Gözlüğün Tarihçesi

[bluemoon24]

Aslında gözlüğün ana malzemesi olan camın tarihi

4 500 yıl evveline kadar gidiyor. Antik dünya insanlarının optik hakkında

bilgileri olduğu, camın belirli bir formunun cisimleri büyüttüğünü fark

ettikleri biliniyor. Halta milattan önce l000 yıllarına ait, büyüteç olarak

kullanılmış cam örneklerine Girit'teki kazılarda rastlanılmıştır. Ne var ki

büyütecin cam haline gelmesi çok zaman aldı. Gözlüğü ilk bulan kişinin

kim olduğu bilinmiyor. İnsanlık tarihinin büyük teşekkür borçlu olduğu, bu

parlak buluşu gerçekleştiren kişinin kim olduğu bütün araştırmalara rağmen hala

sırrını koruyor. Bu kişinin 1250 veya 1280 yıllarında Venedik'te yaşamış olması

büyük bir olasılık, çünkü 13. Yüzyılda, Ortaçağda Venedik, İtalya'da cam

üretimiyle ünlü olan bir yerdi. İlk gözlüklerin mercekleri konveks, yani

dışbükeydi ve sadece yakını görme problemi olanların işlerine yarıyordu. Uzağı

görme sorunu olanların derdine çare olacak konkav (içbükey) merceklerin

üretilmesi için yüzyıl geçmesi gerekecekti. Görüldüğü gibi gözlüğün tarih

içindeki gelişmesi oldukça yavaştır. Uzağı görme sorununu yani miyopluğu

düzeltecek merceklerin ancak 15. yüzyılda yapılabilmesinin sebebi o tarihlerde,

gözlüğün daha çok yakını okuma amaçlı kullanılması, uzağı görememenin o kadar

önemsenmemesi ve içbükey merceklerin imalinin daha zor ve pahalı olmalarıydı.

Gözlük icat edildikten ancak 350 yıl sonra düşmeden yüzün ortasına

tutturulabildi. Aslında bu gözlük tarihindeki en son ve önemli buluştu. Edward

Scarlett 1730'da Londra'da sabit gözlük sapını icat etti. Saplar kafaya göre

ayarlanabildiği için gözlük burun üzerine daha az ağırlık yapıyor, düşme

tehlikesi de önlenmiş oluyordu. Ancak tüm bu yavaş gelişmeye karşın

gözlüğün insanlığa hizmeti büyük oldu, en azından onların yaşama bağlılıklarını

arttırdı. Matbaanın icadından, basılan kitap ve gazete sayısının artmasından

sonra gözlük lüks olmaktan çıkıp tam bir ihtiyaç oldu. 14. Yüzyıl

ortalarında İtalyanlar gözlük camlarına belki şekillerindeki benzerlikten dolayı

'mercimek' anlamında 'lenticchie' adını verdiler. İngilizcesi de 'lentis' olan

mercimek, yaklaşık iki yüzyıl gözlük camı anlamında da kullanıldı. Günümüzde

kullanılan 'lens' adının kökeni de bu sebeple mercimeğe dayanıyor. İlk

gözlükçü dükkanı 1783'de Philadelphia'da açıldı. Francis Mc Allister dükkanında

gözlükleri bir sepetin içine yığıyor, müşteriler de bunları tek tek deneyerek

gözlerine uygun geleni alıyorlardı. İlk güneş gözlüklerinin 1430'lu

yıllarda Çinliler tarafından kullanıldığını biliyor muydunuz? Ateşte dumanın isi

ile kararttıkları gözlükler görme kusurlarını düzeltmek için değildi. Sanılacağı

gibi Güneş'ten korunmak için de değildi. Çinliler başta mahkemeler olmak üzere

bir çok yerde gözleri görünmesin, düşünceleri göz ifadelerinden belli olmasın

diye bu koyu renkli gözlükleri takıyorlardı. Daha sonraları İtalya'dan Çin'e

numaralı gözlükler de getirildi ama Çinliler onların da çoğunu iste kararttılar.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN