Demir Eksikliği İle Doğum İlişkisi

[Bluesky24]

Yanlış uygulanan diyetler, yeme bozuklukları ve vejeteryan beslenme demir eksikliğine neden oluyor. Uzmanlar demir eksikliği olan genç kızları hamilelik döneminde erken doğum, düşük riski ve öldoğumgibi tehikelerin beklediğine işaret ediyor.







Halsizliğin nedeni demir eksikliği olabilir







Memorial Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Serap Bos, kansızlığın başta hamileler olmak üzere kadınları tehdit ettiğine dikkat çekerek; demir eksikliğinin belirgin solukluk, genel güçsüzlük, yorgunluk, konsantrasyon bozukluğu, baş ağrısı, ellerde ve ayaklarda uyuşma, sinirlilik hali, kulakların uğuldaması, dudaklarda çatlaklar, tırnakların çabuk kırılması, saçlarda dökülme gibi belirtilerle ortaya çıktığını belirtiyor.



Demir eksikliği anemisi , kansızlık nedenleri arasında %90 ile ilk sırayı alıyor. Sosyo ekonomik düzeyi düşük ve beslenme alışkanlıkları yanlış olan toplumlarda demir eksikliğinin sık görüldüğüne dikkat çeken Serap Bos, konu ile ilgili olarak şu bilgileri verdi :







" Her 3-4 kişiden birinde, kadınlar çoğunlukta olmak üzere, demir eksikliği vardır. Dünyada erkeklerin ortalama yüzde 20'si, kadınların yüzde 35'i, gebe kadınların %50 si çocukların ise yüzde 40'ı anemiktir. Az gelişmiş ülkelerde kansızlık oranı yüzde 80'lere kadar çıkmaktadır. "







Bos, kadınlarda demir eksikliğinin sık görülme nedenini ise şöyle açıklıyor :



"Kadınların menstrüel dönemlerindeki kan kayıpları en sık görülen nedendir. Adet döneminde yaklaşık 50 ml kadar kan kaybolur. Ancak bazı kadınlarda bu kayıp 3-5 misline kadar çıkabilir. Bu kadınlarda, günlük demir ihtiyacı, 3-4 mg a ulaşır. Genelde diyetle alınması pek mümkün olmayan bu miktar nedeniyle, ilave bir demir ilavesi yapılmazsa, kadınlarda demir eksikliği kaçınılmaz olur."







Serap Bos bir yetişkinin yetişkinin günlük demir ihtiyacının 10mg civarında olduğunu ve bu miktarın mutlaka alınması gerektiğini şu ifadelerle anlatıyor:







" Hemoglobin kırmızı kan hücreleri (eritrosit) lere rengini veren ve oksijenin kanda taşınmasını sağlayan bir proteindir. Demir ise hemoglobinin temel yapısına giren bir maddedir ve organizmanın en önemli yapıtaşlarından biridir. Akciğerlerde alınan oksijenin hemoglobine bağlanarak dokulara ulaştırılmasında büyük önem taşır. Demir aldığımız gıdalar ve yıkılan hücrelerden açığa çıkan demirin yeniden değerlendirilmesi ile elde edilmektedir. Bu nedenle yeterli miktarda demirin besinle birlikte alınması gerekir.







Hamilelerin yüzde 50 sinde demir eksikliği görülüyor



Demir eksikliği gebelerde ; yorgunluk, halsizlik, çarpıntı, nefes darlığı, uykuya meyillilik gibi şikayetlerle kendini gösteriyor.



Demir eksikliği olan kadınların gebe kalmadan önce tedavi olurlarsa gebelik süresince daha az sorun yaşayacaklarını belirten Serap Bos demir tedavisi sürecini şu sözlerle anlatıyor:







" Gebelikte "kan yapıcı" yani demirden zengin gıdaların tüketilmesi ve özellikle de4-4.5 aylardan sonra folik asitli demir ilaçlarının kullanımı önemlidir. Çünközellikle bu aylardan sonra demir eksikliğine bağlı olarak kansızlık ortaya çıkabilir Aşırı derecede kansızlığı olan kişilerde demir haplarına gebeliğin erken dönemlerinde de başlanabilir. Ancak bu durumda zaten ilk aylarda sık olarak görülen bulantı, kusma ve mide şikayetlerinde artış olabileceğinden tedaviye başlangıç süresi bir kaç hafta ertelenebilir. Genelde 4.aydan sonra tedaviye başlanmaktadır. Buna rağmen gebeliğinde demir eksikliği saptanan kişiler demir haplarını mide şikayetlerinden dolayı tolere edemiyorlarsa bu kişiler içilebilir(sıvı) demir solüsyonları kullanabilirler. Demir haplarıkesinlikle sütle veya çayla birlikte içilmemelidir. Çünkbu ürünler demirin emilimini azaltarak etkisizleştirmektedir. C vitamini ile alınması emilimini arttıracaktır. Kanın ileri derecede düşüklüğdozun arttırılmasına neden olabilir, örneğin ikiz gebeliklerde vucüdun demir gereksinimi artacağından dolayı doz yükseltilmesine gidilebilir. İhtiyaca göre böyle durumlarda demir, damariçi veya kas içi olarak uygulanabilir. Hatta çok ileri durumlarda kan transfüzyonu (nakli) yapılması zorunlu hale gelebilir.







Bos , Demir eksikliğinin kadınlarda sık görülmesinin bir nedenin de, kadınların kullandığı spiral olduğunu belirterek şunları belirtiyor:







" Spiral kan ve demir kaybının artmasına neden olabilir. Ayrıca genç kadınlarda gebelik ve emzirme dönemi de demir ihtiyacının en çok arttığı dönemlerdir. Özellikle çoğul gebeliklerde ihtiyaç daha da artar. Bu durumlar da demir eksikliğine yol açacaktır."







Bos, doğum kontrol haplarının adet kanamalarında yitirilen kan ve demiri %50-60 oranında azaltabileceği için, demir eksikliğine ve kansızlığa karşı jinekolog doktorun kontrolünde kullanılabileceğini belirtiyor.



Demir eksikliğini önlemek için neler yapılmalı?







Demir eksikliğinden korunmak için ilaçlarla alınacak demir takviyesinin yanı sıra ‘Kırmızı et, sakatat, pekmez gibi gıdaların ve c vitamini içeren portakal, mandalina gibi meyvelerin yeterli miktarda tüketilmelsi gerekiyor.

Kaynak:Kadınvizyon