[bluemoon24]

Aydın tabaka, Maupertuis'in Cassini'ye La

Condamine'in Bourguer'ye karşı sürdürdüğü ve Voltaire'in kışkırtıp körüklediği

polemiği yıllarca ilgiyle izlemişti. Halkın gözüyse kâşifin Peru'dan getirdiği

ve Akademi'ye sunduğu bir keşifteydi. Bu, yerlilerin bir ağacın özsuyundan elde

ettikleri esnek bir maddeydi. Ağacın kabuğu hafifçe yarılınca özsuyu akıveriyor

ve bu su hemen donduğu halde yumuşaklığını kaybetmiyordu. Yerliler hem kırılmaz,

hem de su geçirmez bu maddeyle çanta, ayakkabı, elbise ve kaplar imal

edebiliyorlarmış. Bu madde aynı zamanda yay gibi uzayabildiği için çok güzel

zıplayan toplar ve cam şırıngaların yerine kullanılan armut biçiminde esnek

şırıngalar yapılabiliyormuş. Halk buluşu sevinçle karşılıyordu. Ne var ki

Akademi üyeleri. La Condamine'in, erdemlerini sayıp tüketemediği bu maddeyi

küçümseyerek bir yana ittiler. Bunun hevea ağacının özsuyu, yani kauçuk

olduğunu anlamışsınızdır. Kauçuk! Yüzyılın en önemli keşfi diyebileceğimiz madde

Avrupa'ya böyle getirilmişti. Gerçekten bebeklerin biberonundan tutun da,

tekerleklere, okul silgilerinden çiklete kadar günlük yaşantımızın en ufak

ayrıntılarına girebildiğinden, kauçuğun uygarlığımızdaki yeri, bir benzeri daha

bulunamayacak kadar büyük ve önemlidir. Kauçuktan elde edilen sayısız yararları

da La Condamine'e borçluyuz. Ancak mucidin çağdaşları bunu hiç mi, hiç

akıllarından geçinmiyorlardı. Şırınga ağacı deyip kahkahayı basıyor ve her

biçime kolayca girebilen bu uysal maddeyi parmaklarının arasına alıp oynamakla

yetiniyorlardı. Hammaddeyi ilk değerlendirme alanı ancak 1770'te bulunabildi:

Okul silgisi... Gerçek şu; kauçuğa karşı gösterilen anlayışsızlık pek de

haksız değildi. Bu olağanüstü madde erdemlerine karşılık büyük kusurlara da

sahipti. Amerika'dan Avrupa'ya gelinceye kadar mayalanması yetmiyormuş gibi her

tarafı kirletiyor, pis kokuyor, üstelik kolay kalıplanmadığı gibi hava, ışık ve

sıcağın etkisiyle bozuluyordu. Kimyacılar bu güçlüğün çözümünü bulmakta

gecikmediler: Madde, gerekli bir solüsyon (eriyik) içinde eritilip kalıba

döküldükten sonra buharlaşmaya bırakıldığı takdirde kalıbın sekilini alırdı

elbet. Ancak bu eritici maddenin ne olduğunu bulmak gerekiyordu. Terebentin özü,

eter, petrol gibi birkaç solüsyon birden bulundu ama yalnız sonuncusuyla pratik

bir sonuca ulaşıldı. 1823'te İskoçyalı kimyacı Charles Macintosh kauçuğu

petrolün içinde erittikten sonra kumaşları bu solüsyonun içine batırarak su

geçirmez hale getirdi. Kısa zaman sonra daha iyi bir solüsyon

bulunabileceği düşünülerek yeniden araştırmalar başladı. Çünkü bu türlü işlenmiş

şekliyle kauçuk hâlâ pis kokulu, üstelik tahta gibi sertti. Kimyacılar bu

maddeyi her ne pahasına olursa olsun uygarlığa kazandırmak için harıl harıl

çatışmaya koyuldular. Amaca ilk ulaşan Amerikalı Charles Goodyear oldu

(1800-1860). Goodyear, Macinthos gibi bir bilim adamı değildi. Tersine kendini

yeteneklerinin esinlemesine bırakan bu amatör araştırmacı, kauçuğu eline geçen

her türlü kimyasal maddeyle işlemeye koyuldu. Deneme yordamı ona olumlu yolu

açtıysa da kendinin ve ailesinin servetini ve sonunda hayatını bu uğurda kurban

etti.Evet, bir rastlantıyla bir gece kauçuğu ve kükürdü sobanın yanında

unutması sonucu vulkanizasyonu (kauçuğu belli miktarda kükürtle karıştırarak

soğuk ve sıcaktan etkilenmez duruma getirme işlemine vulkanize etmek denir.)

keşfetti. AL bir oranda kükürtle karıştırdığında (2-5/100), kauçuk tam istenilen

yani kalıplanmaya elverişli, dirençli ve sağlam bir madde haline geliyor, lastik

dediğimiz şekli alıyordu. Baş döndürücü bir gelişmenin ve dev servetlerin

kaynağı olan kauçuk sanayii doğmuştu. Ama ne yazık ki mucite kimse inanmamış,

onu desteklemeyi göze alabilecek önsezisi güçlü bir tek kapitalist çıkıp elinden

tutmamıştı. O kadar ki, Goodyear, 1844'te icadının beratını alabildiği zaman

karşısında daha şanslı bir rakip buldu: İngiliz Thomas Hancock maddeyi bir

yıldan beri imal etmekteydi. Goodyear, dul karısına ve artı çocuğuna

200.000 dolar borç bırakarak bir otel odasında öldü. Buna karşılık Britanyalı

rakibinin elinde vulkanizasyon, yaygın bir teknik haline girmiş ve 1839'da 300

ton olan dünya kauçuk üretimi 1850' de 1.000 tona yükselmişti. Ve yüzyılın

sonunda da 40.000 tona varacaktı. Hancock daha da ileri gitti: Kauçuğu kükürdün

etkisinde daha uzun zaman tutmak yoluyla sert bir madde olan eboniti buldu.

1849'da vatandaşı F. Walton keten yağını oksitlemek ve bunu talaş ya da mantarla

karıştırmak yoluyla bir tür yerli kauçuk meydana getirdi. Linolyum denen bu

madde çabuk yaygınlaştı ve üretimi günümüzde 170 kilometre kareye kadar

yükseldi.



Siyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı HakkındaÇevre Kirliliği Ve SonuçlarıSivil SavunmaUluslararası Hukuk Ve Çevre