Jinekoloji

[Bluesky24]

JinekolojiBugün...

· Artık çeşitli yöntemlerle kısır olan kadın ve erkeklerin çoğu çocuk sahibi olabiliyorlar.

· 1960 yılında tüp bebek yöntemi iki araştırmacı tarafından keşfedildi. Ve yaklaşık 10 yıllık bir araştırmanın sonucunda dışarıda yumurtayı spermle dölleme işlemi başarıldı.

· Tüp bebek yöntemiyle daha çok yumurta elde edebilmek için çalışmalar yapıldı. Buygün dünyada yaşayan yaklaşık 500 bin dolaylarında tüp bebek var.

· 1993 yılında, tüp bebek yönteminde spermin yumurtanın içine istenilen oranda girememesi sonucunda mikro enjeksiyon yöntemi geliştirildi.

· Testislerinde sperm üreten, bunu dışarıya çıkaramayan erkekler için testiküler sperm aspirasyonu (TESA) yöntemi geliştirildi.

· 1996 yılında ise kısırlık alanında yeni bir gelişme daha oldu: Preimplantasyon Diagnos. Bu yöntem daha çok genetik tanı, yani embriyonun sağlıklı olup olmadığını anlamak amacıyla kullanılıyor.

· İlk kez otuz yıl önce geliştirilen doğum kontrol hapları günümüzde hala güvenilirliğini koruyor. Zamanla geliştirilen bu ilaçlardaki hormon oranları düştü ve yan etkileri azaltıldı. Artık aylık ve 3 aylık olarak da uygulanabiliyor.

· Pap smearin gileşimiyle rahim ağzı kanserinde erken teşhis mümkün oldu. Bu da hastalığın tedavisi açısından çok önemli bir gelişme.

· Erken veya düşük doğum tartılı doğan bebekler günümüzde gelişen teknoloji sayesinde yaşatılabiliyor. Bu bebeklerin üzerinde yapılan bazı araştırmalar sayesinde önemli bulgular da elde edildi. Örneğin; düşük doğum tartılı bebeklerde, 45-50 yaşlarında yüksek tansiyon ya da diyabet riskinin arttığı görüldü. Ya da 4.5 kgdan daha ağır doğan kız çocuklarının ileride meme kanserine yakalanma riskinin daha yüksek olduğu ortaya çıktı. Dolayısıyla erken doğuma ya da düşük doğum tartısına bağlı olarak görülen sorunların teşhis ve tedavisi kolaylaştı.

· Bugün isteyen herkesin çocuk sahibi olabilmesi için gerekli olan yöntemlerin çoğu mevcut. Artık yumurta nakli yapılabiliyor, durmuş sperm salgısı tekrar harekete geçirilebiliyor. Bunlar teknik olarak mümkün.

Yarın...

· Erkekler de çocuk sahibi olabilecek! Rahmi olmayanlarda embriyonun büyüyüp gelişmesi için suni bir organ yaratılması gerekiyor. Bu şu an için zor görünüyor. Ama kimbilir, belki de bu başarılacak ve önümüzdeki yüzyılda erkekler de çocuk sahibi olacak!

· Kadınlar tek başlarına hamile kalabilecek! Günümüzde iki yumurta hücerisinden üremeyi sağlamak için birtakım çalışmalar yapılıyor. Bu başarılırsa kadınlar tek başlarına hamile kalabilecek.

· Hastalıklar ortadan kalkacak! Tahmini olarak 2005 yılında, çalışmalarına başlanmış olan genetik harita uygulamaya girecek. Böylece hastalıklar daha bebek anne karnındayken teşhis ve tedavi edilebilecek.

· Son 10-15 yıldır yapılan çalışmalar embriyoların dondurulabileceğini ortaya çıkardı. Böylece kadın hamile kalamadığında dondurulan embriyolar çözülüp, ileriki sikluslarda tekrar transfer edilebiliyor.

· Aynı şekilde yumurtanın dondurulması üzerine de çalışmalar yapılıyor. Fakat, kadının yumurtasını dondurmak kolay bir işlem değil. Çünkü yumurta dondurulduğu zaman birtakım kromozom bozuklukları görülebiliyor ve yumurtalık işlevselliğini kaybedebiliyor.

