Kemiklerin sessiz hırsızı: Osteoporoz

[Bluesky24]

Özellikle kadınları tehdit eden bir kemik hastalığı olan osteoporoz hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz? Hiç kemik erimesi ölçümü yaptırdınız mı? Yoksa siz de bunu ilk defa duyanlardan ve kendini bir rahatsızlık yaşayana kadar ihmal edenlerden misiniz? Ama bilmelisiniz ki osteoporoz tedavisi zorunlu hastalıklar grubunda yer alıyor. Bu nedenle geç kalmadan önlem almalı ve gerekli tedaviye başlamalısınız.



Osteoporoz nedir?



Osteoporoz ya da halk arasındaki adıyla kemik erimesi, kemiğin doğal yapısının zayıflamasına, yoğunluğunun azalmasına, kemiklerin hafif bir zorlanma veya olağan bir hareket sırasında bile kolayca kırılmasına yol açan bir hastalıktır. 50 yaşın üzerindeki her 8 kişiden 1'inde osteoporoza bağlı omurga kırığı görülmektedir. Bu oran yaşla birlikte de artış göstermektedir.

Osteoporozdan etkilenenlerin % 80'i kadınlardır. Erkeklere oranla osteoporoza yakalanma riski kadınlarda daha yüksektir. Bunun nedeni de kadınların kemik kütlesinin erkeklere oranla % 20 - 30 daha az olmasıdır.



Yaşam süresince eski kemik yıkılır ve bunun yerini sağlam yeni kemik alır. Kemik yaşam boyu sürekli yapılan, yıkılan canlı bir dokudur. Bal peteği görünümünde olan kemik, başta kalsiyum olmak üzere önemli mineralleri depolar. 20 - 25 yaşlarına kadar yiyeceklerden alınan kalsiyumun kemiği yenileme kapasitesi kemiğin yıkım hızından daha yüksektir. 30'lu yaşlarda Tepe kemik kütlesi adı verilen en yüksek kemik kütlesine ulaşılır. Bu dönem kemiğin en güçlü olduğu dönemdir.



40 yaşları civarında kemik kütlesi yavaş yavaş azalmaya başlar. Bu kayıp menopozdan sonra kadınlarda östrojen hormonunun seviyesinin düşmesine bağlı olarak hızlanmaktadır. Menopozdan sonraki ilk 5 yıl kemik kütlesinin en hızlı kaybedildiği zaman dilimidir. Bu dönemde kadınlar her yıl kemik kütlelerinin % 3'ünü kaybedebilirler. Hızlı kayıp döneminin sonlarında, 60 yaş civarında osteoporozun ilk belirtileri; kamburlaşma, boy kısalması, yaygın sırt ağrıları yada ufak bir zorlama sonucu oluşan kırıklar şeklinde ortaya çıkabilir.



Risk faktörleri



Kimlerin bu hastalığa yakalanacağı önceden bilinemese de hastalığa yakalanma riski aşağıdaki durumlarda artmaktadır:



45 yaşın altında doğal ya da cerrahi menopoz,

Kadın olmak,

İleri yaş,

Ufak, tefek, zayıf yapıda ve beyaz tenli olmak,



Daha önce kırık geçirmiş olmak,

İnflamatuar (iltihaplı) eklem hastalığı ya da astım varlığı,

Kemik yıkımını hızlandıran ilaçların kullanımı (Kortizon, guatr ilaçları, sara ilaçları, heparin v.b.),

Kalsiyum eksikliği, yetersiz D vitamini,

Yetersiz beslenme alışkanlığı,

Kafein, sigara ve alkol kullanımı,

Hareketsiz bir yaşam,

Düzenli egzersiz yapma alışkanlığının olmayışı,

Uzun süreli yatak istirahati,

Bunama.





Uzmanlara göre yukardaki faktörlerden 1 ya da 1'den fazlası sizde var ise osteoporoz'a yakalanma ve kırık riskiniz yüksektir.



Yakalanmamak için ne yapmak gerekir?