Pranayama Nasıl Yapılmalıdır ?

[TR-ance]

Pranayama Nasıl Yapılmalıdır?

Asana teknikleri öğrenildikten sonra Pranayama teknikleri öğrenilebilir. Bu konuda kestirme yol yoktur. Lisansüstü eğitimin üniversitede kazanılan bilgi, yetenek ve disipline bağlı oluşu gibi Pranayama eğitimi Asana tekniklerinin uygulanması ve böylelikle kazanılmış güç ve disipline bağlıdır. Duruşlar sayesinde akciğerler güçlenir, solunum rahatsızlıkları giderilir ve akciğer lifleri elastik kılınır. Böylece Pranayama çalışmalarının etkisi artar.

Bedendeki sinirlerin toplam uzunluğu 9.000 kilometredir. Sinirlerin işlevleri çok incedir. Bu yüzden sinirlerin temiz ve aktif tutulması için ekstra bakım ve dikkat gerekmektedir. Duruşların düzenli uygulanması ile sinir sistemi temiz ve aktif tutulmaktadır. Böylece Pranayama çalışmalarının etkisi artmakta ve enerjinin kesintisiz akması sağlanmaktadır.

Beden ihmal edildiği veya şımartıldığında hain bir arkadaşa dönüşür. Beden Asana, zihin ise Pranayama vasıtasıyla disipline edilmelidir. Böylece farkındalık artar ve hiçbir türden ikilik rahatsız etmez olur.

Pranayama çalışmalarına başlamadan önce kaburga arası kaslar, pelvis ve boğaz diyaframının doğru şekilde hareket ettirilmesi öğrenilmelidir. Bunları yalnız konu ile ilgili duruşları uygulayarak gerçekleştirebilirsiniz.

Pranayama çalışmasından önce mesane ve bağırsaklar boşaltılmalıdır. Kabız olan kişi Pranayama çalışmalarını sürdürebilir çünkü mesaneye verilebilen zarar bağırsaklara verilemez. Ancak Pranayama çalışmaları sırasında bağırsaklar hareketlendiği için tuvalet yapma isteği gelebilir. O zaman tuvaletinizi yapıp çalışmanıza devam edin. Eğer mümkünse Pranayama çalışmalarından önce duş alın.
Pranayama çalışmalarından önce burnunuzu temizleyin ve yıkayın. Uygulama sırasında her hangi bir burun kanalı tıkanık olabilir, buna rağmen çalışmalarınızı sürdürün. Bir süre sonra burun kanallarının daha iyi çalıştığını göreceksiniz. Pranayama sırasında burun deliklerini kontrol etmelisiniz. Burun deliklerinin bilinçli kontrolü havanın alınmasını kolaylaştıracaktır. Hava daha fazla ve daha dengeli biçimde alınacaktır. Nefes alma sırasında burun kanatlarını yanlara açın ve burun deliklerini genişletin, nefes verme sırasında gevşetin. Böylece bedene daha fazla hava alınır ve daha fazla enerji emilir.

Kaplan, aslan ve fil eğiticisi önce bu hayvanların alışkanlıklarını ve huylarını incelemekte, sonra da onları yavaş yavaş ve sebatla çalıştırmaktadır. Eğitici hayvanlara şefkat ve dikkatle davranmaktadır. Eğitici aceleci ve kaba davranırsa hayvanlar ona saldırıp sakatlayabilir. Buna benzer birey Pranayama uygularken sabırlı ve dikkatli olmalıdır. Pranayama teknikleri büyük güce sahiptir ve aceleci davranış sakatlığa yol açabilir.

Pranayama teknikleri yanlış şekilde uygulanırsa, fiziksel, zihinsel ve sinirsel dengesizliğe neden olabilir. Bu teknikler gerçek Yoga üstadının eşliğinde yapılırsa, birey bu ömür süresince Kundalini adlandırılan “evrim enerjisini” uyandırıp harekete geçirebilir. Pranayama tekniklerinin doğru şekilde yapılması sağlıklı tohumların üretken toprağa ekilmesine benzemektedir. Yanlış uygulama ise küçük taşların toprağa ekilerek onların tohum olduğu ve filizleneceğine inanılmasına benzerdir. Taşları istediğiniz kadar sulayabilirsiniz, ancak onlar hiçbir zaman filizlenmeyecektir. Benzer şekilde, doğru uygulanan Pranayama kısa süre içinde meyvesini verecektir, fakat yanlış uygulama hiçbir yarar sağlamayacaktır.

Pnömatik alet en sert taşı kesebilir. Kullanmadan önce birey tecrübeli kişiden aletin nasıl kullanılması gerektiğini öğrenmelidir. Doğru bir şekilde kullanmadığı takdirde birey hem alete hem de kendine zarar verebilir. Pranayama teknikleri tecrübeli Yoga üstadından öğrenilmelidir. Solunum sisteminin çalışması incelenmeli ve sonra eğitmenin eşliğinde teknikler doğru şekilde uygulanmalıdır. Yanlış ve bedeni zorlayarak yapılan teknikler yarar yerine zarar verebilir. Eğer İstanbul’da yapılan pratik çalışmalarımıza katılma imkanı bulamıyorsanız o halde kitapta verilen teknikleri iyice inceleyin, sonra da vücudunuzun sınırlarını göz önünde bulundurarak teknikleri yavaş yavaş uygulayın. Ortaya çıkan soruları telefon veya e-mail aracılığıyla sorabilirsiniz. Yine de imkan bulup verdiğimiz birkaç pratik dersimize katılmanız çok önemlidir.

Her gün aynı saatte, aynı yerde ve aynı duruşta yapılan çalışma tekniklerin olumlu etkilerini artırmaktadır. Düzenlilik içsel güç vermektedir. Eğer bu şekilde çalışmak için irade gücünüz yetmiyorsa, herhangi bir zamanda, bulunduğunuz herhangi bir yerde ve rahat bulduğunuz herhangi bir pozisyonda çalışmanızı sürdürün. Zaman içinde daha disiplinli olacaksınız. Ara sıra aynı tekniklerin uygulanması sıkıntı verebilir. Bu hallerde bedeninizin ve zihninizin o andaki ihtiyaçlarına daha hitap eden teknikleri uygulayın. Sinirleri yatıştıran ve zihni sakinleştiren nefes çalışmalarını yapın. Böylece sinirleriniz ve beyniniz canlanıp dinlenebilir. Pranayama çalışması düşüncesiz rutin uygulamaya dönüşmemelidir. Pranayama yaparken solunum işlemi anlayışla ve akıllıca, tam ve dikkatle analiz edilmelidir.

Yoga metinlerine göre Pranayama tekniklerinden tam yarar sağlamak için temel teknikler günde dört kere uygulanmalıdır: sabah, öğlen, akşam ve gece. Bunu herkes yapamadığı için en azından on beş dakikanızı sabah ve on beş dakikanızı akşam nefes çalışmalarına ayırın. Eğer bunu da yapamıyorsanız, o zaman sabah uyandığınızda yatakta temel nefes tekniklerini uygulayın ve gece yatağa uzandığınızda tam nefes uygulayarak gevşeyin.

Düzenlilik başarının sırrıdır. Düzenlilik hem fizyolojik kapasiteleri artırmakta hem de bedeni ve zihni artan enerji akımlarına alıştırmaktadır. Bunlar yavaş yavaş, düzenli uygulama esnasında gerçekleşmektedir. Eğer herhangi bir neden yüzünden düzenli çalışmalara ara verilmişse, çalışmalar bırakıldığı yerden devam ettirilmemelidir. Önce temel teknikler uygulanmalı ve çalışmalar yavaş yavaş bırakılan noktaya ulaştırılmalıdır.

Pranayama çalışmaları için en iyi saat erken sabah saatleridir. Bu saatlerde atmosfer temiz, beden ve zihin dinçtir. Eğer sabah saatleri uygun değilse, güneşin batması sonrasında hava serin iken ve hoş saatlerde nefes çalışmalarını uygulayın. Pranayama çalışmalarını açık havada uygulamak çok iyidir, Pranayama uygulamanızı çok sıcak güneşin altında veya güçlü rüzgarda yapmamaya özen gösterin.
Tenha, temiz, havadar ve sessiz bir yerde Pranayama uygulayın. Böyle bir yer bulunmuyorsa, herhangi bir yerde uygulayın. En önemli şey uygulamadır, tüm diğer koşullar ikinci derecelidir. Eğer herhangi bir koşulda düzenli olarak uygulama yaparsanız, bir gün en uygun şartlara ulaşacaksınız demektir. Olumlu güçlü istekler Yoga sayesinde hızla gerçekleşir.

Pranayama çalışmalarını rahat giysilerde uygulayın. Kıyafetiniz ve minderiniz sentetik olmamalıdır. Doğal ipliklerden yapılmış kıyafet en iyisidir. Örneğin pamuk veya yün. Sentetik kumaş sağlıksız elektrik üretmektedir. Çalışma sırasında eksi şarjlı iyonların biriktirilmesi çok önemlidir. Oysa sentetik kumaş eksi şarjlı iyonları geri püskürtmekte ve artı şarjlı iyonları çekmektedir. Artı şarjlı iyonlar sağlık için iyi değildir ve Pranayama tekniklerinin olumlu etkisini engellemektedir. Sentetik kumaş artı şarjlı iyon alanı üreterek eksi şarjlı iyonların bedene akmasını engellemektedir. Bu yüzden doğal ipliklerden yapılmış kıyafet ve minder tercih edilmelidir.

Pranayama tekniklerini acele ederek uygulamayın. Zamanınız yetmiyorsa, birkaç tekniği iyi bir şekilde yapın. Çalışmanız az ve öz olmalıdır. Akciğerleriniz tıkanmışsa, yalnız tam nefesi uygulayın. Pranayama yaptıktan sonra derhal yürümeyin veya konuşmayın. Önce tamamen gevşeyin sonra diğer işlerinizle uğraşın.

Pranayama çalışmalarının etkisini arttırmak için yiyeceklerinize dikkat etmelisiniz. Eski Yoga metinlerine göre: “Bir kişinin yiyeceği diğeri için zehirdir”. Bir gıdanın herkes için iyi veya kötü olduğu savı doğru değildir. Üç tür gıda mevcuttur:

1. Tamasik
2. Racasik
3. Sattvik

Tamasik gıda uyuşukluk, donukluk ve hastalığa neden olmaktadır.
Racasik gıda hırs, ihtiras ve öfkeye yol açmaktadır.
Sattvik gıda neşe, hafiflik, denge, aydınlık, uzun ömür ve sağlık vermektedir. Meyve, sebze, fasulye, fındık, ceviz, mercimek, nohut, soya, pirinç, ekmek, süt, peynir, ayran, yoğurt ve bu türlerden olan besinler Sattvik gıdadır, insana sağlık ve uzun ömür sağlamaktadır. Sattvik gıda tüketirseniz Pranayama çalışmalarının etkisi artacaktır. Beslenme konusunda daha detaylı bilgileri Yoga: Doğal ve Sağlıklı Beslenme kitabında açıklayacağız.

Sattvik besin daha fazla Prana içermektedir. Ancak, bu enerjiyi almak için her lokma iyice çiğnenmelidir. Gıdadaki enerji, lokmalar iyi çiğnendiğinde, dilde bulunan enerji merkezi aracılığıyla organizmaya aktarılmaktadır. İnsan uzun süre aç kaldığında midesi kazınır ve halsizleşir. Ancak bir kap yemek yiyince hemen kendine gelir ve enerjiyle dolar. Oysa mideye inen besinin enerjiye dönüşmesi için birkaç saat gerekir. Bundan da anlaşılabileceği üzere, enerji lokmaların çiğnenmesi sırasında alınmaktadır. Besinlerden daha fazla enerji almak için gıda Sattvik olmalı ve iyi çiğnenmelidir.

Pranamaya çalışmalarının etkisini artırmak için yiyecekleriniz insan organizmasının doğasına uygun olmalıdır. İnsan organizması etobur değil otoburdur. Bu yüzden vejetaryen yiyecekleri insan için daha doğaldır. En azından kırmızı et tüketimini azaltın ya da diyetinizden tamamen çıkarın. Sabahları portakal, meyve, muz yiyin ve sıcak süt için. Yağlı, etli, ağır yemekleri öğlen saatlerinde tüketin. Karbonhidratları ve proteini karıştırmayın, yani eti makarna ve patatesle değil salatayla yiyin. Akşam sebze ve salataları tüketin. Yoga yaptığınız günlerde yalnızca vejetaryen yemekleri kullanırsanız, çalışmanızın etkisi artar.

