yazın motivasyonu nasıl yüksek tutarız

[PSİKO]

YAZIN MOTİVASYONU NASIL YÜKSEK TUTARIZ?


Yazan: Prof. Dr. İsmet BARUTCUGİL

Kuzey yarım küredeki ülkelerde yaz ayları genellikle iş yaşamının duraksadığı, işlerin yavaşladığı dönemlerdir. Yaz aylarında büyük şehirlerde nüfus azalır, alışveriş ve benzeri ekonomik aktiviteler düşer. Yeni iş kurma, yeni projelere başlama eğilimi yavaşlar. Sıcak günler ve haftalar şüphesiz fiziksel ve zihinsel çalışmayı zorlaştırır. Açık havada, dağ veya deniz kıyısında dinlenmek ve eğlenmek çok daha çekici gelir. Bu nedenle çalışanların önemli bir kısmı yıllık izinlerini yaz aylarında kullanmayı tercih ederler. Okulların yaz aylarında tatil olması da çocuklu ailelerin bu dönemleri tercih etmesinin diğer bir nedenidir.

Bu dönemde kendi işlerinin başındaki iş sahipleri, yüksek sorumlulukları ya da yedeklerinin olmaması nedeniyle iş yerlerini bırakamayan yöneticiler ve işe yeni başladıkları için henüz izin hakkı olmayan çalışanlar dışında hemen tüm çalışanlar izin ve tatil haklarını kullandıkları için çok acil olanlar dışında birçok iş askıya alınır ve Ağustos sonunu, Eylül başını bekler.

Bu dönemde yöneticilerin ve çalışanların gerek motivasyonlarını gerek performanslarını yüksek tutabilecek bazı önlemlerin alınması ve önerilerin geliştirilmesi gerekir.

Her şeyden önce, tatil veya izin hakkı olanların bunu kullanmaları gerektiği kabul edilmelidir. Çalışanlar, izin dönemlerinde işle ilgisi olmayan fiziksel veya zihinsel aktivitelerle uğraşarak streslerini ve iş yoğunluklarını atmalıdırlar. “Şu kadar yıl” izin kullanmamış olmak işini sevmenin ya da vazgeçilmez olmanın bir kanıtı olarak gösterilmemeli ve bir övünme nedeni olmamalıdır.

Tatil yaparak enerjisini yeniden toplayan bir yöneticinin şirketine katkısı, yorgun ve stresli bir şekilde sürekli çalışan bir yöneticinin yapabileceğinden çok daha fazla olacaktır.

Yaz aylarında işlerin yavaşlayan temposu, iş insanlarının kişisel zevklerine ve gelişime yönelik uğraşlarına daha fazla zaman ayırmalarına olanak sağlayabilir. Bir insanın yaşam dengelerini gözeterek; sağlık, kültür, aile, sosyal çevre, manevi değerler ve benzeri boyutlardaki ihtiyaçlarını karşılaması ve bu boyutlardaki açığını kapatması için yaz ayları çok daha fazla fırsatlar sunabilir.

Yaz aylarında çalışmaya devam edenler için çalışma gün ve saatlerinde yapılabilecek bazı değişiklikler de moral ve motivasyon üzerinde olumlu etkiler yapabilir. Yaz günlerinin uzun olması, akşam saatlerini aile veya sosyal çevresi ile birlikte değerlendirmek isteyenler için uygun zamanlar yaratabilir.

Yöneticiler, yaz aylarında işlerin yoğun olmamasına karşın yine de iş yerlerinde çalışmaya devam ediyorlarsa bu dönemi eğitim ve geliştirme faaliyetleri için değerlendirebilirler. Şüphesiz, bu eğitimler şehirlerdeki bunaltıcı ofislerde, şehir ya da sahil otellerinin toplantı salonlarında değil alternatif turizm bölgelerinde, örneğin dağ otellerinde yapılırsa çok daha verimli ve etkili olacaktır. Yaz aylarında genellikle boş kalan ve çok uygun fırsatlar teklif edebilen dağ otelleri hem eğitim hem dinlenme açısından uygun bir seçenek oluşturacaktır.

Takım oluşturma, motivasyon, iletişim, liderlik ya da yönetim becerileri geliştirme amaçlı outdoor eğitimler için de yaz ayları ideal dönemler olabilir. Bu eğitimler için yaşadıkları stresli şehir ve ofis ortamlarından uzaklaşan insanlar eğlence, dinlenme, öğrenme ve kişisel gelişim fırsatlarını bir arada bulacaklardır.

Yaz ayları, çalışanların sanat faaliyetlerine, hobi kurslarına, yaz okullarına, kısa dönemli sertifika programlarına katılabilmeleri açısından da çok uygun bir dönem olabilir.

Şirketler, yaz aylarında çalışanlarının çeşitli kişisel ve mesleki gelişim fırsatlarından yararlanmaları için daha fazla maddi destek sağlayabilirler ve özendirici olabilirler. Bu tür programların başka bir şehirde ya da ülkede olması durumunda sağlanan seyahat ve konaklama desteği motivasyon anlamında çok daha etkili olacaktır.

Yaz aylarında yöneticiler iş yoğunluğunun azalmasını bir fırsat olarak değerlendirip, bu dönemlerdeki boş zamanlarını, işlerini, ilişkilerini gözden geçirmek, geçen bir yıl boyunca yaptıklarını ve yapmak isteyip de yapamadıklarını değerlendirmek için kullanabilirler. Yaz dönemi bir bakıma, yıl ortasına kadar gerçekleşenleri yıllık planlarla karşılaştırıp, yıl sonuna kadar kalan zamanda neleri farklı yapmaları gerektiğini kararlaştırmak için de uygun bir zamandır. Planlama yapmak, hedefler belirlemek ve planlara göre çalışmak alışkanlığına sahip yöneticiler için yıl ortası durum değerlendirmesi önemli ve yararlıdır.

İşe yaramayan yöntemlerin, uygulanmayan kararların ve yarar sağlamayan politikaların değiştirilmesi için iş temposunun düşük olduğu yaz dönemi uygun fırsatlar yaratabilir. Bu tür yenilikçi ve iş geliştirici çabalar işlerin yavaşlamasının verdiği stresi de büyük ölçüde ortadan kaldıracaktır.

Çoğu insanın iş yoğunluğu içinde fırsat bulamadığı ve bunun ezikliğini duyduğu kişisel ve mesleki gelişim kitaplarını okumak, yeni fikirlerin ve görüşlerin tartışıldığı makaleleri incelemek yaz aylarının ilginç ve yararlı faaliyetlerinden biri olabilir.

Yaz aylarında şirketler, çalışanlarının ailelerine ve özellikle çocuklarına yönelik spor, kamp, gezi, eğitim ve eğlence etkinlikleri düzenleyerek çalışan motivasyonunu ve bağlılığı artırabilirler. Bu tür etkinliklerin maliyeti atıl duran bazı kaynakların değerlendirilmesi nedeniyle çoğu kez sanılandan daha düşük olacaktır.

Şirketlerin çalışanların motivasyonuna katkı sağlayabilecek bir diğer uygulaması da yaz aylarına özgü rotasyonlar olabilir. Şirketin farklı bir şehirdeki ya da ülkedeki bir biriminde geçici görevlendirmelerin bilgi ve beceri transferi ya da bunların paylaşımı açısından yarar sağlamasının yanı sıra değişikliklerin çalışanlarda yarattığı heyecan, öğrenme coşkusu ve ödüllendirilme duygusu da önemli ve anlamlıdır.

Yaz aylarında şirketlerde kısa dönemli çalıştırılan stajyerlerin ya da işe yeni başlayan genç elemanların yetiştirilmesi ve yönlendirilmesi görevleri de birçok çalışan için ilginç bir uğraş ve yönetim becerileri geliştirmek için bir fırsat olarak görülebilir.

Özet ve sonuç olarak, yaz aylarında yöneticiler ve çalışanlar eğer isterlerse ve gerekli çabayı gösterirlerse performanslarını ve motivasyonlarını yükseltecek fırsatlarla dolu bir dönem geçirebilirler. Bunun için yapmaları gereken; bu fırsatları tanımlamak, gerekli kararları almak, eylemleri planlamak ve bunları kararlılıkla uygulamaktır.