Sesle Bardak Kırma

[bluemoon24]

Salıncakta bir çocuğu salladığınızı düşünün. Salıncak size gelirken, tam

en üst noktaya ulaşmadan salıncağı itmeye kalkışırsanız, onu yavaşlatırsınız.

Ancak salıncak size doğru gelirken, itmeyi hep en üst noktada yaparsanız, her

seferinde aynı kuvvetle itseniz bile, salıncak gittikçe hızlanacaktır.

Salıncak kendi tabii frekansı ile, diyelim ki, dakikada 30 salınım

yaparak sallanıyordu. Siz de dışardan bir kuvvet, fakat aynı frekansta bir

kuvvet uyguladınız. Bu iki frekans çakıştı ve salıncak da bu nedenle gittikçe

hızlandı. Salıncak örneğinde olduğu gibi, her cismin bir kendi tabii

frekansı vardır. Cisimlere kendi tabii frekansları ile çakışan bir frekansta her

hangi bir kuvvet uygularsanız rezonans denilen kontrolsüz bir ortam oluşabilir.

Eğer önünüzde duran bir bardağa, onun tabii frekansına uyan bir

frekansta bağırabilirseniz, daha doğrusu bir ses dalgası gönderebilirseniz,

bardağın tabii frekansı ile sesin frekansı çakışarak, bardaktaki titreşimi

kontrolsüz bir şekilde artırır, bardak rezonansa girer ve sonuçta çatlayabilir

veya kırılabilir. İnsanlar günlük yaşamlarında pek fark etmemelerine

rağmen rezonans olayı, otomobilden, köprü dizaynına kadar mühendislerin en çok

zorlandıkları konulardan biridir. Hala bu nedenle, askerler bir köprüden

geçerlerken, yürüyüş adımlarının frekansları köprünün tabii frekansı ile

çakışıp, köprü yıkılmasın diye, köprülerden uygun adım yürüyüşle geçmezler.

Otomobilde direksiyon mekanizması ile amortisörlerdeki titreşim aynı

frekansa gelince, rezonans sonucunda direksiyon şiddetli sarsılmaya başlar.

Mühendisler araba dizaynında parçaların biçimlerini, yaylanmalarını ve

ağırlıklarını, devir sayıları ve benzeri faktörleri göze alıp rezonansı en aza

indirmeye çalışırlar. Peki bu rezonansın hiç iyi bir yönü yok mu? Var

elbette. Örneğin radyo istasyon dalgalarını ararken bu dalgaları yakalarsanız,

kendi alıcınızın frekansı ile birbirini tuttuğu an rezonansa girer, genliği

artar ve bu istasyonu işitmeye başlarsınız.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN