Günlük Mesaj

Bluesky24 · 10-04-2010, 03:00 AM

Astım ÇeşitleriMeslek Astımı

Meslek astımı gelişmiş ülkelerde en sık görülen mesleki akciğer hastalığıdır. Sıklığı tam bilinmese de ABD ve Japonyada yeni tanı alan astım vakalarının yaklaşık olarak yüzde 15inden sorumludur. Yaklaşık olarak 250 çeşit maddenin meslek astımından sorumlu olduğu saptanmıştır. Bunlar arasında asıl önemli grubu izosiyanatlar oluşturur. İzosiyanatlara bağlı astım bu sektörlerde çalışan işçilerin yaklaşık yüzde 10unu etkilemektedir. İşe bağlı olarak iki tip astım karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan meslek astımında belirtiler yalnızca iş yerinde ortaya çıkmakta ve dışarıda olmamaktadır. Buna karşılık işin artırdığı astımda önceden var olan bir astımın iş yerindeki çeşitli hava yollarını tahriş eden maddelerle artması söz konusudur. Birinci durumda mutlaka bir sessiz dönem vardır. Bu işe başladıktan sonra haftalar, aylar veya yıllar sonra olabilir. Sessiz dönem olmayan tipinde ise sorumlu madde ile bir kaç kez karşılaşmadan sonra belirtiler ortaya çıkabilir.

Uyku Astımı

Bazı astım vakalarında geceleri belirtiler şiddetlenir. Bunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber bu konuda bazı görüşler ileri sürülmüştür. Bu görüşlerden birine göre geceleri insan vücudunda bazı hormonlarda azalma olmaktadır. Bu hormonlar arasında yer alan kortikosteroidler ve adrenalin gibi maddeler hava yollarının genişlemesini de sağladığından bunların azalması durumunda hava yolları daralmakta ve hastalık şiddetlenmektedir. Bunun dışında mideden yemek borusuna kaçış olduğu, geceleri daha çok allerjenle karşılaşıldığı gibi görüşler de konuyu açıklamak için ileri sürülmüştür. Gece astımında hastalar normal ilaçların yanında uzun etkili beta agonist ilaçlar adını verdiğimiz ilaçlardan çok yarar görmektedirler.

Egzersize Bağlı Astım

Egzersize bağlı astım, ağır fiziksel hareketlerin hava yolları hassas olan kişilerde hava yollarında aniden daralmaya yol açması sonucu oluşur. Başlangıçta yalnızca egzersizle ortaya çıkan astım belirtileri zaman içinde başka etmenler tarafından da oluşturulur. Astımlı hastalarda egzersize bağlı olarak belirtilerin ortaya çıkma sıklığının yüzde 40 - 90 arasında değiştiği rapor edilmiştir. Bu astım tipi daha çok egzersiz sonucu ortaya çıktığı için, fazla egzersiz yapan yaşlarda yani çocuklar ve gençlerde daha sık görülür. Ancak, diğer yaş gruplarında da ortaya çıkabilir. Egzersizden sonra ortaya çıkan ve beş - on dakika süren belirtiler 30 - 60 dakika içinde düzelir. Bu astım tipinde görülen belirtiler diğer astım tiplerinde görülenlerden farklı değildir. Tedavisinde esas olan korumadır. Egzersizden 10 - 15 dakika evvel salbutamol, formoterol, kromolin veya nedokromil alınması ile belirtiler önlenebilir.

Günümüzde Astımın Görülme Sıklığı

Çok eski zamanlardan beri bilinen bu hastalığın sıklığının özellikle son 15 - 20 yıl içinde giderek arttığı dikkatleri çekmektedir. Çeşitli ülkelerde zaman zaman yapılan araştırmalar astımın 1970den günümüze kadar bütün dünyada yaklaşık 2 - 4 kat arttığını göstermektedir. Hastalık, genel olarak gelişmiş ülkelerin hızlı sanayileşmiş yörelerinde daha sık görülmektedir. ABDde astımın genel görülme sıklığı yüzde 5 iken bu rakam New Yorkda yüzde 8.4e çıkmaktadır. Yeni Zelanda ve Avustralyada bazı yörelerde ise sıklık yüzde 20lerin üzerindedir. Ülkemizde çocukluk dönemindeki astım sıklığı yüzde 4 - 10, erişkin döneminde ise yüzde 2 - 4 arasında değişmektedir. Ekonomik gelişmenin hızlı olduğu ve doğal yaşam koşullarının yerini büyük kentlerin aldığı durumlarda astım sıklığında artış olmaktadır. Zimbabvenin kırsal kesimlerinde binde bir olan astım sıklığı başkent Hararede yüzde beşin üstüne çıkmaktadır. Atlas okyanusundaki bazı adalarda ise yaklaşık her üç insandan biri astımlıdır. Bütün bu bilgiler bize astım sıklığının giderek, hem de hızlı bir biçimde arttığını göstermektedir.

Astım Tedavisinin Ekonomik Yönü

Astımın tıbbi yönlerinin yanında ekonomik yönden de ülke ekonomilerine giderek artan oranda bir yük bindirdiği saptanmıştır. Ülkemizde kullanılan astım ilaçlarının tümü ithal edilmektedir. Hastalığın toplumda ortalama yüzde 5 sıklığında görüldüğü ve tedavinin yıllarca sürdüğü dikkate alınırsa harcanacak paranın ülke ekonomisine bindireceği yük daha iyi anlaşılacaktır.