Hamilelikte Suyun Önemi

[Bluesky24]

Hamilelikte Suyun ÖnemiSuyun hayat için önemi, bilinen bir gerçektir. Sadece insan için değil yaşanan her varlık için su, kaçınılmaz bir gerekliliktir. Suyun bulunmadığı yerlerde, yaşam olmaz. Uzay araştırmalarında, dünya dışında başka hiç bir gezegende suya rastlanamadığı için bu gezegenlerde hayat olmadığı sonucuna varılmaktadır. Suyla ilgili bilinmeyen ya da dikkat edilmeyen başka gerçekler de vardır. Su, insan için en önemli besin maddesidir ve insan vücudu yeryüzündeki diğer tüm maddelerden daha fazla su içermektedir.



Erişkin bir insan vücudunun %55-75'ini su oluşturur ve su vücudumuzun her bölümünde bulumaktadır. Bu suyun yaklaşık üçte ikisi hücrelerin içinde, geri kalanıysa hücre aralarında ve kanda bulunmaktadır. Kaslar, yağdan daha fazla su içermektedir. Bu nedenle, ne kadar zayıfsanız vücudunuzdaki su oranı da o kadar fazladır. Kanın %80'den fazlası, kas dokusunun %73'ü, yağın %25'i ve hatta kemiklerin %22'i sudan oluşmaktadır.

Suyun insan vücudundaki görevleri nelerdir?

Su, vücutta gerçekleşen tüm kimyasal reaksiyonlar için gerekli ortamı sağlamaktadır. Bu kimyasal reaksiyonlar sonucu ortaya çıkan ürünler, atık maddeler ve besin maddeleri de suda çözünerek taşınmaktadır.

Su, yaşamın devamı ve sağlığın idamesi için gerekli bir maddedir. Organizmada gerekleşen hemen hemen her fonksiyonda görev almaktadır. En önemli görevleri:

·Vücut sıcaklığının ayarlanması

·Besin maddeleri ve oksijenin taşınması

·Atık maddelerin hücrelerden uzaklaştırılması

·Eklemlerin düzgün işlev görmesinin sağlanması

·Cildin nem ve elastikiyetinin sağlanması

·Sindirimin kolaylaştırılması

·Organ ve dokuların korunmasının sağlanmasıdır

Hücrelerimizi çevreleyen suyun sadece yüzde ikisini kaybettiğimizde, yaklaşık %20'lik bir enerji kaybına uğrarız. Sadece bu bile suyun insan yaşamı için ne kadar önemli olduğunu anlamak için yeterlidir.

Su, tüm canlılar için olduğu gibi insan için de en önemli yaşamsal maddedir. Bir insan hiçbir şey yemeden yaklaşık 1 hafta hayatını devam ettirebilir. Oysa, hiç su içmeden en fazla 3 gün hayatta kalabilir. Eğer normal bir sıcaklıkta ve rüzgarsız ortamda hiç hareket etmeden sabit bir şekilde durabilirsek, bu süre bir kaç gün daha uzayabilir. İnsan vücudu suyu depolayamadığı için insanlar, açlığı uzun süre tolere edebilmelerine karşın susuzluğa karşı dayanıksızdır. Varolan suyun tamamına yakını aktif olarak kullanılmaktadır.

Vücut, su kaybettiğinde eğer yeterli su alımı yoksa elinde kalan suyu koruyabilmek için inanılmaz bir mücadeleye girmektedir. Bu doğrultuda metabolizmasını yavaşlatır, idrar çıkışını çok azaltır ve neredeyse hiç idrar çıkartmaz.

Vücuttaki su miktarının azalması ‘dehidrasyon olarak adlandırılmaktadır. Normalde bir insan günde yaklaşık 2 litre yani 10 bardak kadar su kaybetmektedir. Su kaybı sadece terleme ya da idrar yoluyla gerçekleşmemektedir. Nefes alıp verirken de önemli oranda su, buhar şeklinde kaybedilmektedir. Bu durumu, soğuk havalarda ya da soğuk bir cam veya aynaya üflediğinizde fark edebilirsiniz. Öte yandan dışkı da önemli bir su kaybı etkenidir. Günlük kaybedilen bu miktar, fazla sıcak olmayan bir havada ve spor yapılmadığı zaman kaybedilen miktardır. Normal vücut fonksiyonları sonucunda yitirilen bu su mutlaka yerine konulmalıdır ve en iyi yöntem direkt olarak su içmektir.

