Akıl İle Zekanın Farkı

[bluemoon24]

Bir hastalık söz konusu olmadığı sürece şüphesiz herkesin

aklı vardır. Akıllı olmak, kendi davranışlarını bilmek, kontrol edebilmek, doğru

ve yanlışlarını değerlendirebilmek yeteneğidir. Akıl, insanı hayvandan

ayırt eden en önemli faktördür. Hayvanlar yalan söyleyemez ama insanlar sık sık

bu yola başvurur. İşte insandaki yalanla gerçeği, doğru ile yanlışı ayırabilme,

bir konuda fikir yürütebilme, görüş belirtebilme yeteneği akıldır. 'Ah

şimdiki aklım olsaydı' lafını çok işitmişizdir. Demek ki, akıl insan

olgunlaştıkça da değişiyor ve insanın kendisi de bunun farkına varıyor. Bir

insan değişik fikirlerle diğerinin aklını karıştırabilir. Hayret verici,

şaşırtıcı şeyler insanın aklını durdurabilir. Bir şeyin içeriğini

anlamamak 'akıl erdirememek' olarak nitelendirilirken başkalarının çözemediği

bir sorunu çözen kişiye 'bir tek o akıl etti' denilir. Birine bir yol göstermek

ona 'akıl vermek'tir. Bir şeyi hatırlamak, unutmamak 'akılda tutmak'tır.

'Akılsız' tanımı ise doğru ve isabetli düşünemeyen anlamında

kullanılır.Zeka ise bir olayı önce anlama, ilişkileri kavrama, yargılama

ve açıklayarak çözme yeteneğidir. Genel olarak zekanın 12 yaşına kadar hızla

geliştiği sonra gelişme hızının yavaşlayarak 20 yaşına kadar sürdüğü, orta

yaşlarda ise zeka seviyesinin sabit kaldığı kabul edilir. Zeka

hayvanlarda da vardır. Hayvanlarda zeka bir nevi içgüdüsel olaydır. Şüphesiz

hayvan zekası insana göre gelişmemiştir ama her iki zeka türü de sinir sistemi

ile ilgilidir. İnsanı ayıran, evriminde oluşmuş konuşabilirle özelliği, dik

durabilmesi, el yapısı nedeniyle aletleri kullanabilmesi ve gelişmiş beyin ve

sinir sistemidir. Zeka, bir insanın her türlü olay karşısında aynı

yeteneği gösterebileceği anlamına gelmez. Bir müzik bestecisi kendi duygusal

yapısının içersinde en karışık eserleri aklıyla değil zekası sayesinde

oluşturur. Biz bu kişilere 'müzik dehası' diyoruz. Ancak bu müzik dehaları en

basit bir matematik problemini bile çözemeyebilirler. Sonuç olarak zeka,

ruhsal olaylara, algı ve hafıza yeteneğine, tutkulara, eğilimlere, iradeye ve

bilgi edinme isteğine göre farklılıklar gösterebiliyor. Akıl somut olarak

ölçülemez ama zeka pek sağlıklı olmasa da IQ denilen bir testle ölçülmeye

çalışılıyor.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN