[zeitgeist]

ARNOLD SCHOENBERG (1874-1951)


Avusturya asıllı ABD’li besteci on iki ton müziğinin yaratıcısı,20. Yüzyılın en etkili öğretmenlerinden biridir.

1899 da yazdığı “Aydınlık gece” adlı yaylı çalgılar altılısı sanat yaşamında önemli bir adımdır.Richard Dehmel’in aynı adlı şiirinden esinlenen bu romantik yapıt yaylı çalgılar altılısı için yazılmış ilk programlı müziktir. Bütünlüğü müzik dışı bir öykü ya da imgeye dayanan yapısı ve armonileri yüzünden Viyana’daki tutucu program komitelerinin tepkisini çeken yapıt ancak 1903 de seslendirildi ve bu kez dinleyicinin tepkisiyle karşılaştı. Sonraları ise hem ilk biçimiyle, hem de Shoenberg’in yaylı çalgılar orkestrası için yaptığı düzenlemeyle bestecinin en sevilen yapıtlarından biri oldu.

Belli bir döneme kadar bestecinin bütün yapıtları tonaldi, ama armoni ve melodileri karmaşıklaştıkça tonalite önemini yitirmeye başladı. 19 Şubat 1919 da tonal kompozisyon düzeninden tümüyle yoksun ilk yapıt olan Opus11 No:1 piyano konçertosunu bitirdi.

Zengin armoni ve melodi olanaklarını değerlendirmesine yardımcı olacak yeni bir bütünleştirici ilke aradığı bu dönemin sonunda yalnızca birbiriyle bağlantılı on iki ton kompozisyon yöntemini buldu.Temmuz 1921 de bu türün ilk örneği olan Opus12 Piyano suitine başladı.

Karşılaştığı bütün muhalefete rağmen 1. Dünya Savaşı sonrası Shoenberg’in müziği artan ölçüde övgü topladı ancak besteci yaratıcı çalışmalarının olanak verdiği elektronik müzik devrimini görecek kadar yaşamadı