Antifirizin İşlevi

[bluemoon24]

Kapalı bir

çevrimde ve ideal ısı dengelerinde devamlı oluşan bu olayın farkına biz ancak,

herhangi bir arıza durumunda soğutma olayı yetersiz kaldığında, radyatörden

buharlar çıktığında, yani bilinen tabiri ile arabamız hararet yaptığında

varırız. Kışın soğuk aylarında, hava sıcaklığı sıfırın altına düşünce,

arabamız kapı önünde hareketsiz halde iken bu soğutma suyu da her su gibi

donabilir. Donunca genişler ve yaptığı basınçla motor bloğunu çatlatabilir. Bu

olayı önlemek için suyun içine, sıfırın çok altındaki derecelerde bile donmasına

mani olacak 'antifiriz' dediğimiz sıvı ilave edilir. Motorun soğutma

suyunun içine ne oranda antifiriz konulacağını, o bölgede olabilecek en düşük

hava sıcaklığı belirler. O zaman şöyle düşünülebilir. Tam emniyetli olması

bakımından, soğutma suyunun yerine niçin tamamen antifiriz doldurmuyoruz?

Antifiriz oranı yüzde yüzü bulunca sıcaklık ne kadar düşerse düşsün maksimum

korunma sağlanmış olmaz mı? Hayır, olmuyor. Mantıken ters gelebilir ama

belirli orandan fazla konulan antifiriz bu sefer de tamamen ters tepki veriyor.

Suya yüzde 50 oranında katılmış antifiriz -37 derecede donarken, antifirizin

kendisi yani saf antifiriz -12 derecede donuyor. Suyla karışabilen her

şey onun sıfır derece olan donma noktasını düşürür. Yani donma derecesini

düşürmek için suya toz şeker, şurup hatta aküdeki asit bile konulabilir. Hepsi

de bir dereceye kadar aynı işlevi görür ancak hiçbiri diğer tehlikeli yan

etkileri bakımından tavsiye edilmez. İlk otomobillerde şeker ve balın

antifiriz olarak kullanılmaları denendi, sonraları ise alkolde karar kılındı.

Ancak bu sefer de alkolün kaynama noktası düşük olduğundan motor sıcakken sorun

çıkardı. O halde ideal antifirizin donmayı önlemesi ama aynı zamanda da suyun

kaynamasına sebep olmaması gerekiyordu. Günümüzde bu amaçla 'etilen glikol'

denilen renksiz kimyasal bir sıvı kullanılıyor. Suyun içine katılan

kimyasalların donmayı önleme özelliği, suyun ve buzun moleküler yapıları ve

antifirizin bu yapılara olan etkisinden ileri geliyor. Bilindiği gibi tüm

sıvılarda olduğu gibi suda da moleküller serbest ve düzensiz halde, katılarda

(buzda) ise sabit ve düzgün bir yapıdadırlar. Su donarken önce moleküllerinin

hareketleri yavaşlar sonra da düzgün ve sabit bir pozisyona gelirler yani

kristalleşirler. İşte antifirizin buradaki rolü. moleküllerinin su molekülleri

ile birleşerek onların buz kristalleri oluşturmalarına mani olmaktır.

Peki öyleyse ortada su yokken antifiriz kendi kendine niçin daha çabuk

donuyor? Çünkü suya katıldığında antifirizin su moleküllerine yaptığını su da

antifiriz moleküllerine yapar. Donmayı önlemek daha doğrusu geciktirmek iki

taraflı çalışır, su da antifirizin donma derecesini düşürür. Sonuç olarak

arabanın soğutma suyuna önerilenden fazla antifiriz konmasının hiçbir faydası

yoktur aksine zararı vardır.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN