Kalp ve damar hastaları için nefes teknikleri

[cent]

Kalp ve damar hastaları için nefes teknikleri
Mustafa Kartal (Mustafa Kartal)

Nefes teknikleri kalp damarlarını açıyor

Amerika Kalp Birliği, yaptığı bir açıklamada; bir grup sağlıklı gönüllü ile yapılan 8 haftalık nefes teknikleri uygulamaları sonunda damar fonksiyonlarının %17 oranında geliştiği, aynı çalışmanın kalp hastaları üzerinde yapıldığında ise damar fonksiyonlarında %70 oranında gelişme gözlendiğini bildirmiştir.

Açıklamaya göre, kalp hastaları üzerinde nefes teknikleri en basit haliyle bile çalışıldığında hem fizik bedeni kuvvetlendiriyor, hem de stresi azaltarak kişinin üzerindeki yükü hafifletiyor. Birçok ünlü Kalp Cerrahı, bypass ameliyatı geçirmiş hastalarına nefes teknikleri çalışması öneriyor ve yaptırıyor. Strese karşı etkili olan nefes çalışmaları, kan basıncını, kolesterolü ve şeker seviyesini düzenleyerek kalp hastalarına inanılmaz katkılar sağlıyor.



Nefes teknikleri kalp hastaları üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir? Ve Nefes teknikleri kalbe ne kazandırıyor?


Nefes teknikleri, diyafram kasını güçlendirerek, diyaframın kalbin altına kanın toplamasında yardımcı olarak kalbin yükünü azaltıyor. Yoğun nefes kullanımı kalbe daha kolay ve daha yoğun oksijen gelmesini sağlıyor. Nefesin parasempatik sinir sistem üzerindeki etkisi stresi azaltıyor. Araştırmalara göre, üç aylık bir süreçte nefes teknikleri uygulayanların kan yağları, kan şekerleri ve tansiyonları üzerinde daha iyi bir kontrol oluşturuluyor. Panik ve depresif rahatsızlıklar üzerinde direk etkisi nedeniyle dolaşım sistemi üzerinde negatif etki yapan ilaç kullanımına gerek kalmadığı için kalp ritmi ve damar basıncı düzene girebiliyor. Diyafram kullanımı sonucunda baskılanan sinir düğümleri parasempatik sinir sistemini aktive ederek böbrek üstü bezlerinin salgıladığı stres hormonları adrenalin ve nöradrenalini azaltıp, pineal glan salgısı olan mutluluk hormonu endorfini artıyor.

Nefes teknikleri ameliyattan ne kadar sonra yapılabiliyor?


Ameliyatlardan bir ay sonra tüm hastalar Nefes teknikleri egzersizlerine başlayabiliyor veya toplu terapilere katılabiliyorlar. Başlangıçta haftada dört gün ikişer saat öneriliyor. İki ay sonra egzersizler her güne çıkarılıyor. İsteyenler daha sonrada toplu çalışmalara devam edebiliyor. Çalışmayı daha uzun sürdürmek isteyenler teknikleri önerilen şekilde evlerinde uygulamaya devam etmalarine ilaveten haftada bir kez de toplu çalışmalara katılıyorlar. Nefes tekniklerinin birçok yönden kendi üzerlerinde ki olumlu sonuçları fark ederekyaşam kalitesini desteklediğini anlayan hastalar, çalışmaları bir ömür boyu sürdürme kararı alarak ve bir yaşam biçimi olarak uygulamaya devam ediyorlar.

Nefes teknikleri uygulayan hastalar üzerinde hangi değişikler gözleniyor?


Nefes tekniklerini düzenli olarak uygulayan hastalar son derece mutlu olduklarını ve streslerinin azaldıklarını ifade ediyorlar.

Nefes tekniklerinin normal nefes almadan farkı nedir?



Birçok hastalığın nedeni doğru nefes alamamaktır. Nefes teknikleri uygulamaları kişiye nefes ve kalp atışlarının denetimini, üzüntülü anda kalbi kontrol etmeyi ve stres yönetimini de öğretiyor. Nefes tekniklerinin içinde, sempatik ve para sempatik sinir sistemini aktive eden egzersizler vardır. Bu egzersizler kalp ve damar basıncı üzerinde tedavi edici olarak istenilen yönde etki edilmesini sağlar. Nefes teknikleri fizik hareketler içermediği ve kalp üzerinde zorlayıcı etki oluşturmadığından ameliyat sonrası hemen uygulanabiliyor. Diyafram kullanma ve ciğerlerin tümü ile nefes alma kazancı oluşturması sonucu olarak hastaya az sayıda fakat yeterli nefes alış olanağı sağlıyor. Bu kalp atış sayısı ve damar basıncını normal seviyede dengeleyen çalışmalar sandalyede oturarak veya yatakta uzanılarak gerçekleştirilebiliyor. Bir saatlik çalışmaların 45 dakikasını nefes teknikleri uygulamaları, 15 dakikasını da nefesle içe dönüş çalışmaları kapsamaktadır.