Yemek yedikten sonra hemen Pranayama yapmayın. Yemek sonrasında en az 2-3 saat geçmelidir. Pranayama çalışmasından yarım saat sonra yemek yiyebilirsiniz. Eğer çok aç iseniz bir bardak sıcak süt veya meyve suyu içip Pranayama uygulayabilirsiniz. Beslenme ılımlı olmalıdır. Yoga ilmine göre midenin yarısı gıdayla, dörtte biri suyla doldurulmalı ve dörtte biri boş kalmalıdır. Bu halde sindirim çabuk ve kolaylıkla gerçekleşir. Midenizi tıka basa doldurmayın. Bu sindirimi zorlaştıracak, asitlik, gastrit, ülser ve diğer sindirim hastalıklarına neden olacaktır. Tıka basa doldurulmuş mide diyafram ve akciğerlere baskı yaparak solunumu zorlaştırmaktadır. Pranayama sırasında mide boş olursa, üretilen enerji sindirim için değil beynin, zihnin ve özel yeteneklerin gelişmesi için kullanılmaktadır. Gelişmiş Pranayama teknikleri uygulanırsa, sigara ve uyuşturucu kullanılmamalıdır.

Gebelik süresince Pranayama yapılmasının birçok yararı vardır. Cenin anne enerjisiyle beslendiği için hamile kadınlar ince enerjiye daha fazla gereksinim duyarlar. Pranayama çalışmaları plasentaya daha fazla oksijen vermekte ve doğum esnasında çok yararlıdır. Anne ve bebek arasındaki enerji dengesinin kurulmasına yardım etmektedir. Yine de çalışmalar çok dikkatli biçimde sürdürülmelidir.
İlk defa Pranayama yaparken genelde kaşıntı, ürperme, yanma, sıcaklık ve soğukluk, hafiflik veya ağırlık hissi gelebilir. Nabzınız hızlanabilir, hafif baş dönmesi veya batmalar olabilir. Bu akciğerlerin hareketlenmesi, kan dolaşımının hızlanması ve enerji akımlarının aktifleşmesi yüzünden yaşanan hislerdir. Ancak çalışmadan sonra herhangi bir rahatsızlık olursa yaptıklarınızı Yoga üstadıyla gözden geçirin.

Kitapta verilen teknikleri aynen uygulayın. Kafanızdan hiçbir şey eklemeyin veya çekip çıkarmayın. Hataların kök salmasına izin vermeyin. Uygulama yapmak ve tecrübe kazanmak suretiyle hataların kökünü kurutun. Yaptıklarınızın doğru olup olmadığı hakkında şüpheye düştüğünüzde, irtibata geçin, sorularınızı yöneltin ve yaptıklarınızın doğruluğundan emin olun.

Akciğerlerde ağırlık, gerginlik veya yorgunluk hissedildiğinde veyahut nefesin sesi sert ya da kaba olduğunda çalışmalarınıza bir gün ara verin. Tam gevşeme uygulayın. Uygulama esnasında boynunuzu, boğazınızı ve akciğerlerinizi iyice gevşetin.
Günümüzdeki sözde yoga kitaplarında iki yaygın yanlış kavram bulunmaktadır.

Birinci yanlış kavram, nefes çalışmalarının ihmal edilerek yalnız duruşların uygulanmasının önerilmesidir. Duruşlar nefes alış verişlerine önem verilmeksizin icra edilmekte ve basit jimnastik şeklinde uygulanmaktadır. Neticede, birey nefesi doğru bir şekilde ayarlamamakta ve duruşun derinlik ve dengesi kaybolmaktadır.

