Sigaraya Başlama Nedenleri

[Bluesky24]

Sigaraya Başlama NedenleriBağımlılık ile özgürlük çatışması

İnsanlar çocukluktan çıkıp yetişkinliğe doğru adımlarını 15 yaş civarında atmaya başlarlar. Bu yaşlarda çocuk yeni bir kimlik arayışında ve ihtiyacındadır. Büyükler gibi olmak, arkadaşları arasında ise büyük olduğunun farkına varılmasını sağlamak için büyüklere özgü bazı davranışları taklit etmeye başlar.

Anne ve babasının sigara içmenin büyüklere özgü bir davranış olduğunu sık sık yinelemeleri çocukta sigara içerek kendini kanıtlama dürtüsünü dayanılmaz hale getirir.

Arkadaşa özenme

- Aynı yaşta arkadaşlarla aynı davranışlar içine girme istemi.

- Arkadaşları tarafından dışlanma korkusu.

- Arkadaş grubuna ait olma duygusu.

Yukarıda kısaca özetlenen sebeplere bağlı olarak gençte zararlı olacağı düşüncesi oluşsa bile, arkadaşlarından farklı olmama düşüncesi ağır basar ve sigarayı denemeye başlar. Bir denedikten sonra da arkası gelir.

Cinsel kimlik

Çocukluktan gençliğe geçiş döneminde bizim toplumumuzda erkek gibi davranışlar sergilenmesi ve bunun gereğinin yapılması yüzünden sigaraya başlama olabilmektedir. Genç bu davranışıyla çocukluktan çıktığını hem kendisine, hem ailesine, hem de topluma kanıtladığını sanmaktadır. Hem de kronik zehirlenme ve başkalarını zehirleme pahasına. Bir başka dramatik düşünce bu davranışlar ne kadar erken olursa olgunlaşmanın o kadar erken olacağı düşüncesidir.

Kadınlarda son yıllarda erkekler kadar sigara tüketmeye başlamışlardır. Muayeneler esnasında hastalara alışkanlıklarıyla ilgili sorular sorduğumda aldığım yanıtlar çok şaşırtıcı olmaktadır. Hemen hemen sigara içen kadınların tamamına yakını en az günde yarım paket sigara tüketmektedirler. Bir başka ilginç ayrıntı ise kadınların içtikleri sigara miktarını daha öz söyleme eğilimleridir. Örneğin eşinin yanında ne kadar sigara içtiğini sorduğumda kadın hastaların bir kısmının içtiği sigara miktarıyla eşlerinin söylediği miktarlar birbirini tutmamaktadır.

Sigara bağımlılığının nedenleri

Uzun süreli günde yarım paketten fazla sigara içilmesi, sigara içmek için güçlü istek duyulması, bu istekleri karşılanmadığı durumlarda bazı hastalık belirtilerinin ortaya çıkması kişinin sigara bağımlısı olduğunu gösterir. Sigara alınmadığı zaman ortaya bazı yokluk belirtilerinin çıkması sigaranın sadece ruhsal değil aynı zamanda, fiziksel bağımlılık yaptığını gösterir.

Yoksunluk Belirtileri Şunlar;

- Tütün içmek için kuvvetli arzu duyma,

- Huzursuzluk,

- Sıkıntı,

- ürkeklik,

- Yerinde duramama,

- Mutsuzluk,

- Neşesizlik,

- Depresyon,

- Bunalma hissi,

- Aniden sinirlenme,

- Tahammülsüzlük,

- Saldırganlık,

- Kavgaya eğilim,

- Dikkat dağınıklığı,

- Hatırlamada zorluk,

- Baş ağrısı,

- Uyku bozukluğu,

- Sindirim sistemi şikayetleri (Bulantı, kusma, kabızlık, karında gerginlik hissi, iştah azalması, tükürük salgılanmasında artma, öksürük ve balgam çıkarma.)

- Kan basıncında düşme,

- Kalp atımlarında azalma,

Sigaranın içilmesiyle kana nikotin karışır ve gün geçtikçe daha fazla sigara içme arzusu ortaya çıkar. Buna sigaraya yani nikotine karşı tolerans oluşması adı verilir. Kısaca özetlemek gerekirse tütüne bağımlılıkla, nikotinin direkt etkisi, aile yapısı, kültür düzeyi, kişilik özellikleri ve toplumsal yapı sayılabilir.

Nikotinin Etki Mekanizması

Sigara içilmesiyle birlikte çok kısa bir zaman süreci içinde nikotin kana karışır ve şunlara sebep olur:

- Kılcal damarları daraltır,

- Kan basıncı yükselir,

- Nabız hızlanır,

- Beyinde insanın daha canlı ve atak olmasına sebep olan bazı kimyasal maddeler açığa çıkar. Bunlara bağlı olarak da düşünme hızlanır, algılama düzeyi artır, dikkat, sorun çözme ve kavrama yetenekleri üst düzeylere ulaşır. Fakat nikotin kısa süre içinde kandan kaybolmaya başlar ve kişi sigara içtiği zaman kazandığı, yukarıda sayılan özellikleri yakalayabilmek için yeniden sigara içme ihtiyacı hisseder. Böylece sigaralar, sigaraları kovalar. Eğer sigara içilmez veya bulunmazsa daha önce sayılan yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Bunları ortadan kaldırabilmek için de insan bulduğu anda sigarasını yakar.

Aile Yapısı, Gelişme Düzeyi ve Kişilik Özellikleri

- Kültürel yapıda düşük seviye,

- Aile içi uyumsuzluklar,

- Anne - baba hastalıkları,

- Boşanmalar,

- Ölümler,

- Aile içi denetim eksikliği,

- Aile içi şiddet,

- Ergenliğe giriş,

- Erken cinsel deneyim,

- Okul bitirme,

- Askere gitme,

- Yeni işe başlama,

- Evden ayrılma,

- Üstün olduğuna inandığı kişilere benzeme isteği.

Toplumsal olaylar

- Kendi ailesi veya akrabaları ile sorunlar,

- İç veya dış savaş,

- Eğitim ve ekonomik sorunlar,

- Televizyon ve sinema gibi iletişim vasıtalarında olmak istediği bazı yıldızların sürekli sigara içmeleri,

- Sigara üreticilerinin etkili ve renkli reklamları,

- Sigaranın içine konulan bazı koku ve tat maddeleri.

Doç. Dr. Baha Çelik

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı, Akupunkturist