Nefes tekniklerinin kalp tedavisinde nasıl bir yeri vardır?



Nefes tekniklerinin tedavi etkisi, tamamlayıcı tıp kavramı içinde yer alıyor. Doktorlar hastayı iyileştirmek için elinden geleni yapıyor, onu belirli bir sağlık düzeyine kavuşturduktan sonra, eksik kalan psikolojik ve fizyolojik tarafını da nefes teknikleri uygulamaları tamamlıyor.

Kimlerin nefes teknikleri gereksinimi vardır?


Herkesin nefes tekniklerine ihtiyacı vardır. Tek ders yapan biri bile kendinde değişiklik hissediyor.
Nefes teknikleri, zamana meydan okuyarak yaşamın stres yükünü azaltan, kalbi açan, hayatı zenginleştiren, bilimsel olarak ta kanıtlanmış uygulamalarla kalp hastalarına yardımcı oluyor. Nefes teknikleri, kalp ameliyatı geçiren hastaların günlük yaşamlarına daha hızla dönmelerini, ameliyat sonrası yaşanma ihtimali fazla olan depresyon dönemini geçirmeden hayata devam etmelerini sağlıyor.

Nefes teknikleri Kalp ve damar sistemi üzerinde nasıl uygulanıyor?



Nefes teknikleri diyafram kullanımı öğrenimi ile ciğerlerinin nefes alma kapasitesi artırılıyor. Dört zamanlı nefes turları ile hastanın kalp ritmi ve damar basıncına etken olan nefes ritmi yeniden düzenleniyor. Otonom sinir sistemi üzerinde etki sağlanarak bütün beden üzerinde derin gevşeme sağlanıyor. Her türlü korku, endişe bazlı heyecan kontrol edilerek sağlıklı bir psikoloji elde ediliyor.

Kalp ve damar sistemi üzerine kurgulanmış özel nefes teknikleri vardır. Temel olarak kullanılan bazı teknikler kan basıncını düşürür, neşe ve yaşam sevincini yükseltir, stresi kontrol eder. Bu teknikler hastaların klinik durumları göz önüne alınarak yatarak ve oturarak uygulanabildiği gibi ayakta, yürürken veya basamak çıkarken uygulanmak üzerede düzenlenebilirler. Nefes teknikleri çalışılan ortamın bazı özellikleri bulundurmasına dikkat etmek gerekir. Yoğun nefes kullanımı oluşturulacağından ciğerlere çekilecek hava tozdan arındırılmış, oksijeni bol, ısısı ve nem oranı ciğerlere uygun olmalıdır. Egzersizler sessiz, sakin bir alanda, çeşitli uyaranlardan uzak yapılmalıdır. Nefes teknikleri her yaşta ve her sağlık koşulundaki insana tavsiye edilir. Hasta, kendisi için daha uygun egzersizleri seçmekte ve uygulamakta özgürdür. Çalışmanın ağır geldiği noktada, derin nefesler alarak gevşeme durumuna yönelir. Sıkışıklık veya yorgunluk geçtikten sonra çalışmaya devam edip etmeme kararını kendisi karar verir.

Nefes teknikleri öncelikle doğru nefes almayı öğretiyor



Tekniklerin en önemli bölümlerinden biri holotropik egzersizlerdir. Hastanın geçmişe bağlı duygu ve düşüncelerinden arındırılması ve hasta psikolojisinden çıkarılması için bilinçaltı kayıtlarındaki korku ve endişe bazlı travmaların salıverilmesi hastanın ruhsal sağlığı açısından çok önemlidir.



Hastaların birçoğu ameliyattan sonra doğru nefes alamıyor. Akciğer kapasitelerinin çok azını kullanabildikleri derinliği olmayan ve çok sayıda yüzeysel nefes alış verişleri yapıyorlar. Nefes teknikleri çalışmaları kalp hastalarının daha derin daha kaliteli nefes almalarını sağlamakla kalmayıp aynı zamanda nefeslerini kontrol ederek kalp hızlarını da yavaşlatmayı sağlıyor. Hastalar günlük yaşam içinde karşılaştıkları stres faktörleri ile nefes tekniklerini kullanarak başa çıkmayı öğreniyorlar.



