Gebelik Döneminde Egzersiz

[Bluesky24]

Gebelik Döneminde EgzersizGünümüzde, toplum sağlığını koruyucu açıdan bakıldığında kronik hastalıkları önlemede, fiziksel aktivitenin çok önemli rolü olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. Geniş kapsamlı yapılan toplum sağlığı araştırmalarının sonucuna dayanarak, kalp hastalıkları, kemik erimesi ve diğer birçok kronik hastalıkların risklerini azaltmak için kadınlara, haftanın birçok gününde fiziksel aktivitelerine ağırlık vermeleri önerilmektedir. Kronik hastalıklar çoğunlukla, fazla kilolar, obezite, gebelikte alınan ve verilemeyen kilolarla ilişkilidir. Gebeliği boyunca ve gebelik sonrası süreçte fiziksel olarak aktif olan kadınların, hareketsiz bir gebelik geçiren kadınlara göre doğum sonrası süreçte fazla kilolarından daha kolay kurtulduklarını gösteren çok sayıda kanıt bulunmaktadır.

Gebenin Egzersize Fizyolojik Cevabı

Gebelik süresince vücudunda çok sayıda değişiklik meydana gelen anne adayının egzersize vereceği cevap da bu değişikliklere bağlı olarak gebelik öncesi dönemde verdiği cevaptan farklı olacaktır. Gebelik ilerledikçe gebenin dinlenme periyodundaki enerji tüketimi artar. Fiziksel aktivite sırasında kilo ile oranlandığında belirgin olmamakla beraber enerji tüketimi her bir aktivite için artmıştır. Aynı fiziksel aktivite için ileri gebelik dönemlerinde kadın daha çok güç sarf etmek zorundadır. Kalp atım sayısı ve pompaladığı kan miktarı da gebelik öncesi dönemden fazladır. Solunum mekanizmalarında da ufak değişiklikler olur. Egzersiz sırasında solunum derinliği ve hızı artar. Bu da kanda O2 fazlalığı anlamına gelen hafif solunumsal alkaloza sebep olabilir. Bu durum sonucunda uzuvlarda uyuşukluk, baş ağrısı, göğüs ağrısı dibi bulgular ortaya çıktığında ilk olarak, kanda CO2 miktarını artırmak için gebeyi kapalı bir kesekağıdına solutmak gerekir.

Egzersizin Bebeğe Ve Doğuma Etkileri

Çoğu çalışma fetusun kalp atışlarının hızlandığını göstermektedir Bu fizyolojik bir cevaptır.

Bazı çalışmalar gebeliği boyunca fiziksel olarak aktif olan kadınların doğum süreçlerinin daha kısa sürdüğüne ve daha az komplikasyonla karşılaştıklarına işaret etmektedir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler!

· Egzersiz programı sırasında gebenin izin verilen kalp atım limitlerinde kalmasına dikkat edilmeli. Bu da maximum kalp atım hızının %60ı ve %80i arası alandır. (max. kalp atım hızı = 220 – gebenin yaşı)

· Gebeliğin ilk üç aylarından itibaren yatar pozisyondaki direnç arttırıcı ve ağırlıkla yapılan egzersizlerden kaçınılmalı, aerobik hareketlerine önem verilmelidir.

· Gebenin verdiği semptomlara göre egzersiz yoğunluğu değiştirilmelidir.

· Gebeliğin son üç ayında dengeyi sağlamakta problem olabileceğinden step aerobik gibi egzersizler tercih edilmemelidir.

· Karın bölgesine olası travmalardan kaçınmak için kayak, paten, sörf gibi sporlardan kaçınılmalıdır.

· Egzersiz sırasında harcanan kalorileri karşılayacak iyi düzenlenmiş bir beslenme programı takip edilmelidir.

· Isı değişiminin sağlıklı olabilmesi için yeterli sıvı alındığına, ortam sıcaklığına, kıyafetlerin yapılan aktiviteye uygun seçilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Yüzme bu açıdan bakıldığında gebelik dönemi için çok uygun bir spor aktivitesi olarak gözükmektedir.

· Gebenin basınç değişikliklerinden etkilenmesi olasılığı yüksek olduğu için scuba dalışlarından ya da yükseklerdeki spor aktivitelerinden kaçınmalıdır.

Doğumdan Ne Kadar Sonra Egzersize Başlanmalı?

Önerilen süre doğumdan 6 hafta sonradır. Ancak bu süre gebeliği boyunca aktif olan kadınlarda yarıya inebilir. Egzersiz sütü etkilemez. Ancak egzersizden hemen sonra yapılan emzirmede sütte laktik asit oranı artacağından egzersiz saatlerinin ayarlanması önerilir.

Kimler Egzersizden Kaçınmalı?

· Gebeliğe bağlı hipertansiyon hastalığı olanlar

· Gebeliğin son evrelerinde olanlar

· Önceki ya da şimdiki gebeliğinde erken doğum eylemi tanısı olanlar

· Doğum vaktinden önce suyu gelmiş olan gebeler

· Rahim ağzı yetmezliği olan ve/veya bu sebeple rahim ağzına dikiş uygulanmış gebeler

· Çoğul gebeler

· Fetusta gelişme geriliği tespit edilen gebeler egzersiz yapmamalıdırlar.

Memorial Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünden Op. Dr. Asena Ayar