Benlik

[bluemoon24]

Baldwin, benliği alter ve

ego şeklinde iki karşıt kutba ayırmıştır. Alter, gerçek veya hayali olsun diğer

insanlar hakkındaki temsillerimize, ego ise kendi kendimizi algılama tarzımıza

göndermektedir.Mead benliğin, birey ile çevresi arasındaki etkileşim

içinde oluştuğunu vurgulamıştır. Ona göre birey, ait olduğu gruplar ve komünote

tarafından paylaşılarak inşa olur. Sosyal süreç, herkes tarafından aynı şekilde

algılanmadığından bireyler arasında önemli farklılıklar görülür. Mead bu

farklılaşmaları, ben ve ego ayrımıyla niteler. Ben, benliğin psikolojik kısmıdır

ve bireyin yaratıcı yanlarını belirtir; ego ise benliğin sosyolojik yanıdır ve

sosyal rollerin içselleştirilmesini ifade eder.Son yıllarda, sosyal

psikologlar tarafından gerçekleştirilen benlik araştırmaları üç sorun etrafında

odaklaşmaktadır: Benlik kavramı, yani kendimizi nasıl tanımladığımız (benliğin

bilişsel yanı), benlik saygısı veya özsaygı, yani kendimizi nasıl

değerlendirdiğimiz (benliğin duygu ve değerlendirmeler içeren yanı) ve benlik

sunumu ya da kendini sunma, yani kendimizi nasıl sunduğumuz (benliğin

davranışsal yanı). Buna göre genel olarak bakıldığında benlik, hem istikrarlı,

hem de değişken bir nitelik göstermekte, hem içsel bir boyut (anılar, şemalar),

hem de dışsal bir boyut (diğerleri önündeki rol ve davranışlar)

içermektedir.Daha yakın yıllarda kültürel ve kültürlerarası psikoloji

alanında çalışan sosyal psikologlar, benliğin kavramlaştırılmasında literatürde

hakim olan anlayışların, Batı toplumlarına özgü bazı yanları olduğuna işaret

etmişlerdir. Bu çerçevede örneğin 'bireycilik ideolojisi taşıdığı,

diğerlerinden farklılığa ağırlık verildiği, başkasına zıtlık esasında

tanımlandığı, aslında benliğin kişinin kültürel açıdan paylaşılan modeli

olduğu, dünyanın Batı dışında kalan kültürlerinin pek çoğunda ilişkisel bir

benlik anlayışının bulunduğu ve benliğin ilişkisel tarzda tanımlanması

gerektiği, vb. hususlar vurgulanmıştır.Bu alanda öncü bir rol oynayan ve

ilişkisel benlik-ayrışmış benlik tiplerini ayırteden Kağıtçıbaşı'ya (1998)

göre, bu iki benlik anlayışı arasındaki temel ayrım kendi-içerikli, bireyci,

ayrışmış, bağımsız benliğin diğer kişilerden kesin sınırlarla ayrılmış olması,

buna karşılık ilişkisel, (karşılıklı) bağımlı benliğin akışkan sınırları

olmasıdır ve bu ayrım hem benlik algısı, hem de sosyal algı için

geçerlidir.



Dr.charles V.ford ..yalan, Yalan, Yalan, Yalancılığın PsikolojisiSosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma Teorisi