Kendi Beyninizin Patronu olun.

[bluemoon24]

Beynimizi yönettiğimizde gücümüzün ve yapabileceklerimizin sınırı yok. Peki

bunu nasıl başarırız? İşte mucizenin sırrı...1. Beyninizin kapasitesini keşfedin.

Beyninizin kapasitesini çözmek için ille de nörolog olmanıza gerek yok. Ayni

anda pek çok şeyi beynimiz sayesinde yapabiliyoruz. Diyelim ki tango

öğreniyorsunuz. Başlangıçta zor görünüyor... Adımları tek tek saymak, öğrenmeye

yoğunlaşmak ve kavramak.

Ama deneyim kazanınca bu yoğunlaşma azalıyor. Zamanla tango yaparken akşam ne

yemek pişireceğinizi, kızınızın notlarını, ertesi günkü toplantıyı

düşünebiliyorsunuz.

2. Bisiklete binmeyi unutabilir misiniz? Bir işe uzun süre ara verseniz de

tekrar hatırlayabilirsiniz.

İlginizi çeken konuları öğrenmekten vazgeçmeyin. Sürekli tekrar, beyni güçlü

kılar. Yazar Restak, kendinden bir örnek veriyor: Tai chi eski bir savaş

egzersizidir. Ben bu egzersizi 20 yıl önce yapıyordum. 20 yıl sonra sokakta tai

chi yapan bir gruba rastladım, onlara katıldım. Hareketlerin çoğunu biliyordum.

Ama yapmaya kalkınca unuttuğumu fark ettim.

Başıma gelen şeyin bilimsel açıklaması şuydu: Beynimdeki nöron ağlarının

bağlantısı kopmuştu ve bağı kurmak zor değildi.Unuttuğunuz her şeyi yeniden

hatırlamanın yolu var: Nöron ağını yeniden kurmak! Bazı durumlarda nöron ağları

daha kolay kurulur, e binmek gibi... Bu kolay unutulmaz.

3. Olaylarda kronolojiye takılmayın... Fotomontaj yapın.

Beyninizin en iyi biçimde çalışmasını istiyorsanız her şeyle katı, kronolojik

yöntemlerle uğraşma eğiliminizden kurtulun. Yaşamınızın farklı dönemlerine ait

olayların belleğinizde bir arada var olmalarına izin verin. Rastlantılardan

derin anlamlar çıkarmak yerine, (bazen doğru olsalar da) onları yaşadığınız anı

zenginleştiren şeyler olarak görün.4. Hafızanızı gerektiğinde değil, her zaman kullanın. Ona güvenin ve onu diri

tutun.

Çoğumuzun sorunudur bellek zayıflığı. Doktorların kapısını bu yüzden

aşındırırız. Hiçbir şey hatırlamıyorum diye şikâyet ederken, büyük bir

hastalığımızın olduğunu sanırız. Oysa bellek zayıflığının temelinde depresyon

yatar. Ayrıca bellek zayıflığı kültüreldir. Yaşama biçimi çok önemlidir. Bu

yüzden hafızanızı kullanın, beyninizi hatırlamaya zorlayın.

5. Semboller ve takma adlarla bellek gücünüzü geliştirin.

İşte bir örnek. Hafızayı güçlendirmenin yollarından biri de şu: Mutlaka

bilmeniz gereken bir bilgi var. Ama bir türlü ezberleyemiyorsunuz. Örneğin

gezegenlerin güneşe olan uzaklıklarına göre sıralanmasını hatırlamak

zorundasınız. Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün ve

Plüton, Meltem Veli´´ye döndü. Jale, Selim´´i unutamadı. Nalân'sa partnersiz.

Bu cümlelerin ilk harflerine bakarsanız, gezegenleri sırayla sayabilirsiniz.

Meltem Merkür oluyor, Veli de Venüs. Döndü Dünya´´yı anlatıyor vs... Bu sıralama

hatırlamanıza yardımcı olabilir.

6. Geçmişe mazi demeyin. O günleri yeniden yaşayın.

Geçmiş yıllarda yaşadığımız farklı günlerde çekilmiş fotoğrafları barındıran

bir albüme baktığımızı düşünelim. O resimlerde kendinizi tanımış olsanız ve o an

hakkında bir şeyler hatırlayabilseniz de bir şekilde geçmişteki duygu ve

düşüncelerinizi yeniden hissedemediğinizi fark edeceksiniz. Kaybedilen bu

duygusal devamlılık belleğinizin çok önemli bir parçasını oluşturuyor. Duygusal

belleğimizin silinmesine izin verirsek, kendimizle olan ilişkimiz de kopar.