Dehidrasyon, zaman zaman çok ciddi boyutlara ulaşabilir. Şiddetli dehidrasyon durumunda kişinin hastaneye yatırılması ve açığının damardan verilen sıvılarla kapatılması gerekebilir. Ancak hafif dehidrasyon bile zaman kaybedilmeden önüne geçilmesi gereken acil bir durumdur. Su eksikliği kişinin konsantrasyon kapasitesini etkilemekte, enerjisini azaltmakta ve organların normal şekilde çalışmasını engellemektedir.

Dehidrasyonun en erken bulgusu ağız ve boğaz kuruluğudur. Ancak pek çok kişi bu bulguların farkına varmamaktadır. Bu nedenle susama hissi uyanmadan önce yeteri kadar su içmek önemlidir.

Dehidrasyonun bulguları:

Ağızda ve boğazda kuruluk,

Susuzluk,

Baş dönmesi,

Kaslarda kramplar,

Ciltte kuruluk,

Başağrısı,

Bulantı,

Ani geç kaybı ve halsizlik,

İdrar renginin koyulaşması ve miktarının azalmasıdır.

Ne kadar su içmek gereklidir?

Normal bir erişkinin günde ortalama 10-12 bardak su içmesi gereklidir. Bazı durumlarda bu miktar artar:

Aşırı sıcak ya da soğuk havalarda vücut sıcaklığını sağlamak için,

Egzersiz sonrası ter ile atılan suyu yerine koymak için,

Hamilelikte hem artan kan miktarı hem de gelişmekte olan bebek nedeniyle,

Emziren kadınlarda süt üretimi nedeniyle,

Ateş, ishal, kusma gibi durumlarda dehidrasyonu engelemek amacıyla normalden daha fazla su içilmelidir.

Halk arasındaki yaygın ama yanlış bir inanış ishal olunduğunda su alınmaması gerektiğidir. İshalin nedeni, su fazlalığı değil barsaklardaki patolojilerdir. Bu nedenle ishal durumunda kaybedilen su yerine konmaz ise hayati sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. İshal olan bebeklere yeteri kadar su verilmemesi ülkemizdeki bebek ölümlerinin en önemli sebeplerindendir.

Yeteri kadar su içildiğinde, fazla su idrar olarak atılmaktadır. Bu durumda idrarınızın rengi açık ve berrak olmasına karşın su alımı kaybı karşılamadığında, idrar miktarı azalmakta, rengi koyulaşmakta ve daha konsantre hale gelmektedir. Bu durumda, beyne ulaşan sinyaller susuzluk hissetmenize ve su kaybını kısıtlayıcı bazı hormonların salınmasına neden olmaktadır.

İnsanlar için tek kaynak içilen su değildir. Günlük beslenme içinde yer alan pek çok madde su içerir. Elmanın yaklaşık %84'ü, üzümün %81'i, sütün %50'si, ya da domates çorbasının %80'inden fazlası gerçekte sudur. Ancak bu besinlerin içinde bulunan bazı maddeler idar söktürücü etki gösterebileceğinden sadece besinler ile alınan su hiçbir zaman yeterli olamamaktadır.

Dr. Alper Mumcu

Amerikan Hastanesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü



Hamilelik ve Su

Hamilelikte görülen bazı yakınmaların tolere edilmesi güç olabilmektedir. Bu yakınmaların en önemlileri, kabızlık, idrar yolu enfeksiyonları ve hemoroidlerdir. Yeterli sıvı alımı, dışkının yumuşamasını sağlayarak kabızlığı ve dolayısıyla hemoroid oluşumunu engellemektedir. Öte yandan su tutulumu ve şişlikler de çoğu zaman rahatsızlık vericidir. Bu yakınmaları, en aza indirmenin yolu yeterli miktarda su içmekten geçmektedir. Sanılanın aksine fazla su içilmesi su tutulumuna neden olmamaktadır.

