Duygusal zeka

[bluemoon24]

Duygusal zeka kavramının geliştirilmesindeki en önemli çalışmalardan biri

psikolog Daniel Goleman (New York Times) tarafından gerçekleştirilmiştir.

Duygusal zeka kavramı üzerinde yapılan çalışmaları geniş kitlelere ulaştıran

Goleman, "Duygusal Zeka" adlı kitabında, EQ (Emotional Intelligence – Duygusal

Zeka)'nun başarı üzerindeki etkisini kanıtlamaya çalışmıştır.

İnsanlarla olan iletişimimizi birebir etkileyen duygusal zeka, aynı zamanda bireyin sahip olduğu potansiyeli açığa

çıkartmasında da etkin bir rol oynuyor.

Yetkinlikler açısından duygusal

zekayı:

MotivasyonKendini tanımak ve farkındalık

Kendini

yönetmek

Empati (kendini başkalarının yerine koyarak düşünebilme)

İletişim

ve uyum gücü

Takım ruhu oluşturabilme olarak düşünülebiliriz.

Kısaca EQ;

kişinin kendi duygularını tanıyan, kendine güvenen, iç motivasyonunu sağlayarak

yenilikçi bir birey olmasını sağlamanın ötesinde; kişinin elde edeceği

farkındalığı toplumsal boyuta da taşıyarak başkalarıyla olan çok yönlü

ilişkilerinde liderlik özelliklerini kullanabilmesini sağlayan etkili bir

faktör.

Giderek zorlaşan ekonomik koşullar içinde pek çok şirket 'duygusal zeka'nın

önemi üzerinde her geçen gün daha da fazla durarak; bunun sonucunda da çeşitli

eğitimlerle çalışanların duygusal zekalarını belirli bir düzeyde

geliştirmelerini sağlamaya çalışıyor. Çalışanlarında duygu yönetimini ve etkin

iletişimi geliştirebilmesi , uzlaşma ve takım çalışması getirebilmeyi, sürekli

gelişim sonucunda kalıcı başarılar yaratmayı hedefleyen günümüz şirketleri

açısından bakıldığında da EQ, çalışma hayatının "kalbi" durumunda. Niteliklerin

giderek değer kazandığı bugünün iş dünyasında kalıcı olabilmek için, yalnızca

"beyin" gücünün etkili olmadığı, "duygusal yetenek"in de sahip olduklarımızı

doğru bir şekilde kullanabilmemizi sağlaması açısından bir değer haline

dönüştüğü görülüyor.

Kurumlar için Duygusal Zeka

Duygusal zekanın yalnızca insanlara özgü olduğunu düşünmek yeterli değil.

Kurumsal yapıları tıpkı yaşayan bir organizma gibi işleyen, farklı "organlardan"

oluşan şirketlerin de kendilerine özgü duygusal zekaları bulunuyor. Kurumsal

yapı tıpkı yaşayan bir organizma gibi işlemekte; farklı "organlardan"

oluşmaktadır. Bu karmaşık yapı içindeki "kalbin" insan olarak belirlenmesi

kurumların uzun süreli başarısındaki en önemli faktör. En temel yatırımını

"insan" üzerine yapan şirketler iş dünyasındaki rekabetçi ortamından yüksek

verimlilikle sıyrılmayı başarıyor. Çalışanlarının duygularına, fikirlerine ve

emeklerine yönelik yaratılan bir kültürle işleyen; bu amaçla eğitim ve sürekli

değişimi ön plana çıkartabilen kurumlar gelecekte de başarılarını sürdürebilecek

yapılar olacak.

Başarı için gereken kurumsal duygusal zekanın

anlamı:

Motivasyon

Duyguları yönetmek

Empati

Kurumsal açıdan

duyguları tanımak

Motivasyon

Günümüzün büyük şirketlerinin deneyimleri gösteriyor ki, çalışanların

performansı bireysel motivasyonun yanında kurumsal motivasyon ile birlikte daha

fazla artabiliyor. Bütün bunların yanında, kurumsal eksikliklerin "farkındalığı"

gelecekteki yatırımların verimliliği için gerekli. Değişim sürecinde çalışanlara

uygulanan esneklik ve uzlaşmacı yaklaşım da şirket çalışanlarının yeni koşullara

uyumunu arttıran önemli bir kurumsal motivasyon aracı halini alıyor.

"Hayatta kalabilme"yi hedefleyen bir kurumsal "organizma" için en önemli ön

koşul çalışanlarla kurulan duygusal yakınlığın yanında, çalışılanlarla da

kurulacak kuvvetli bir bağ ve "farkındalık".

Duyguları yönetmek

Geçmişte kurumlar müşteriler ve pazar payı için rekabet diyordu. Günümüzde

ise kurumlar en iyi çalışanı yakalayabilmek için yarışıyorlar. Amaç, "doğru

kadroyu" kurabilmek. Doğru kişileri etkilemeyi başaran, bu kişilerin içindeki

"en iyi" leri ortaya çıkarmaları için onlara ilham verebilen şirketler

profesyonel anlamda rekabete hazır olan bir grubu temsil ediyor. Bu sadece bilgi

yarışı değil, aynı zamanda duyguların doğru kullanımını zorunlu kılan, kapsamlı

bir rekabet ortamı. Günümüzde, çalışanların doğru şirkette yer alma istekleri de

kurumsal duygusal zekanın iş hayatındaki yerinin önemli bir göstergesi haline

geliyor. Sadece yapılan iş ücret ya da alınan ücret için çekici kılınan bir

şirket, çalışanlarını uzun vadede kaybedebiliyor. Bu nedenle, şirketler işe alım

sürecinin devamında da çalışanlarının potansiyellerini ortaya çıkartmalarına

yardımcı olacak olanakları temin etmekle yükümlü hale geliyorlar.

