Ortak Bilgi

[bluemoon24]

Lewis, Convention'da şu analizi yapar. Kullandığımız

dilin (İngilizce, Türkçe) uzlaşmasal olduğunu söyleriz. Bunu gösteren ile

gösterilen arasındaki bağın keyfi olduğu şeklinde de ifade edebiliriz. Ancak bu

görüş, şöyle bir engelle karşı karşıyadır. Dil, açık seçik (explicii) bir

anlaşmadan, bir sosyal kontrattan kaynaklanamaz, çünkü bunların kendisi dilin

önceden var olmasını gerektirir.Bu durumda, örtük (implicit) bir

anlaşmadan, ifade edilmemiş bir uzlaşmadan söz edilebilir. Lewis, dili, içine

nüfuz edilmez kolektif bilinçaltı, özerk sembolik bir yapı gibi gören

yapısalcıların aksine, anlaşılabilir, rasyonel kılmaya çalışmaktadır ve bir

bakıma ekonomistler gibi, rasyonellik paradigmasını temellendirmek istemektedir.

Bir halkın belirli bir dili uzlaşma sayesinde kullandığının temellendirilmesi,

bu rasyonelliği kısmen kanıtlamış olacaktır.Bunun için hareket noktası

olarak, Schelling'in The Strategy of Coflict (1960) adlı eserinde ele aldığı

oyunda işbirliği ya da eşgüdüm (coordination) kavramım alır. Çatışmaya dayalı

oyunlardan farklı bir tür oluşturan bu oyun tipi, basitliği nedeniyle

matematikçilerin ilgisini çekmemiş de olsa, formel basitliğinin arkasında son

derece büyük bir bilişsel karmaşıklık taşımaktadır.Bu oyun tipi,

oyuncuların çıkarlarının uyuştuğu ve dolayısıyla birbiriyle eşgüdümü, ahengi

sağlamalarının yeterli olacağı bir oyun tipidir; örneğin iki oyuncu varsa, her

ikisinin de a veya b oynamalarının gerektiği, diğer durumlarda kazanç ve

kayıplarının sıfır olduğu bir oyun tipidir.Bu durum, büyük bir mağazada

birbirini kaybeden ve bulmaya çalışan eşlerin durumuyla somutlaştırılabilir.

Eşlerden her biri, apaçık bir buluşma noktası düşünür, ama bu türden pek çok

nokta vardır. Burada sorun (kadın açısından baktığımızda) diğerinin (kocanın)

basitçe ne yapacağını öngörmek değildir.Zira onun (kadının) davranışı,

kocanın da kendisini örtün (kadının) yerine koyarak ne düşüneceğini kestirmeye,

yani bizzat kocası hakkında öngördüğü davranış şekline bağlıdır. Burada her

ikisi için de aynı şey, yani diğerinin yerine kendini koymak söz konusudur.

Böylece iki kişi arasında yansımalı bir düşünce oluşmakta ve bu, ortak bilgiye

götürmektedir.Bu şekilde akıl yürütme sınırsız bir zincir halinde

uzaması ve teorik boşluk içermesine rağmen, pratikte eşlerin bilişsel

performansları sayesinde çözülmektedir. Her biri diğeriyle eşgüdüm sağlamaya

çalışmakta, çünkü diğerinin de onunla eşgüdüm aradığını bilmektedir. Burada

yansımalı düşünce, istikrarı getirmektedir. Eşlerden her biri, küçük işaretler,

ip uçları arayarak, diğerinin onun ne düşündüğünü kestirmeye

çalışmaktadır.Lewis, bu örtük anlaşma, sezgisel uzlaşma fikrini ele

alarak işler. Ona göre örtük uzlaşma, eşgüdüm sorununun çözümüdür. Uzlaşmanın

doğası, ortak bilgi olmasıdır. Daha açıkçası, bir uzlaşma, belirli bir P

popülasyonunda, altı koşul içeren bir inanç veya davranış düzenliliğidir (R;

regularity).1) Herkes R'ye uyar,

2) Her kişi, diğerlerinin R'ye

uyduğunu bilir,

3) Bunun böyle olması, her bir kişiye, kendisinin de R'ye

uyması için nihai ve kesin bir sebep sağlar,

4) Herkes, R'ye (daha zayıf bir

uyma yerine ve özellikle de biri hariç hepsinin uyması yerine) genel bir

konformitenin olmasını tercih eder,

5) R, son iki koşulu yerine getiren

mümkün tek düzenlilik değildir, en azından bir seçenek düzenlilik R' daha vardır

(bu koşul, R'nin uzlaşmasal olduğunun göstergesidir),

6) Birinci ve beşinci

koşullarda ortaya çıkan olgusal durumlar, ortak bilgidir.Dupuy buna

örnek olarak, bir ülkede tüm sürücülerin yolun sağından gitme yönündeki

uzlaşmalarını veya bir telefon konuşması kesildiğinde, yeniden arayanın ilk

arayan olmasını vermektedir. Ortak bilginin devreye girdiği altıncı koşulun

rolü, istikrarı sağlamaktır.Her bir kişinin, diğerlerinin uzlaşmaya

uymak zorunda olduklarına kendilerini ikna etmek için izledikleri akıl yürütmeye

ilişkin simülasyonu, onu şüpheye sürüklemek yerine, kendi inancında

pekiştirmektedir. Görüldüğü üzere, kolektif objenin bilgisi, ona istikrar

sağlamaktadır (Kaynak; Dupuy, 1992).



Dr.charles V.ford ..yalan, Yalan, Yalan, Yalancılığın PsikolojisiSosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma Teorisi