Ahmed Cevdet Paşa

[bluemoon24]

1839 yılı

başlarında, büyükbabası tarafından tahsil görmesi için İstanbul'a gönderilmiş

olan Ahmed Cevdet Paşa, burada kısa sürede kendini göstermiş ve devrin önemli

bilim adamları olan Hâfız Seyyid Efendi, Doyranlı Mehmed Efendi, Vidinli Mustafa

Efendi, Kara Halil Efendi ve Birgivi Hoca Şakir Efendi'den nakli ilimleri,

Miralay Nûri Bey ve Müneccimbaşı Osman Sâbit Efendi'den de hesap, cebir ve

hendese gibi akli ilimleri tahsil etmiştir.Ahmed Cevdet Paşa'nın bilim

tarihi açısından önemli olan yapıtı Takvimü'l-Edvâr (Dönemlerin Takvimi, 1870)

adını taşır. Bu yapıtında Ahmed Cevdet Paşa, Şemsi ve Hicri takvim ilkelerini

temele alan yeni bir takvim önerisinde bulunmuştur. Eser iki amaçla kaleme

alınmıştır: Birincisi, yazarın kendi deyimi ile Lisân-ı türki ilim lisânı

olamaz diyenlere lisânımızın her şeye kâbil olduğunu ve bu lisân ile her fenden

güzel eserler yazılabileceğini göstermek, ikincisi ise yeni bir takvim

önermektir.Bu yapıttan anladığımız kadarıyla, Osmanlı Devleti'nin

başlangıç dönemlerinde seneleri kameri, ayları şemsi olan bir takvim kullanılmış

ve maaşlı askerlerin maaşlarına karşılık gelen gelirler ise kameri aylar

itibariyle toplanmıştır. Ancak bu durum hazinede bir takım zorluklar ortaya

çıkartmış ve hazine açık vermeye başlamıştır.Bu ve buna benzer

nedenlerle, Ahmed Cevdet Paşa başkanlığında, Müneccimbaşı Tâhir Efendi, Divân-ı

Ahkâm-ı Adliyye âzâsından Vartan Bey, Mekteb-i Harbiyye-i Şâhâne hocalarından

Miralay Vidinli Tevfik Bey, Rassâd Kombari ve Divân-ı Ahkâm-ı Adliyye

memurlarında Şehbazyan Efendi'den oluşan bir komisyon kurulmuş ve bu komisyonun

ulaştığı sonuçlar bir mazbata ile sadrazama sunulmuştur. Ancak bu öneri her

nedense uygulamaya konulmamıştır. İşte, bu komisyon tarafından önerilen takvimin

esaslarını, Ahmed Cevdet Paşa tarafından Takvimü'l-Edvâr'da

anlatılmıştır.Ahmed Cevdet Paşa'nın önerdiği takvim aslında, şimdiye

kadar yapılan takvimler içerisinde en duyarlısı olan Ömer Hayyam'ın İsfahan

Gözlemevi'nde tertip ettiği Celâli Takvimi'nden başka bir şey değildir. Yukarıda

da belirtilmiş olduğu gibi, bu yapıtın en önemli yönlerinden birisi, Türkçe

yazılmış olmasıdır.Ahmed Cevdet Paşa'nın Türkçe'nin bilim dili haline

gelmesine büyük önem verdiği ve bunu gerçekleştirmeye çalıştığı görülmektedir.

Ona göre, Osmanlı lisânının aslı Türkçedir; fakat Farsça ve Arapçadan pek çok

kelime alındığı için, üç dilden oluşan bir dil haline gelmiştir. Osmanlıca

yalınlaştırılmalı, eserler açık bir dille yazılmalı, yeni terimler bulunmalıdır.



Siyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı HakkındaÇevre Kirliliği Ve SonuçlarıSivil SavunmaUluslararası Hukuk Ve Çevre