· Yumurtalık rezervlerinin kuruması ve kadının adet görememesi sorunu şu an için araştırmalara konu oluyor. Bilim adamları bu sorunu gidermek için, radyasyona girecek bir kadının sağlam olan yumurtasından parça alıp dondurdulur. Radyasyon işleminden sonra bu yumurta parçası cerrahi bir müdahaleyle tekrar yumurtalığa implante edildi. Araştırmanın sonunda yumurtanın dokuya tutunduğu ve işlevini sürdürdüğü görüldü.

"Hastalıklar ortadan kalkacak!"

"Öncelikle, çalışmalarına başlanmış bulunan genetik haritanın bir an önce uygulamaya girmesini bekliyorum. Çünkü bu şekilde hastalıklar, bebek daha anne karnındayken tedavi edilebilecek. İnsandaki 46 kromozom üzerine binlerce genetik şifre yazılı. Doğacak çocuğun göz renginden, ileride diyabet olmasına kadar her şey bu kromozomlarda gizli. Tahmini olarak 2005 yılında bu genetik haritanın çıkacağı düşünülüyor. Böylece hastalıkların erken teşhisi mümkün olacack. Embriyo daha anne karnına verilmeden, buradan alınacak bir hücreyle bütün genetik harita ortaya çıkarılıp, kusurlu genler embriyodan çıkartılıp, yerine yenileri konularak hastalık tedavi edilecek."

Jinekoloji Uzmanı Op. Dr. Meriç Karacan

İnternational Hospital

"Erkekler de çocuk sahibi olabilecek!"

"Hiç spermi olmayan erkekler ya da yumurtalığı olmayan kadınların çocuk sahibi olması için başkalarından alınan organların nakli var gündemde. Bu gametleri bir vericiden almak kongrelerde çok tartışılıyor. Normalde bir insanda 46 kromozom var. Şu anda bu kromozom sayısını yarıya yani 23e indirip, bunun döl hücresi gibi kullanılması için çalışmalar yapılıyor. Bu başarıldığı takdirde yumurtalığı olmayan kadınlarda, belki de embriyo aşamasında kısırlık ortadan kalkacak. Ancak bu sefer de embriyonun büyüyüp gelişmesi için bir organ gerekiyor. Bunun sunisinin yapılması gerçekten de çok zor. Bu konuyla ilgili olarak da dış gebelik üzerinde çalışmalar yapılıyor. Dış gebelikte embriyolar 3-4 aya kadar gelişebiliyor. Önemli olan bu 3-4 aydan sonra bebeğin gelişmeye devam edebileceği bir ortam yaratmak. Kimbilir belki de erkekler de önümüzdeki yüzyılda hamile kalabilir! Bilim adamları,spermi olmayan erkeklerde ise sperm yerine erkekten alınan testis veya herhangi bir doku hücresinin DNA'syla kadın yumurtasını döllemeye çalışıyorlar. Bu konuda hayvan deneyler yapılıyor, ama henüz bir sonuç elde edilemedi"

Jinekoloji Uzmanı Prof. Dr. Teksen Çamlıbel,

Metropolitan Florence Nightingale Hastanesi

Kadınlar tek başlarına hamile kalabilecek!

"Şu anda iki yumurta hücresinden üremeyi sağlamak için birtakım çalışmalar yapılıyor. Bu başarılırsa kadınlar tek başlarına hamile kalabilecek. Çünkü iki yumurtanın çekirdekleri, erkek hücresine gerek kalmadan da gebeliği sağlayabiliyor.

Bizi bekleyen gelişmelerden bir diğeri de sitoplazma nakli. Kadında yumurta ve çekirdeğin olduğunu, ancak içeriğin bulunmadığını farz edin. Bu kadına, başka bir kadının yumurtasında bulunan sitoplazma nakledilerek, kendisininki boşaltılıyor. Böylece anne karnındaki bebek için uygun ortam sağlanmış oluyor. Ayrıca düşükleri ve erken doğumları engelleyebilmek için de yapay rahim oluşturuldu. Japonyada bir sıpa gebeliğin 5. Ayından itibaren bu yöntemle yaşatıldı. Sürekli düşük yapan ya da rahimkanseri olan bir kadının bebeği de böylece yaşatılabilecek. Ancak bu, henüz deneme safhasında. Çünkü yapay rahmin önce ayrıntılı olarak incelenmesi gerekiyor. Bu da zaman gerektiriyor."

Jinekoloji Uzmanı Prof. Dr. Ümit Özekici