7. Zekâ testleriyle konsantrasyonunuzu artırın.

Nörologlar, bulmaca, yap boz, zeka testleri gibi basit testlerin

konsantrasyon gücünü büyük ölçüde geliştirdiğini söylüyor. Her gün okuduğunuz

gazetede bulunan bulmacayı çözmek, beyniniz için çok faydalı bir egzersiz

olacaktır. Bu küçük bulmacalar, büyük işlere yoğunlaşmanızı sağlayacaktır.

8. Beyninizi gereksiz düşüncelerin kuklası haline getirmeyin.

Beyninizin en iyi şekilde çalışmasını sağlamak için, ilk önce onu lüzumsuz

düşünceler ve faaliyetlerden arındırın. Eğer bunu başaramazsanız, beyninizi

istediğiniz gibi kullanamadığınızı göreceksiniz, çünkü arıza yapacaktır. Eğer

aşağıda sıraladığımız arızalardan bazılarını yaşıyorsanız, belli ki beyninizi

bazı gereksiz faaliyetlere maruz bırakıyorsunuz.

Dikkati toplamakta ve odaklanmada güçlükler

- Zayıf hayal gücü

- Bellek zayıflığı

- Düzenleme ile ilgili problemler

- Ruh halinde tutarsızlık

Bilinenin aksine, beyin bilgisayar veya makine gibi çalışmaz. Bu yüzden beyni

gereksiz ve verimsiz şekillerde çalıştırmaktan vazgeçin.

Örneğin bazı parlak öğrenciler standart testlerde başarısız olurlar, çünkü

basit bir soruyu okuyup doğru olan cevabı seçmek yerine, doğru olan cevap

hakkında kendiyle konuşmakla meşguldürler.9. Stresten kurtulmak için aktif ölçümler yapın.

Yaşadığımız gündelik ve hızlı hayat içerisinde stres kaçınılmaz bir gerçek.

Stres aynı zamanda beyin faaliyetlerini azaltan, kapasitemizi daha az

kullanmamıza sebep olan bir faktör. Beynimizden daha çok faydalanmak için,

stresli ortamda strese girmemeyi öğrenmeliyiz. Nasıl mı? Endişeleri ortadan

kaldırın...

En kötü korkularınızın yer aldığı olumsuz senaryolarla uğraşmayı bırakın.

Hedeflerinize ve fikirlerinize konsantre olun.

Egonuzu tatmin edici arayışlar içine girmektense, hedeflerinizi

hatırlayın.

Sık sık sevdiğiniz şeyleri yapın; sevdiğiniz bir kitabi yeniden okuyun

mesela. Bu, fazla yüklenen bilgi stresine karşı ilaç gibi gelecektir.

10. Mantık gücünüzü eğitin.

Kendinizi bir kaleci gibi düşünün. Zihniniz sürekli rakip takımın golcüleri

ve savunma pozisyonlarıyla meşgul. Büyük ihtimalle hedefiniz hiç gol yemeyip

maçtan galip ayrılmak olacaktır. Şartların iyi olduğu ve şansınızın yaver

gittiği günlerde az gol yiyip, kötü gittiği günlerde yenilgiyi kabul etmeniz

gerekecek. Mantığınızı kullanarak başarıyla sonuçlanan maçlarda sizin veya

takımınızın neden iyi olduğunuza ya da rakip takımın neden kötü olduğunu

düşünün. Bu diğer maçlarda işinize yarayacaktır. Bir örnek daha: Bir taksi

şoförüsünüz. Herkes gibi siz de az çalışıp çok kazanmak istiyorsunuz. Kazancın

iyi olduğu günlerde birkaç saat fazla çalışıp, kötü olduğu günlerde işi erken

bırakabilirsiniz, Tek yapmanız gereken mantığınızı devreye sokmak.

11. Belirsizliğe karşı tolerans gösterin, kalıp düşüncelerden uzaklaşın.

Bir örnek: Steve çok utangaç ve içine kapanık biridir. Her zaman

yardımseverdir ama insanlarla pek ilgilenmez. Alçakgönüllü ve derli topludur.

Her zaman düzenleme ve planlama yapmaya ihtiyaç duyar ve detay tutkusu

vardır.

Soru: Bu tanımlamaya göre Steve´´in kütüphaneci mi yoksa çiftçi mi olma

olasılığı daha yüksektir?

