Püberte ve İlk Adet

[Bluesky24]

Püberte ve İlk AdetPüberte, çocukluk ve erişkinlik arasındaki kişinin, cinsel olgunluk ve üreme yeteneği kazandığı dönemidir. Bu dönemde önemli bedensel ve psikolojik değişimlere tanık oluruz. Püberteyi başlatan mekanizmalar tam bilinmez. Ancak pübertenin beyindeki gelişim sürecine bağlı olduğu bir gerçektir. Bu dönemde;

1 – İkincil seksüel karakterleri dediğimiz değişiklikler (memeler, pubis ve koltukaltı kılları gelişmesi, genital organların olgunlaşması),

2 – boy uzamasının hızlanması,

3 – kemik olgunlaşması,

4 – vücut yapısında değişimler gözlenir.

İkinci seksüel karakterlerde memeler çeşitli evrelerden geçerek normal görünümüne, fonksiyonunu yaparak olgunluk dönemine gelir. Olgunlaşma döneminin saptanmasında meme büyüklüğü veya biçimi gösterge oluşturmaz. Çünkü kişinin genetik ve beslenme durumları bu parametreleri etkiler. Memelerin gelişiminde başta yumurtalıktan salgılanan östrojen olmak üzere, birkaç hormon etkilidir. Çocukluk döneminde meme ucunun altında bulunan çok sayıda meme kanalı, püberte öncesi yıllarda giderek gelişir ve dallanır. Püberte sonunda bu hormonların etkisiyle tam olgunluğa erişir.

Pubis kıllanması da çeşitli evrelerden geçerek erişkin tipine gelir. Normal kız çocuklarında bu evrelerin başladığı yaş ve süreler çok değişkendir. Pubis ve aksilla (koltukaltı) kıllanması da başlıca adrenallerden (böbreküstü bezi) salgılanan androjenlerin etkisindedir.

Memelerin büyüyüp olgunlaşması ve kıllanmanın başlamasıyla beraber genital organların da (cinsel organlar) gelişmesi başlar. Bu gelişme kız çocuğunda östrojen etkisiyle olur ve periyodik kanama (menarş, adet) başlar. İlk adet kanaması normal genital gelişimin en iyi kanıtıdır.

Memelerin gelişimi pübertenin ilk dış belirtisidir. Pubis kıllanması belirmeden meme olgunlaşmasının tamamlanması sözkonusu olmayacağı gibi, pubis kıllanmasının tamamlanması meme gelişimi başlamadan olası değildir.

Kız çocuklarında normal püberte içinde boy uzamasının hızlanması, gelişim sürecinin erken döneminde gerçekleşir. Normal kız çocuklarında 8.5 – 13 yaşları arasında püberte belirtileri başlar. Sıcak iklimlerde püberte erken başlar. Bununla beraber; ırk, beslenme, sosyal durum ve kültür püberte yaşıyla ilk adet yaşını etkiler. Maksimum büyüme hızının ortalama yaşı 12 yaş kabul edilir.