İkinci yanlış kavram, gelişmiş Pranayama tekniklerinin duruşlarla karışık ve rastgele bir şekilde uygulanmasıdır. Önce duruşlarda Sthirata, yani “sabitlik” ve Açalata, yani “sakinlik” nitelikleri kazanılmalıdır, ancak bundan sonra gelişmiş Pranayama teknikleri öğrenilmelidir.
Gelişmiş Pranayama tekniklerinden sonra büyük güç gerektiren duruşlar hemen yapılmamalıdır. Duruşlardan sonra Pranayama uygulayabilirsiniz. Bununla birlikte, yorucu duruşlar ertesinde derhal Pranayama yapmayın. Önce gevşeyin ve nefesinizi dengeleyin, sonra Pranayama uygulayın. Daha sonra meditasyon yapabilirsiniz. Eğer yeterince zamanınız varsa, duruş ve nefes çalışmalarını farklı zamanlarda yapın. Sabahları nefes çalışmalarını, akşamları ise duruş çalışmalarını uygulayın.

Beden veya zihin donuk veya sıkıntılı olduğu durumlarda Pranayama uygulamayın. Önce zihinsel üzüntü ve huzursuzluğu geçiren duruşları ve fiziksel yorgunluğu geçiren tam gevşeme tekniğini uygulayın. Bunun için Yoga: Asanalar - Duruşlar kitabına bakın. Sonra Pranayama uygulayın.

Duruşlar uygulanırken hareketlerin hızı farklı olabilir. Hareketler yavaş yapıldığında nefes daha derin olur. Hareketler hızlandığında nefes de hızlanır. Bu yüzden, önce nefes alış verişleri hareketlerle senkronize edilmeli ve duruş iyi bir şekilde yapılmalıdır. Gelişmiş Pranayama teknikleri belli duruşlarda uygulanmaktadır. Duruş iyi bir şekilde icra edilirse Pranayama uygulaması çok daha kolay olur.

Pranayama nefes alma, tutma ve verme işlevlerinin bilinçli olarak uzatılmasıdır. Nefes alma, evrensel enerjinin bedene alınması işlevidir. Nefes tutma, bu enerjiyi depolama işlevidir. Nefes verme, kirli enerjinin dışarı atılması işlevidir. Aynı zamanda, nefes verirken olumsuz düşünce ve duygular atılmaktadır. Akciğerler boşaldığında kişisel enerji evrensel enerji kaynağıyla birleşmektedir. Pranayama tekniklerinin uygulanması zihni sabit ve iradeyi güçlü yapmakta, karar verme yetisini geliştirmektedir.

Pranayama teknikleri solunum organlarının kasten, ritmik ve yoğun bir şekilde hareket etmesini ve genişlemesini sağlamaktadır. Bu teknikler nefes alma, tutma ve verme işlevlerinin uzun, güçlü ve ince akışını içermektedir. Pranayama çalışmaları akciğerlerin ve kaburga kafesinin üç tür hareketini sağlamaktadır:

1. Dairghya, yani yatay genişleme
2. Aroha, yani dikey yükselme
3. Vişalata, yani dairesel biçimde büyüme

Bu işlemler ve teknikler sonraki bölümlerde açıklanacaktır. Bu kontrollü nefes çalışmaları zihinsel konsantrasyonu artırmakta ve bireye hayatı boyu sağlık ve uzun ömür sağlamaktadır.

Pranayama, sadece bedeni hayatta tutmak için otomatik alışılmış solunum değildir. Kontrollü nefes teknikleri ve çok miktarda oksijen alma sayesinde bedende ince kimyasal değişmeler gerçekleşmektedir. Asana tekniklerinin uygulanması enerji akımlarını engelleyen tıkanıklıkları ortadan kaldırmakta iken Pranayama tekniklerinin uygulanması da tüm bedende enerji akımlarının hareketini düzene sokmaktadır. Böylece bireyin bütün düşünce, istek ve eylemleri düzene girmektedir. Yoga Sistemi sayesinde insan kendisinin efendisi olmak için gereken denge, özgüven ve olağanüstü irade gücüne sahip olabilir.

