Barsak

[Bluesky24]

BarsakMideden sonraki sindirim kanalının adıdır. Kalın ve incebarsak diye başlıca iki bölümdür. İncebarsak uzun bölüm olup, midenin alt kısmından, duodenum adıyla başlar. İncebarsağın bu ilk bölümü, açıklığı sola bakan ve pankreas tarafından doldurulan bir C harfi şeklinde olup, anatomisini iyi tanımlamak amacıyla, genellikle dört bölümde incelenir. Safra kanalı ve pankreasın ana kanalı duodenumun ikinci bölümüne açılır. Duodenum ülserleri ilk bölümde oluşur. Duodenum, anlam bakımından 12 parmak demektir ve bu adı, uzunluğunun 12 parmak enine (aşağı yukarı 25 cmye) eşit olmasından alır. Duodenumdan sonraki incebarsak, jejunum ve ileum bölümlerine ayrılır. Yaşayan bir kişinin jejunum ve ileumu bir arada, aşağı yukarı 3 metre uzunluğundadır, ama ölüde, kaslar gerginliklerini kaybettiklerinden, 8 metreye kadar çekilip uzatılabilir. Jejunum (incebarsağın ilk beşte ikisi) ve ileum (incebarsağın geri kalan beşte üçü) karın boşluğunun arka duvarına, tabanı aşağı yukarı 15 cm uzunluğunda, fakat barsaklara yapışan kenarı barsakların uzunluğun eşit olan ve mezenter diye adlandırılan bir zari tarafından bağlanır. Mezenter, birçok kıvrım yapar ve incebarsağı kanlandıran damarlar bunun içinde gider. Duodenumun mezenteri yoktur ama, karın boşluğunun arka duvarına dayanır. Aynı şekilde, kalınbarsağın ilk bölümü olan, yükselen kolonun da mezenteri yoktur. İleumun son kısmı, karın boşluğunda, sağ alt bölümde çekum (caecum) ve apendiksin hemen üstünde kalınbarsakla birleşir.

İleum ve kolon adı verilen kalınbarsak arasındaki ayrım, yalnız genişlikte değil, fakat yapılarında da görülür: İncebarsakta devamlı bir kas tabakası olmasına karşılık, kalınbarsakta, apendiksten rektuma kadar uzanan üç uzunlamasına kas bantı vardır. Bu bantalr, taenia coli adı verilir ve barsağı uzunlamasını kasarlar. Bu bantları da enin bölen dairesel kas bantları bulunur. Kalınbarsağın, incebarsaktan diğer bir ayrımı da appendices epiploicae adını alan küçük yağ kümelerinin kalınbarsak yüzeyinde bulunmasıdır. Yükselen kolon, karın boşluğunda, sağ yanda, karaciğer altında hepatik kıvrıma kadar uzanır ve burdan sonra karın boşluğunu enine katederek, transveres kolon adını alır. Bu bölüm asan bir mezenter vardır ve transvers kolunun alt sınırından omentumun arka kıvrımı sarkar. Transvers kolon, karın boşluğunun sol bölümünde, dalağın yakınında bir kıvrım yapıp aşağı yönelir ve bu son bölüm de mezentersiz olup, kendiliğinden karın arka duvarına yapışıktır. Pelvis giriminde, aşağı inen kolon, sigmoid kolon adını alır. Bu bölüm, rektumla birleşinceye kadar, mezenterlidir. Rektum, aşağı periton boşluğu dışına devam eder ve anusun 3 cm kadar üstündeki anal boşluğu uzanır.

Barsağın görevleri ve çalışması "Sindirim Sistemi" başlığı altında anlatılmıştır. Barsak hastalıkları da, her bir hastalığın adı altında tanımlanmaktadır. Bkz. Karın, Periton.