Abhazya

[bluemoon24]

Abhazyanın kuzeyinde yaşayan, Akhaioilar Antik Yunan

Trabzon Karadeniz bölgesinin doğusunda yer alan il. İl toprakları 40° 33' ve 41° 07' kuzey enlemleriyle 37° 07' ve 40° 30' doğu boylamları arasında yer alır. Batıdan Giresun, güneyden Gümüşhane ve Bayburt, doğudan Rize illeri, kuzeyden ise Karadeniz ile çevrilidir. Trafik numarası (61)dir

Akhalarının atalarıdır.

Antik çağ coğrafyacılarına göre

düzenle|Mayıs 2007

Soçi ve Gagra civarı Akha yurdu idi. Akhaların Wubıh, Abhaz ve Abazinlerin ataları oldukları bilim çevrelerince bilinmektedir. Bu yöreler, Ortaçağ başlarında,Bizans İmparatorluğu'nun nüfuz alanı olarak görülmektedir. Dolayısle İmparator Justinyanus döneminde Hıristiyanlık dini ile tanışmışlardır. Özellikler Pitsunda yöresi, Abhaz Hıristiyanlığının dini ve kültürel merkezi olmuştur. Bu dönemim Hıristiyan kaynakları ve Ortaçağ Gürcü tarihçileri Abhazların varlığından söz etmektedir. 8. yüzyıl sonlarında Bizans İmparatorluğu'nun gücü azalınca, Abhaz Kralı Levan II, Abhazya, Egrisi, Likhe'yi de kendi tacı altında Abhaz Krallığı olarak birleştirmiştir. Giderek Abhaz Krallığı bugünkü batı Gürcistan'ı da içine alan bir genişliğe ulaşmıştır. Bu durum 200 yıl sürmüştür. Bu dönem Abhaz Kralı Bagrat III.'ün Gürcü tahtına geçerek iki devleti birleştirdiği tarihe kadar sürmüştür. 790-975 tarihleri arasında Abhazia adı, bütün Gürcistan'a verilen ad olarak kalmıştır. 13.yy'da Moğolların batıya yürüyerek Selçuklu devletini yıkmaları sonucu Gürcistan'ın özellikle doğu ve orta kısmı Moğolların eline geçmiştir. Tiflis yakılıp yıkılmış, Moğol vahşetinden kaçan Gürcüler batıda yoğunlaşmıştır. Bu olaylar sonucu devlet yönetimi çökmüş, devlet eskiden olduğu gibi yine Abhaz ve Gürcü prenslikleri olarak ikiye bölünmüştür.

Abhazların Müslüman oluşu

14. yy'da Mingrel (Laz) Prensi Georgi Dadiani, Abhaz Hanedanı Çaçbaları kuzeye sıkıştırarak Abhazya'nın güneyini, bugünkü Gal ve Oçamçıra bölgelerini ele geçirmiştir. Bu zaman dilimi içinde sıkışan nüfusun bir kısmı, kuzeydekileri de iterek harekete geçmiş, küçük bir grup Abhaz ile Abhazya ve Wubıh bölgesi arasında oturanlar, bugünkü Adler, Loov Mitesta (Abazaca'da Mıtsaşta-ateş yolu) ile Mızımta vadisinden kalkarak ve Kulhor geçitlerinden kuzeye, bugünkü Çerkessk ve Khabardey topraklarına doğru yayılmışlardır. Abhazya topraklarında kalanlar ise zaman zaman Mingrelya egemenliğine başkaldırarak çatışmalara girmişlerdir. Tam bu sıralarda 16. yy'ın başlarında Osmanlılar, Abhaz Halkı ile İslamiyet'i tanıştırmışlardır. 1500-1800 arası 300 yıl, Türk-Abhaz ilişkilerinin yoğun yaşandığı dönem olarak tarihte yer almaktadır. Abhazya'da Osmanlı egemenliği, Rus saldırıları sonucu 1810' da sona ermiştir. Bu dönemde Abhaz nüfusunun büyük bir çoğunluğu İslamiyet'i kabul etmiştir. Bu tarihten itibaren Rus-Abhaz çatışmaları başlamaktadır. Abhaz halkı, Çar yönetimini her fırsatta ayaklanarak kabul etmediğini belirtmiştir.

Abhazya Cumhuriyeti'ne doğru

1864'te biten Kafkas-Rus savaşları, bütün Kuzey Kafkasya'da olduğu gibi Abhazya'da da halka çok büyük felaketler getirmiştir. Bu dönemde Abhaz tahtında bulunan ve Rus ordularında generallik yapmış olan Çaçba Hamid (Mikhail Şervaşidze) 11-12 Mayıs 1864'deki r savaşlarını engelleyememiştir. Felaket, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşıyla büyümüş ve Abhazya tarihinin en büyük nüfus kaybına ve kıyımına sahne olmuştur. Ülkede bugün yaşayan Abhazlar 100 bin civarındadır. Türkiye'de yaşayan Kuzey Kafkasyalıların 500 bin kadarının Abhaz kökenli olduğu dikkate alındığında bu trajik sürgünün boyutları açıkça gözler önüne serilecektir. 1918 yılı içerisinde Abhazya'da ilk Sovyet yerel yönetimi kurulmuştur. Kırk gün süren bu yönetim Menşevik Gürcü hükümetinin saldırısı sonucu ortadan kaldırılmıştır. Yeni yönetim kurulduktan hemen sonra mahalli askeri devrim komitesinin yöneticileri olan Eşba Efrem, Lakoba Nester, Platon Agiyaşvili, N. Akırtaa, V.I. Lenin ve J. Stalin'e Abhazya'ya ilişkin kararlarında ağırlık noktalarının şu üç şeyi kapsamasını bildirmişlerdir.-Abhazya'nın birinci derecede bir devlet olarak ilan edilmesi,

-Abhazya'nın Sovyet Federayonu içerisinde yerini alması,

-Halkın kendi kaderine terk edilmemesi ve Sovyet Rusya ile bağdaşlaştırılması (henüz Gürcistan'a bağlı değildir).Özgür Abhazya Cumhuriyeti'nin kurulmuş olduğu 31 Mart 1921' de Lenin'e bildirilmişken Gürcistan ancak 21 Mayıs'ta Bağımsız Abhazya Cumhuriyeti'ni tanıdığını açıklamıştır. Bu gelişmeleri tehlikelerde bekliyordu. 5 Temmuz 1921' de Komünist Parti merkez bürosunda toplanan Stalin'in verdiği karar şöyleydi:

Parti çalışmaları açısından Abhazya'nın özerk cumhuriyet statüsünde ve Gürcistan Sosyalist Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalması gerekmektedir.Stalin'in bu müdahalesi, Abhazya Cumhuriyeti'ne ve Abhaz halkına duyduğu ve saklayamadığı kin ve düşmanlığını da belirtmektedir. Stalin'in bu tutumunun Sosyalist Rusya Federatif Cumhuriyeti'nin (RSFSR) ve Sovyetler Birliği Sendikaları Komitesinin (VISK) tepkisiyle karşılaştığı, 8 Eylül 1921'de açıklanmıştır. Bütün bu direnmelere karşın, Abhazya 1922 yılında, başlangıçta anlaşmalı bir federatif statüyle Gürcistan devletine bağlanmıştır.1931 yılında ise Karşılıklı Anlaşma ve Özel İttifak tek yanlı olarak bozulmuştur. Abhazya yalnızca özerklik hakkına layık görülerek Gürcistan Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmıştır.

DİLİ{{Dil

|Dilin adı=Abhazca

|Kendili dilindeki adı=''Ğ�Ò§Ñ�уа''

|ülkeler= Abhazya,

Gürcistan,

Gürcistan (Gürcüce: საქართველო/Sakartvelo; Gürcüstan olarak da yazılır), Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alır. Tam adı Gürcistan Cumuhuriyeti'dir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcüstan'ın kuzeyinde Rusya, güneyinde Azerbaycan, Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

Türkiye

|kişi sayısı= 200,000

|sıra=

|dil ailesi=

Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunan bir ülke. Ülke topraklarının büyük bir bölümü Anadolu yarımadasında, kalanı ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur. Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir. Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak ve Suriye'dir.

Kafkas Dilleri

:

Kafkas dilleri, Kafkasya'nın yerli halklarının konuştuğu ve belli başlı dil aileleriyle yakınlığı olmayan dil grubu. Kuzey Kafkas dilleri ve Kartveli dilleri de denen Güney Kafkas dillerinden oluşur. Kuzey Kafkas dilleri ayrıca Kuzeybatı Kafkas dilleri (Abhaz-Adige dilleri) ve Kuzeydoğu Kafkas dilleri (Nah-Dağıstan dilleri) olarak ikiye ayrılır.

Kuzey Kafkas Dilleri

:: Abhazca

|resmi= Abhazya

|kurum=-

|iso1=ab|iso2=abk|iso3=abk|sil=

|wikidili=ab

}}

Abhazca Abhazların konuştuğu Kuzeybatı Kafkas dili. Dünyada yaklaşık 200000 kişi tarafından kullanılır. Abhazya Cumhuriyeti'nin resmi dilidir. Kafkas dilleri ailesinden Kuzeybatı Kafkas dilleri öbeğine bağlıdır. Rusya Federasyonu içinde, Kuzey Kafkasya'da Abazaların konuştuğu Abazaca ile yakın akrabadır. Abhazca konuşan nüfusun çoğunluğu Abhazya'da yaşamaktadır. Ayrıca Abhazya'dan göç etmiş ve Türkiye'de yaşayan Abhazlar arasında da bu dili konuşanlar vardır. Abhazya'da Gürcü Etnik TemizliğiAbhazya'da Gürcü-Abhaz anlaşmazlığı sırasında, 1991-1993 arasında uygulandı. Rusya Federasyonu güçlerince desteklenen Abhaz ayrılıkçılar ile Kuzey Kafkasyalı paralı askerler tarafından 10.000 kadar Gürcü bu etnik temizlik sırasında öldürüldü. Öldürülenler arasında önde gelen siyasetçiler Guram Gabiskiria, Jiuli Şartava, Raul Eşba gibi kişiler de vardı. Abhazya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan 250.000 kadar Gürcü de zorla göç et ...

