Bal Peteklerinin Altıgenliği

[bluemoon24]

Her bir gözün derinliği 3

santimetre, duvar kalınlığı ise milimetrenin yüzde beşi kadardır. Bu kadar ince

duvar kalınlığına rağmen altıgen yapı nedeniyle büyük bir direnç kazanırlar ve

arıların depoladıkları kilolarca balı rahatlıkla taşıyabilirler.

Arıların petek gözlerini kusursuz bir şekilde altıgen yapmalarının başka

sebepleri de vardır. Eğer beşgen, sekizgen veya daire şekillerini seçselerdi

bitişik gözler arasında boşluklar kalacak, işçi arılar fazla mesai yaparak ve

daha fazla balmumu harcayarak bu boşlukları doldurmak zorunda

kalacaklardı.Gerçi üçgen veya kare yapsalardı bu boşluklar olmayacaktı

ama altıgenin bir başka özelliği daha vardır. Alanları aynı olan üçgen, kare ve

altıgen şekillerden toplam kenar uzunluğu en az olanı altıgendir. Yani aynı

miktarda balmumu ile daha çok altıgen odacığın kenarı çevrilebilir.

Aslında matematiğin, geometrinin ve simetrinin en kusursuz örnekleri

sadece bal peteklerinde değil doğanın her yerinde görülebilir. Ancak bizler

günlük hayatın hayhuyu içinde bu mükemmelliğin farkına varamayız. Kar

taneciklerinin hepsi birbirlerinden farklı altıgen şekilleri, tohumların

dizilişlerindeki spiraller, mineral kristallerindeki geometrik yapılar ve

değişmez açılar, tavus kuşunun kuyruğundaki lekeler, sümüklü böceğin kabuğu,

örümcek ağları, tüm bunlar görüntü olarak kusursuz olmalarına karşın müthiş bir

matematik düzen de gösterirler. Papatyanın ortasındaki sağ spirallerin

sayısının 21, sol spirallerin ise 34 olması, Himalaya çamının kozalaklarındaki

pulların aynı şekilde 5 sağ, 8 sol spiral oluşturması, kara çam kozalaklarında

ve ananas meyvesinde ise 8 sağ, 13 sol spiral bulunması tesadüf değildir

elbette. Leonardo Fibonacci (1170-1250) isimli büyük matematik ustası ta

o yıllarda, her sayının kendinden önce gelen iki sayının toplamı olduğu bir dizi

geliştirdi; l, l, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377,

610,..................... Dikkat ederseniz yukarıda verilen sağ, sol

spiral sayıları, bu dizide artarda yer alan sayılardır. Bu dizinin

ilginç bir yanı da on ikinci terimden yani 144'den sonraki ardışık sayıların

birbirlerine oranlarının (233/144 = 377/233 = 610/377) 1,61803 olması, 5. Sayı

ile 12. Sayı arasındaki oranların da bu sayıya çok yakın olmalarıdır.

15. Yüzyılın ikinci yarısında yaşamış matematikçi Pacial Luca tabiatta

daima kenarları arasında 1,618 oranı bulunan bir dikdörtgen bulunduğunu, hatta

insan vücudunun da bu oranda yaratıldığını ileri sürüyor, mahkeme tarafından

yakılma tehlikesine karşı da Leonardo da Vinci'nin çizimlerini göstererek meydan

okuyordu. Zamanın heykeltraşlarının heykellerinde de bu oranı kullandıklarını

belirtmeleri üzerine bu oran Tanrısal Oran' olarak da anılmaya başlandı.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN