Yakıcı ve şifalı Isırgan

[Bluesky24]

Yakıcı tüylere sahip olan ısırgan otunun, taze veya kurutularak tüketildiğinde birçok derde deva olduğu söylenir. Eski çağlarda sayısız hastalığın tedavisinde kullanılan ısırgan otunun günümüzde de bu özelliğinden yaygın olarak yararlanılıyor.

Isırgan, ısırgan otu olarak da bilinir. Isırgangiller familyasının Urtica cinsini oluşturan, gövdesi ve yaprakları yakıcı tüylerle kaplı 50 kadar otsu bitki türünün ortak adıdır. Isırganın vatanı Asyadır. Amerikaya İngilizler tarafından büyükbaş hayvan yemi olarak götürülen ısırgan, ılıman bölgelerda yaygın olarak yetiştirilir. Karşılıklı olarak dizilen dişli kenarlı ve oval biçimli yaprakları vardır. Yaprakların koltuğundan yeşilimsi renkli çiçek kümeleri çıkar. Yüksekliği bazen 1 m.yi aşan büyük ısırgan çok yıllık, yaklaşık 50 cm. yüksekliğindeki küçük ısırgan ise bir yıllıktır.

Beslenmede ısırgan otu

Isırgan, genç sürgünleri ve yaprakları yiyecek olarak tüketilen bir sebzedir. Ispanak gibi pişirilip tuz, biber, sirke veya limon suyu ile servis yapılır. Tek başına veya yumurta ile birlikte yağda kavrulduktan sonra üzerine yoğurt dökülerek hazırlanan yemeğine "borani" adı verilir. Tadı ıspanak kadar asitli değildir. Bu nedenle de kolay sindirilir. Britanyanın bazı bölgelerinde ısırgandan bira yapılır. Isırgan pişirildiği veya kurutulduğu zaman zehirli özelliğini yitirir. Kırsal kesimlerde bol miktarda tüketilen ısırganı taze tüketebileceğiniz gibi, kurutarak kışın yemeğini yapabilir, ya da çayını demleyebilirsiniz.

Isırgan otununtoplanması

Yakıcı özelliğini veren formik asitten dolayı bir eldivenle toplanmalıdır. Isırganın körpe yaprakları yıkandıktan sonra bir miktar suyla bazı yörelerde ıspanak gibi pişirilir. Ya da 10-15 dakika haşlandıktan sonra süzülerek üzerine zeytinyağı ve limon suyu katılabilir. Böylece onu salata gibi tüketmek de mümkün olur.

Isırgan tozu

İlkbaharda toplanan ısırganların körpe yaprakları kuru ve havadar bir yerde demet halinde asılarak kurutulur. Daha sonra yapraklar dallarından koparılıp bir cam kavanoz içinde saklanabilir. Kurutulan ısırgan otu yaprakları ufalandıktan sonra çay gibi demlenerek tüketilebilir.

Sağlık için ısırgan

Isırganın yapısında çok miktarda demir, kalsiyum, silisyum, potasyum tuzları, tanin, magnezyum tuzları, kükürt, manganez, klor, karoten, lesitin, A ve C vitaminleri bulunur. Isırgan otu kandaki toksinleri temizler, karaciğeri ve dalağı olumlu bir biçimde etkiler. Emzirmekte olan annelere önerilir. Yapısında bulunan nitrat, böbrekleri çalıştıran etkiye sahiptir. Bağırsaktaki mukozalara da iyi gelen ısırganın, romatizmalı bünyelerce de tüketilmesi önerilir. İdrardaki şeker miktarını düşüren ısırgan özellikle tiroit bezini olumlu etkiler. Baharda yeni çıkan ısırgan yapraklarından yapılan çayın daha etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Eski çağlarda da; kronik ültikerde, sarılıkta, bedenin su toplamasında, dizanteride, kızamıkta, depresyonda, kan kusmalarında, burun kanamalarında, bronşların ve ciğerlerin temizlenmesinde ısırgan sık sık kullanılan ot olmuştur.

İskandinav mitolojisinde fırtına tanrısı Thora adak olarak sunulan ısırgan otları, fırtına sırasında eve yıldırım isabet etmesin diye ateşe atılırmış. Isırgan dallarının ise, onları üzerinde taşıyan kişiye cesaret ve dayanma gücü vererek, tehlikelerden uzaklaştıracağı düşünülürmüş.



Kaynak: Yemektarifleri