Yanıt: Büyük ihtimalle siz de Steve´´in kütüphaneci olması gerektiğini

düşünüyorsunuz. Çünkü Steve´´in düzen tutkusunun kütüphanecilikte işe

yarayabileceğini tahmin ediyorsunuz. Utangaç ve düzenli tanımlamaları

yüzünden basmakalıp düşünceleri benimseyebiliyorsunuz. Farklı düşünecek olursak

bir çiftçi de utangaç, aynı zamanda düzenli olabilir. Ya da bir tamirci benzer

özellikleri içinde barındırabilir. Sorulan bir soruda ilk akla gelecek cevabı

vermeden önce mutlaka diğer ihtimalleri düşünün.

12. Egonuzu kenara koyun zayıflığınızı kabullenin.

Beyin performansımız söz konusu olduğunda, hepimizin güçlü veya zayıf olduğu

durumlar vardır. Güçlü olduğumuz durumlarda sorun yok ama zayıf olduğumuz

durumları kabullenip kendimizi geliştirmemiz gerekiyor. Çok sayıda telefon

numarasını aklınızda tutabiliyor musunuz? Ya da en sevdiğiniz kitabı kimin ödünç

aldığını aylar, yıllar sonra hatırlayabiliyor musunuz? Önemi yok diye

düşünmeyin. Bunları yapamıyorsanız, özeleştiriden kaçınmayın, farklı yorumlara

açık olun. Performans kaybına neden olabilecek unsurları düşünün.

Sıkıntılarınızı ve egonuzu bir kenara koyun. Hedefiniz, zihinsel usta statüsüne

erişebilmek ve beyin performansınıza hâkim olmaktır. Belleğinizin sınırlarını

öğrenin. Neyi aklınızda tutup neyi tutamadığınızı bilin ve programlı olun. Genel

görüntüye odaklanın. Bu sizi duygusallıktan uzak tutup sorunun çözümünde fayda

sağlayacaktır.13. Çok geniş çaplı okuyarak zihinsel keskinliğinizi arttırın.

Ricardo Reis´´in Öldüğü Yıl adlı bir kitap vardır. Nobel ödüllü bir

kitaptır bu. Kitabın yazarı Jose Saramago şöyle der: Bir insan çok okumalıdır,

her şeyden biraz veya ne okuyabilirse... Her kitap öğretici olmadığı için,

okumaya öğretici kitaplardan başlayın. Herkesin ilgi alanı farklı olsa da bu tür

kitaplar kişinin bilgi dağarcığını geliştirir. Sonra kişisel seçimler

gelebilir.

14. Sanat ve müzik öğrenin, deneyimlerinizi geliştirin.

Salvador Dali ve Leonardo da Vinci, yıllar önce öğrencilerine dünyadaki

şekil, nesne ve olayları saçma da olsa yorumlattı. Bu iki sanatçının amacı

öğrencilerin hayal gücünü geliştirerek

bir çeşit beyin egzersizi yaptırmaktı. Bugün hâlâ bazı ustalar bu tekniği

kullanıyor. Da Vinci, resmi ve müziği birbirine karıştırarak çalışmanın

doğruluğuna inandığı için, öğrencileriyle bunu paylaştı. Hiç kuşku yok, bu

yüzden deha olarak anıldı. Dali´´ye göre müzik, beynin yaratıcı güçlerini

kuvvetlendiren bir araç. Beyninizin, basmakalıbın dışına, sınırların ötesine

seyahat etmesine izin verirseniz çok yaratıcı sonuçlar alabilirisiniz. Farklı

müzikler dinlemekten, anlamadığınız bir resme bakmaktan korkmayın. Onlarda

kendinizden bir şeyler arayın.

15. Tai Chi beyninizi geliştiren en iyi egzersizdir.

Bütün fiziksel egzersizler beyin performansını geliştirir. Ama bazıları var

ki direkt olarak beyne etki eder. Denge hareketleri ve bacaklardaki kuvveti

geliştirici egzersizler beyne çok faydalı egzersizlerdir. Buna göre, yavaş

hareketli eski Çin egzersizi Tai Chiyi size önerebiliriz.

Türkiye´de yapılmamasına rağmen Tai Chi´´nin nasıl yapıldığını internetten

öğrenip evde uygulayabilirsiniz.Prof. Dr. Richard Restak´ın Mozart´´ın Beyni ve Savaş Pilotu

kitabından...