İstismar ve İhmal Edilen Çocuk

[Bluesky24]

İstismar ve İhmal Edilen ÇocukEn genel anlamda "çocuk istismarı ve ihmali", 18 yaşın altındaki çocuğun, ondan sorumlu kişi ya da kurumlar tarafından, gelişimini her yönden zedeleyici biçimde fiziksel, cinsel ve zihinsel zarar görmesi olarak tanımlanmaktadır. Bazı uzmanlar çocuk istismarını, çocukların maruz kaldığı zararların bir türü olarak belirtmektedirler. Çocuk istismarı olarak değerlendirilebilmesi için, olgunun, insan için de zararlı görülmesi, çocuğa zarar verici etkide bulunması ve önlenebilir olması gerekmektedir.

Çocuğun terk edilmesi, gerektiğince beslenip giydirilmemesi, denetlenmemesi ve sağlık kontrolünün yapılmaması fiziksel ihmal; sevilmemesi ve ihtiyacı olan duygusal ilgi ve yakınlığın gösterilmemesi, duygusal ihmale; cinsel sömürüye karşı yeterince korunmaması da, cinsel ihmale örnek sayılmaktadır.

Çocuk ve gençlerin psikolojik olarak kötüye kullanılması, yapılan veya yapılması ihmal edilen, toplumsal ve bilimsel ölçülere göre psikolojik açıdan zarar verici oldukları saptanan davranışlardır. Eğer yetişkin davranışlarından dolayı çocuğun fiziksel, bilişsel ve psiko-sosyal gelişiminde duraklama, gerileme ve engellenme görülüyor ise erişkinlerin bu davranışları duygusal istismara yol açan davranışlar olarak kabul edilmektedir.

Sonuçta, duygusal istismara yol açtığı düşünülen ebeveyn davranışları şöyle gruplandırılmıştır:

1-Reddetme

2-Aşağılama

3-Ayırma, yalnız bırakma

4-Yıldırma, korkutma

5-Kışkırtma

6-Görmezlikten gelme

7-Duyguların ifadesini engelleme

Çocuğun yaşı ve içindeki bulunduğu gelişim dönemi, duygusal istismarın çocukta meydana getireceği sonuçların farklılaşmasına yol açabilmektedir. Duygusal istismar sonucu çocukta meydana gelen zarar depresyon, kaygı, içedönüklük ve saldırganlık şeklinde olabilmektedir.

Araştırmalar, gençlerin çocukluklarında maruz kaldıkları bu tür zedeleyici ebeveyn davranışlarıyla şimdiki ruh sağlığı düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin bulunduğunu, duygusal kötü muamelenin kişilik gelişimi ve genel ruh sağlığı üzerindeki uzun süreli zararların dikkat çekici nitelikte olduğunu göstermektedir.

Çocuklar anne-babaların kendilerine söylediklerine inanırlar

"Midemi bulandırıyorsun"

"Zavallının birisin. Hiçbir şeyi doğru yapmıyorsun."

"Sen benim çocuğum olamazsın."

"Aptal. Doğru dürüst dinlemeyi de mi beceremiyorsun?"

"Suratını görmekten bıktım."

"Keşke hiç doğmasaydın."

·Sözcükler de yumruk kadar can yakabilir. Bir dahaki sefere durun ve kendi söylediklerinizi dinleyin. Kulaklarınıza inanamayabilirsiniz.

·İnciten sözcüklerden vazgeçin. Destekleyen sözcükler kullanın.

·Biraz gevşeyin. Hıncınızı çocuğunuzdan çıkarmayın.

Bu bilgiler ışığında çocuk istismarı ve ihmalinin önlenmesi için çocuğun yeterli ve sağlıklı bir duygusal etkileşim ortamına ihtiyacı olmaktadır. Bu ortam çocuğun, bedensel, sosyal ve duygusal ihtiyaçlarına cevap verdiği taktirde çevreye ve kendine güvenen uyumlu bir çocuğun gelişimi mümkün olabilecektir.

Prof. Dr. Haluk Yavuzer