Her derde deva: Ayva

[Bluesky24]

Sonbahar aylarında olgunlaşmaya başlayan ayva, meyva olarak eşsiz bir tada sahip olmanın yanı sıra, sağlık açısından da son derece yararlıdır.

Anavatanı Kuzey İran, Kafkasya ve Anadolu olan ayva, Mayıs ile Haziran aylarında çiçek açar, sonbaharda ise olgunlaşır. 600 metre deniz seviyesine kadar her yerde, hatta daha yükseklerde yetiştirilebilen meyva, Eylül ve Ekim aylarında toplanır.

Ayva genel olarak limon sarısı, armut şeklinde veya yuvarlak, üzeri ince hav ile kaplı ve 8-10 çekirdeklidir. Eti serttir, tanin ve pektin açısından zengindir. 100 gr. ının içerdiği 33 kalori değeri ile düşük kalorili meyvalar arasında yer alır. Az kalorili bir besin olmasına rağmen genelde şekerle kullanıldığı için kalori değeri yükselir.

Ayva yaygın olarak reçel ve likör endüstrisinde kullanılır. Tarihte Yunanlılarca hamurla kaplanıp içine bal doldurularak tüketilen ayva, komposto, meyva ezmesi ve jölelerde de ana malzeme olarak kullanılır. Ayva, doğu uygarlıklarında tuzlanarak, yemeklerde özellikle dolma içlerinde yer alır. Av etleriyle uyumludur, kimi zaman garnitür olarak da tüketilir.

Tıptaki önemi

Mutfaklarda meyva olarak ve yemekleri çeşnilendirmede kullanılırken, çekirdeklerinden de parfümeri ve ilaç endüstrisinde yararlanılır. Çekirdeklerinin içerisinde bulunan helme, öksürük ve bronşit hastalıklarının giderilmesinde etkilidir. Helme maddesi çekirdekler ezilmeden, bütün halinde iken elde edilir. Ayva çekirdeklerinin elma kabuğu, kuşburnu, ıhlamur ile karıştırılmasıyla elde edilen çay, soğuk algınlığında göğsü yumuşatmak için kullanılır.

Tohumlarının suda kaynatılmasıyla elde edilen merhem ise sertleşen derinin yumuşamasında, dudak ve meme çatlaklarında, egzamada ve yanıklara kompres yapmakta kullanılır. Mide ve bağırsak hastalıklarına iyi gelir. Ayva kabız yapıcı etkisi olan bir meyva olduğu için özellikle çocuk ishalinde ondan yararlanılır. Meyvalarından hazırlanan şurup ve kompostolar ishale birebirdir. Tüylü yüzeyi halk hekimlerince de kan dindirici olarak uzun yıllar kullanılmıştır.

Kaynak: Yemektarifleri