Abhazya'da Gürcü etnik temizliği Abhazya'da Gürcü-Abhaz anlaşmazlığı sırasında, 1991-1993 arasında uygulandı.Rusya Federasyonu güçlerince desteklenen Abhaz ayrılıkçılar ile Kuzey Kafkasyalı paralı askerler tarafından 10.000 kadar

Rusya Federasyonu (Rusça: Росси́йская Федера́ция, Rossiyskaya Federatsiya), kısaca Rusya (Rusça: Росси́я, Rossiya). Doğu Avrupa ile kuzey Asya'ya yayılmış, ve 17,075,400 km²'lik[1] yüzölçümü ile dünyanın en geniş ülkesidir.[2] Nüfus olarak ise sıralamada sekizincidir.

Gürcü bu etnik temizlik sırasında öldürüldü. Öldürülenler arasında önde gelen siyasetçiler

bkz. Gürcüler

Guram Gabiskiria,

Guram Gabiskiria (Gürcüce: áƒ'ურáƒ�მ áƒ'áƒ�áƒ'áƒ"სკირიáƒ�) (1947-1993), Abhazya`da, 1993`te Gürcülere uygulanan etnik temizlik sırasında öldürülen Sohumi belediye başkanı.

Jiuli Şartava, Raul Eşba gibi kişiler de vardı. Abhazya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan 250.000 kadar Gürcü de zorla göç ettirildi. Bu göç sırasında da çok sayıda insan yolda yaşamını yitirdi.Abhazya'daki etnik temizlik sırasında 10.000'den çok insanın ortadan kaldırıldığı tahmin edilmektedir. Bunun dışında 250.000 kadar Gürcü evlerinden sürülürken büyük acılar çekti, yaralandı, baskına uğradı ve işkence gördü. Yaklaşık 30.000 Rus, 25.000 Abhaz, Ermeni ve Yunanlı ve başka ulustan kişiler mülteci durumuna düştü. 20.000'den çok Gürcü okulu, çocuk yuvası, kültür merkezi, kilise, hastane ve tarihsel kalıntı yakıldı ve yağmalandı. Abhazya'daki etnik temizlik sırasında Yunanlılar, Yahudiler, Ukraynalılar, Ruslar ve değir etnik gruplar da etkilendi. Abhazya'nın doğu kesimindeki Gali bölgesinin Gürcülerinin bir bölümü yıllar sonra evlerine geri döndü. Ancak bu nüfus, anadilinde eğitim gibi bütün haklardan mahrum ve sürekli tehdit altında yaşamaktadır.Savaşın sona ermesinden sonra Gürcüstan hükümeti, Lahey Savaş Suçları Mahkemesi, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı bölgede inceleme başlattı ve soykırım, etnik temizlik konularında belgeler toplamaya başladı. 1998 yılında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konseyi, Abhazya'da Gürcülere etnik temizlik uygulandığını resmen kabul etti. Mart 2006'da Lahey Savaş Suçları Mahkemesi, Gürcistan'dan bu konudaki belgeleri istedi. Bugün Abhazya'nın Gali bölgesinde Abhaz yönetiminin Gürcülere karşı uygulamalarına Birleşmiş Milletler gözlemcileri dikkat Linkleri:

[http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/georgia/georgia953.pdf Abhazya'da Gürcülerin etnik temizliğe tabi tutulduğuna ilişkin İnsan Hakları Örgütü rapor] (İngilizce) [http://www.abkhazeti.ru/pages/main/warabkhazia.html Abhazya'da Gürcü etnik temizliğine ilişkin belgesel kayıtlar.] (Rusça) [http://abkhazeti.ru/video/sukhumi93.avi Jiuli Şartava, Guram Gabeskiria, Raul Eşba'nın yakalanışı ve öldürülmesine ilişkin video kaydı] [http://abkhazeti.ru/video/KLIP.WMV Video file, ethnic cleansing of Georgians in Abkhazia] [http://www.conflicts.rem33.com/abkhazia.htm Abkhazia: An Open Wound in Georgia by Dr. Andrew Andersen] [http://www.abkhazeti.info/ Abhazya hükümeti (ortadan kaldırılan).] (Gürcüce) [http://www.exileimages.co.uk/ThomasM/Abkhazia/Abkhazia_01.html Exile Images - Thomas Morley: The forgotten refugees of Abkhazia]