Sıvı alımı başından sonuna kadar hamileliğin her döneminde son derece önemlidir. Yeterli bir hidrasyon, yani sıvı alımı anne adayının kendini enerjik hissetmesine yardımcı olmasının yanı sıra cilt kuruluğu gibi problemlerin de görülmesini engellemektedir. Ayrıca yeterli sıvı alındığında hem annenin hem de bebeğin kanındaki elektrolit dengesi kolaylıkla sağlanabilmektedir.

Hamilelikte salgılanan hormonlar, kişinin sıvıları kullanım şeklini değiştirmektedir. Hamileliğin son dönemleri yaklaştıkça, kan hacmi yaklaşık 1.5 katına çıkmaktadır. Hamilelik döneminde, solunum yolu ile akciğerlerden kaybedilen su miktarı da hamilelik öncesine göre daha fazladır.

Bebeğin içinde bulunduğu amniyon sıvısı her 3 saatte bir kendini yenilemektedir. Yetersiz su alımına bağlı dehidrasyon durumunda amniyon sıvısının miktarı azalabilmektedir.

Hamilelikte dehidrasyonun bir başka olumsuz etkisi de erken doğum ağrılarıdır. Dehidrasyon durumunda salgılanan bazı hormonlar, doğum kasılmalarını başlatan hormonu taklit ederek erken doğum kasılmalarına neden olabilmektedir. Erken doğum tehtidi tedavisinde ilk yapılan işlemin, damar yolu açarak sıvı verilmesi olduğunun hatırlanması sıvı alımının önemini belirtmek açısından dikat çekicidir. Çoğu zaman hafif kasılmalar sadece sıvı verilmesi ile kaybolup gitmektedir.

Su, vücudun taşıma sistemidir, besin maddelerini ve oksijeni, kan yolu ile bebeğe taşımaktadır. Aynı zamanda hamilelikte sık görülen ve erken doğum ile düşüklere neden olabilen idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde de aktif rol almaktadır. Yeteri kadar su içilirse idrar seyrelmekte ve enfeksiyon olasılığı azalmaktadır.

Sağlıklı bir hamilelik geçirmek için günde en az 8-10 bardak su içilmelidir. Anne adayı aktif çalışan bir kişiyse veya egzersiz yapıyorsa alması gereken miktar biraz daha fazladır. Her 1 saatlik egzersiz için 1 bardak fazla su içmelidir.

Meyve suları, günlük sıvı alımında tercih edilebilecek maddelerdir ancak bunların fazla miktarda kalori içerdiği unutulmamalıdır. Oysa, su hiç kalori içermeyen nadir maddelerdendir. Kahve, çay, kola gibi kafein içeren maddeler idrar söktürücü etki gösterdiklerinden günlük sıvı alımında herhangi bir değer taşımazlar. Bunlar alınan miktardan daha fazla idrar çıkartılmasına ve sonuçta su kaybına neden olurlar.

Yeterli su alımı için öneriler

Su içmek için susamayı beklemeyin. Bu şekilde davrandığınızda su alımınızın yeterli olmadığından emin olabilirsiniz.

Her öğünde mutlaka bir bardak su için.

Sabah kalktıktan sonra öğlen yemeğine kadar en az 2 bardak su için, aynı şekilde öğlen ve akşam üzeri arasında da iki bardak içmeye çalışın.

Yatmadan önce mutlaka bir bardak su içme alışkanlığını edinin.

Asitli içecekler yerine su içmeyi deneyin. Gazete okurken ya da televizyon seyrederken su için.

Suyun tadından (ya da tatsızlığından) hoşlanmıyorsanız içine bir iki damla limon ya da portakal suyu ekleyerek tatlandırmayı deneyin