Müşteri odaklı yaklaşımlar yerine, çalışan odaklı yaklaşımlara sahip

kurumların müşteri ilişkilerinde daha kalıcı ve sürekli olmayı başardıkları

görülüyor.

Önceliğini çalışanlarına veren şirketlerde, çalışanlar

önceliklerini müşterilerine vermektedirler. Şirket içinde ya da şirket dışında,

kurulan tüm ilişkilerde, insan faktörünün ön planda tutulması, olayların

çalışanların bakış açısı ile ele alınabilmesi gerekmektedir.

Empati

Amerikan Çalışma Bakanlığı'nın 1995 yılındaki verilerine göre istifa

edenlerin %46'sı takdir edilmedikleri gerekçesi ile istifa etmişlerdir. Pek çok

şirket, çalışanlarının yaptıklarını onların gözüyle değerlendirememekte ve

onların ihtiyaçlarına hitap edememektedir. Duygusal zekası yüksek kurumlar bu

noktada diğerlerinden ayrılıyorlar. Empati yolu ile olayları çalışanlarının

gözüyle ele alan bu şirketler, çalışanlarını optimist yaklaşımlarla

değerlendirirken, onların ihtiyaçları doğrultusunda da geri bildirim veriyorlar.

Bu değerlendirme ve geri bildirimlerle şirketler gibi kurumsal sorunlarla zaman

kaybetmek yerine, uzlaşmacı politikalarla, çalışanların performanslarının

arttırılması amaçlanıyor. Hedef; kurumdaki her bir çalışanın "kurumsal hedefleri

gerçekleştirmek için" her şeyini ortaya koymasını sağlamaktır. Bunu yapmanın da

en etkin yolu duygusal zekayı kullanmak olacaktır.

Otoritenin ağır bastığı şirketlerde uygulanan baskıcı tutum genellikle

çalışanların işten ayrılması ile son bulmaktadır. Bu nedenle, duygusal zeka hem

bireyler, hem de kurumlar için duygusal karmaşalarda doğru tepki verebilmeyi

sağlarken; aynı zamanda öfke, stres ve kötümserliğin kontrolü için gereken

kontrol mekanizmasını kullanabilme yetisini geliştirmektedir.

Kurumsal Açıdan Duyguları Tanımak

Kurumlar ve çalışanlar açısından duyuların "bilincinde" olma oldukça

önemlidir. Pesimist yaklaşımlardan arındırılmış tutumlar sergilemek şirketin

hedeflerine ulaşmasındaki en önemli adımlardan biridir. "Kurum hayatı" içinde

insana yer verme ile duyguları tanımaya yönelik ilk adımı atan şirketler toplam

kalite anlayışı içinde kalıcı başarılar hedeflemektedir.

İnsanlara ve şirketlere uzun yıllardır etkin iletişim ve duygusal zeka

üzerine eğitimler veren Claus Moller' e göre her alanda kalite için şirketlerde

"insan faktörü" öne çıkartılmalıdır. Moller' göre "kazanan" şirketlerde bulunan

özellikler:

Takım çalışması

Ortak vizyon

Değişime açıklık

Azim

İletişim

becerisi

Ödüllendirme

Sürekli öğrenim

Paylaşım

En önemli özellik ise, tüm bu kriterlerin her bir çalışan tarafından

benimsenmesidir. Bu özellikleri içinde bulunduran şirketlerde lidere ayrı bir

görev düşmektedir. Yüksek bir duygusal zekaya sahip liderden beklenen,

çalışanlarla, bütün bu özellikleri en iyi şekilde benimsemelerini sağlayacak

doğru iletişim yollarını kurmasıdır.

Her şeyden önce bir "insan" olarak diğer "insanlarla" sürekli iletişim içinde

çalışmakta olduğunun bilincinde olan bir lider kamusal alanda şirketlerinin

temsilcileri durumundadır. Gerek kurum içinde, gerekse kurum dışında pek çok

kişi ile iletişim kurmak zorunda olan bu lider, empati kurabilme yeteneği ile

karşısındaki kişilere nasıl hitap etmesi gerektiğinin bilincindedir.

Çalışanların ihtiyaçlarını doğru olarak belirleyebilir ve bu doğrultuda

ihtiyaçların giderilmesi için gerekli olan "yapıcı" geri bildirimi

verebilir.

Hayat felsefesini rasyonaliteye indirgemek yerine, mantığı duygularla

birleştirerek kullanabilen bir lider, kurumsal duygusal zekanın

oluşturulabilmesi için gerekli olan zeminin hazırlanmasında etkin bir rol

oynar.

Görülüyor ki, kurumlarda duygusal zeka her bir bireyin kendi duygusal

zekasını yükseltmesi ile meydana gelmiş bir "takım çalışmasının" ürünüdür

duygusal zeka