[Bluesky24]

Omurga EğriliğiAdım adım Skolyoz cerrahisi

Skolyoz, gelişme çağında omurganın yana doğru eğilmesiyle oluşan bir sağlık problemi. Okullarda yapılacak taramalarla erkenden saptanması mümkün olan skolyoz, her 100 kişiden 1 ya da 3ünde görülebiliyor. İlerlemiş skolyoz vakalarının %80inin nedeni bilinmiyor. Diğer %20lik grupta ise ilerleyici kas ve sinir hastalıkları, kemikteki enfeksiyonlar skolyoz oluşumuna neden oluyor. Tedavi edilmediğinde ciddi sırt ağrılarına yol açan skolyoz, erişkinlik döneminde kalp ve akciğer hastalıklarına neden oluyor. Acıbadem Hastanesi Ortopedi ve travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Osman Güven skolyozun ameliyatla tedavisi hakkında merak edilen soruları yanıtladı:

Skolyozun tedavisinde ameliyatın rolü nedir?

Skolyoz erken teşhis edilirse egzersiz ve korse kullanımı ile bilinçli bir takip yapıldığı takdirde ameliyat gerektiren vaka sayısı %9-20 arasındadır. Ancak erken teşhis yapılmaz ve gereken konservatif tedavi ve yakın takip yapılmazsa ameliyat gerektiren vaka sayısı %40-50lere ulaşır.

Hastalığın seyri açısından kız-erkek farklılığı var mı?

Erken teşhis edilmesi halinde eğriliğin derecesi 6-10 derece arasında ise kız erkek oranı eşittir. Eğrilik 11-20 dereceler arasında ise kız erkek oranı 1,5/1 dir. Derece arttıkça kız oranı yükselir. 20 derecenin üzerinde 5/1 oranında kızlarda daha fazla, ameliyat olan hastalarda ise kızlar erkeklerden 7 kat daha fazladır.

Ne zaman ameliyat kararı alınıyor?

Teşhis yapıldıktan sonra hastalar 3-6 aylık aralarla izlenir. Hızlı ilerleme gösteren vakalar sık aralıkla diğer vakalar 6 aylık aralarla izlenir. Her kontrolde röntgen çekilerek eğriliğin derecesi ölçülür. İlerleme olup olmadığı tespit edilir. İzleme sırasında eğriliğin derecesi hızla artar, 40 dereceye ulaşırsa ve hastanın büyüme indeksi (Risser belirtisi) 1-2 ise ameliyat edilmesi gerekir. Hızlı ilerlemeyen dengeli eğriliklerde 40-45 derecelerde izlemeye devam edilebilir. Diğer önemli bir faktör gövde dengesinin bozulmasıdır. Denge bozulmuşsa hızlı ilerleme olmasa da 40 derecelerde ameliyat kararı alınabilir. Diğer önemli bir faktör eğriliğin yeridir. Özellikle aşağı bel bölgesini olumsuz etkileyen eğriliklerde ameliyat gerekebilir. Bunun dışında büyümesi durmasına rağmen erişkinlerde 50 derecenin üzerinde eğrilik, denge bozukluğu ve ağrı varsa yine ameliyat gerekir.

Ameliyatın riskleri var mı?

Ameliyat kararı, hasta ve ailesi ile birlikte alınır. Karar verildikten sonra ameliyatın, riskleri ve faydaları aileye izah edilir. Büyüme çağında veya genç hastalarda özellikle omurga esnekse tek seanslı arkadan yapılacak olan skolyoz ameliyatının riski oldukça düşüktür. Ancak ameliyatın bu konuda uzmanlaşmış kişilerce yapılması halinde risk düşüktür. Bugün artık skolyoz ameliyatları bu konularda uzmanlaşmış kişiler dışında yapılmamaktadır.

Ameliyatta nasıl bir teknik kullanılıyor?

Ameliyatın amacı özel geliştirilmiş metal implantlar kullanılarak eğriliğin düzeltilmesi ve bu düzeltilmiş pozisyonda omurga kemiklerinin birbirine kaynamasıdır. Son yıllarda titanyum çubuk ve vidalar kullanmaktayız. Bu kaynama süreci 6 ay 1 senedir. Hastaların çoğunluğu okul çağındadır. Genelde ameliyattan 1 ay sonra çocuğun okula gitmesine izin verilir.

Ameliyat ne kadar sürer, hasta ne zaman iyileşir?

Ameliyat ortalama 3,5-4 saat süren ortopedik cerrahinin en uzun ameliyatlarından biridir. Ameliyattan sonra hasta 3. gün ayağa kaldırılır, oturma ve ve tuvalete gitmesine izin verilir. 7 veya 8inci günlerde dikişler alınır. 1 ay süre ile ev içinde harekete izin verilir. Ameliyat sonrası cerrahın kararına göre bazı hastalarda 1-2 ay korse kullanılabilir. Küçük çocuklarda korse kullanmıyoruz. Hasta 1,5 ay sonrasında 3. ay, 6.ay, 1 sene ve 2 sene sonunda kontrollere çağrılarak röntgen çekilir. 2 senesi dolan hastalar takipten çıkarılır. 6 aydan sonra hasta şiddetli egzersizler dışında normal sosyal yaşama girmiş olur. Yüzme ameliyat sonrası faydalıdır. 6 hafta sonrasında yüzmeye izin verilir. Sert eğriliklerde ve erişkin hastalarda genellikle birincisi önden ve ikinci basamağı arkadan olmak üzere iki kademeli ve ortalama 8 saat süren bir ameliyat gereklidir. Önden yapılan ameliyatta omurga gevşetmesi yapılır. İkinci seansta metal çubuklarla düzeltme yapılır. Büyümesi durmamış olan çocuklarda ameliyat yapılacaksa erken yapılması gerekir. Doğuştan olan skolyozlarda ilk 5 yaş içindeki bazı düzeltici veya büyümeyi düzenleyici, implant kullanılmayan ameliyatlar yapılır. Bu çocuklarda dışardan alçı tespiti yapılır. Bu yaşlarda iyileşme çok daha hızlıdır.

Normal vücut görünümü

·Kafa kalçaların orta hizasında

·Omuzlar ve kürek kemikleri simetrik

·Kalça seviyeleri simetrik

·Kollar ve vücut arasında eşit mesafe

·Üst ve alt sırtın her iki tarafı simetrik