Nefes programında ilk öğretilen diyafram kullanımı ve doğru nefes almaktır.



Doğru nefes aksi söyleninceye kadar burun deliklerinden alınıp verilir. Burun deliklerinden alınan nefesle hava çeşitli mikroplardan arınır, ısınır ve belirli bir formdan geçerek ciğerlere ulaşır. Bu sırada diyafram kası aşağı ve yukarı doğru hareket ederek ciğerlerin yeteri kadar oksijen almasını ve vücutta biriken karbondioksiti tümüyle atmasına yardımcı olur. Bu nefesin adı diyafram nefesidir. Bunun dışında dört bölümlü nefes, ters solunumu düzeltme, burun deliklerini değiştirerek solunum ve sayı sayarak solunum gibi çeşitli nefes egzersizleri uygulanır.

Doğru nefesi öğrendikten sonra sırada gevşemek mi var?



Derin gevşeme çalışmaları, nefes teknikleri programında hastaların beden farkındalıklarını artıran ve bedenin çeşitli bölgelerinde biriktirdikleri stresi atmaya yarayan bir çalışmadır. Çalışmaya ayak parmaklarından başlanır ve tek tek tüm organlar dolaşılarak onların tamamen gevşemesi sağlanır. Bu çalışmada hastalardan beklenen verilen komutları sırasıyla uygulamak ve dikkatin başka şeylere kaymasına engel olmaktır. Bu çalışma sırasında hasta, düşünceleri ile çatışmamalıdır. Önemli olan sessizlik, sakinlik ve huzur ortamı oluşturarak içte birliğin sağlanmasıdır.

Son aşama içe dönüş mü?


İçe dönüşte üç farklı evre vardır. İlk evre sessiz ve sakinliğin kazanımıyla gevşemenin sağlanmasıdır. Bu düşünceyi belirli bir noktada düzenli ve sabit tutmayı sağlar. Zihin bu dönemde bir miktar dışarıya odaklansa da kısa bir süre sonra bir buraya ve şimdide kalmaya başlar. İkinci evre zihnin uzunca bir süre herhangi bir dalgalanma olmadan içeriye odaklanmasıdır. Son bölüm ise düşüncenin bir bütün olmasını temin etmektir. Günlük yaşamın istek ve arzularından uzaklaşarak her basamakta belirli derecelerde huzur elde edilir. Bazen düşme bazen çıkmalarla geçen bir zaman diliminden sonra dengelenme sağlanır. Kişinin yeniden gençleşme isteğinin gücüne bağlı olarak bu döngüler kısalabilir veya uzayabilir. İçe dönme çalışmaları ile çemberin içine, yani sabitliğin olduğu merkeze doğru ilerlenir. Artık ne oluyorsa çevrede oluyor kişiyi direkt olarak etkilemiyordur. Sessiz ve sabit bir şekilde oturur, etrafta ki durumları ve yaşananları gözlemler. Arada ki mesafeyi koruyarak olaylara katılır. Her ne olursa olsun merkezde olduğu ve gözlem yaptığı bilinci her zaman vardır.

Hastaları kontrol altında tutuyor musunuz?



Nefes tekniklerinin kap ve damar sistemi için geliştirilmiş olan uygulamalarında hasta üzerinde hiçbir negatif sonucu olamayacağı sıkı bir gözetim ihtiyacı oluşmaz. İyileşmenin takibi açısından Nefes teknikleri programına başlayan hastalardan çeşitli kan tahlilleri alınır. Üç aylık süre sonunda tahliller tekrarlanır ve sonuçlar karşılaştırılır. Özellikle kan şekerlerinin daha kolay düzene girdiği, kan yağları seviyesinde düşme olduğu, kan basınçlarının daha az ilaçla kontrol altına alındığı, kalp ve damar basıncı ritim bozukluklarının ilaçları kesilebilecek kadar rahatladığını gösteriyor. Amaç nabzı yavaşlatmak, tansiyonun başlıca nedeni olan adrenalini düşürerek kontrol etmektir.

Kalp ve damar dolaşımı üzerine kurgulanmış nefes tekniklerini sadece ameliyat olan hastalar mı yapar?



Nefes teknikleri programı kalp ameliyatı geçiren kişilere olduğu kadar henüz ameliyat olmamış ancak kalp hastalığı tespit edilmiş kişilere de son derece faydalı bir programdır. Kalp hastalığı tanısı konan hastaların ameliyata gitme sürelerini uzatır, ameliyat sonrası iyileşmenin hızlanmasına yardımcı olur.



Mustafa kartal