Sanskritçe yazılmış Şiva Samhita kitabında Pranayama çalışmalarının Avastha olarak adlandırılan “dört aşaması” açıklanmaktadır. Bu dört aşama şunlardır:

1. Arambha
2. Ghata
3. Pariçhaya
4. Nişpatti

[TR-ance]

Arambha: Sanskritçe Arambha “başlangıç” demektir. Arambha aşamasında birey temel teknikleri öğrenmektedir. Başlangıçta birey sabırsız ve aceleci olabilir, hemen olumlu netice almak isteyerek bedenini zorlamaya başlayabilir. Bunlara dikkat etmek gerekiyor. Ne kadar acele ederseniz edin organizmanız yavaş yavaş gelişecektir ve bedeninizin sınırlarını zorlamak size yalnızca zarar verebilir. Bu aşamada gerçek Yoga üstadının eşliği çok önemlidir. Nefes çalışmalarına başlandığında baş dönmesi ve beden titremesi olabilir. Bu normaldir. Daha fazla oksijen alındığı, kan dolaşımı hızlandığı ve beyin bol bol oksijenle yıkandığı için ilk zamanlar baş dönmesi olağandır. Başınız döndüğü takdirde hemen çalışmanızı durdurun ve yalnız normale döndükten sonra çalışmanızı sürdürün. Yüksek tansiyonu olanlar çok dikkatli olmalı ve tek başına nefes çalışmalarını yapmamalıdır. Enerji kanalları canlandığı için beden titreyebilir. Eğer beden titremesi rahatsız etmiyorsa, çalışmanıza devam edebilirsiniz. Aksi halde dinlenin ve titreme geçtikten sonra çalışmanıza geri dönün. Vücutta karıncalanma ve ısınma olacaktır, bu enerji akımlarının hareketlenmesinden ileri gelmektedir. Beden terler ve toksinler yakılarak dışarı atılır. Sinir sistemi rahatlar ve beden gevşer; insan bol bol esnemeye başlar. Bu normal durumdur. Bedende uzun süre birikmiş gerginlik çalışma sırasında atıldığı için esnemeye başlarsınız ve uykunuz gelebilir. Çalışmanıza devam edin, kısa bir süre içinde uykunuz geçecek ve canlanacaksınız. Pranayama esnasında esnemeye başlarsanız, kesinlikle esmene işlemini bastırmayınız. İçinizden geldiği kadar rahat rahat esneyin. Esneme, sinirlerin derin bir biçimde gevşediğini göstermektedir. İki tür gevşeme mevcuttur: zayıf ve güçlü. Zayıf esneme sinir sisteminin çok gergin olduğunu ve direndiğini göstermektedir. Güçlü esneme ise tüm sinir sisteminin rahatladığının göstergesidir. Bunun dışında esneme boyun omurlarını, kafatası ve çene kemiklerini yerli yerine oturtmaktadır. Çalışmalar sabır ve azimle devam ettirildiğinde baş dönmesi ve titreme geçmekte, rahatsızlıklar giderilmekte ve birey ikinci aşamaya ulaşmaktadır.

Ghata: Sanskritçe Ghata “çömlek” demektir. Beden çömleğe benzetilmektedir. Fırınlanmamış çömlek gibi fiziksel beden yıpranarak bitmektedir. Sağlamlık, denge ve dayanıklık kazanmak için bedeni büyük gayretle Pranayama ateşinde fırınlamak gerekiyor. Bu aşamada çömlek suyla dolduğu gibi beden de enerjiyle dolmaktadır. Ghata Avastha azimli çaba aşamasıdır. Bu aşamada Şarira adlanan üç 'beden' ve Koşa adlanan beş “enerji örtüsü” kaynaşmaktadır. Bu kaynaşmadan sonra birey üçüncü aşamaya varmaktadır.

Pariçhaya: Sanskritçe Pariçhaya “özel ayrıntılı bilgi” anlamına gelmektedir. Bu aşamada gerçek Yoga üstadından birey kendi hakkında ve gelişmiş Pranayama teknikleri konusunda özel ayrıntılı bilgiler almaktadır. Birey doğasına göre gereken özel teknikleri öğrenmektedir. Bunun dışında Pariçhaya kelimesi “toplamak” demektir. Bu aşamada birey daha fazla enerji toplamaktadır. Özel ayrıntılı bilgiler sayesinde birey maddi doğa Guna’larının (niteliklerinin) kendisini nasıl etkilediğinin farkına varmakta, kendi doğasını kontrol etmekte, eylemlerinin sebeplerinin ayrımına varmakta ve Karma’sını (kederini) fark etmektedir. Bu aşamada birey acıyı, ihtiyarlığı, hastalığı, açlığı ve uykuyu yenmektedir. Guna ve Karma güçlerinin kendini nasıl etkilediklerini anladıktan ve tecrübe ettikten sonra birey dördüncü aşamaya varmaktadır.

Nişpatti: Sanskritçe Nişpatti kelimesi “olgunluk” veya “tamamlama” anlamına gelmektedir. Bu aşamada bireyin çabaları ve tecrübeleri olgunlaşmaktadır. Eylemlerini tamamen kontrol altına aldığı için bireyin Karma’sı yani kaderinin tohumları yakılmıştır. Kader tohumlarına, kaderin dikte ettiği eylemlere su verilirse, kader tohumları filizlenir, büyür ve birey kaderin kölesi olarak yaşamını sürdürür. Birey yalnız eylemlerini tümüyle kontrol altına aldığında kaderin köleliğinden kurtulabilir. Bunun için de Guna’ların etkisinden kurtulmalıdır. Üç Guna bireyi etkileyerek kaderine göre hareket etmesi için onu zorlar. Hisleri ve zihnini mükemmel şekilde kontrol eden insan Guna’ların etkisinden kurtulabilir. Guna’ların etkisinden kurtularak birey kaderinin efendisi olur, kaderini kontrol ederek kaderin verebileceği olumsuz meyvelerden uzaklaşır. Önsezi ve öngörüleri güçlendiği için birey kaderin olumsuz yönlerinden özgürleşir. Bu aşamada Guna duvarlarını aşarak Gunatita olur. Gunatita, “üç Guna'nın etkisinden kurtulmuş, onları aşmış ve onların ötesine çıkmış insan” demektir. Birey üç Guna işlevlerinin daima farkında olarak onların etkisini sezmekte, izlemekte ve kendini etkilemesine izin vermemekte, böylelikle Civanmukta olmaktadır. Sanskritçe Civana “ömür”, Mukta “özgürlük” demektir. Civanmukta kelimesi “maddi bedende yaşamını sürdürerek ruhi özgürlüğe ulaşmış kişi” anlamına gelmektedir. Maddi bedende bulunmasına rağmen birey gerçek özünü daima algılamakta, ruh olduğunu unutmamakta ve ölümsüz olduğunu algılamaktadır. Birey eylemleriyle ruhunu gerçekleştirmektedir. Bütün bunlar Yüce Ruh farkındalığını artırmaktadır. Yüce Ruh konusunda bilgi ve tecrübeleri sayesinde birey Ananda olarak adlandırılan spiritüel ekstaz haline gelmektedir.
Piyasada bulunan birçok Yoga kitaplarının sonunda bir tür uygulama programı verilmektedir. Bu programlar genelde iki türdür: belirlenmiş ve esnek. Belirlenmiş programda ardıllık ve zamanlama kesin bir şekilde verilmiştir. Esnek programda ise detaylar verilmemektedir. Bu tür asıldan uzaklaşmış programların belirli dezavantajları vardır. Belirlenmiş programların karşılaştığı en büyük problem herkesin aynı hızla ilerlememesidir. Bazı kişiler verilen zamanlamaya uyabilirken çoğunluk uyamaz. Özellikle kendi başına çalışan kişilere her çalışmayı gereken kalitede uygulamaları için daha fazla zaman gerekmektedir. Esnek programlar ise gereken detayları vermedikleri için yetersizdir. Bu kitapta verilen program tüm dezavantajlardan özgürdür. Program kitabın sonunda değil kitabın içindedir. Uygulama programı verilen tekniklerle doğal olarak entegre edilmiştir. Teknikleri verilen sıraya göre uygulamalısınız. Bir tekniği atlatıp diğerine geçmeyin. Verilen süreler ve zamanlamaya uymalısınız. Her tekniği rahat ve kolay şekilde yapabildikten sonra yeni tekniği öğrenmeye başlayın. Bunun dışında, zaman zaman verdiğimiz pratik derslere katılıp yaptıklarınızın doğru olup olmadığını kontrol etmelisiniz.

Pranayama basamağında iki tür teknik bulunmaktadır:

Nefes teknikleri;
Biyoenerji teknikleri



Paramahamsa Yogaçarya Akif Manaf