Vücut Şeması

[bluemoon24]

Vücut şeması, daha ziyade vücudun mekândaki

pozisyonu ve farklı vücut parçalarının durumunun az çok bilinçli bir temsilini

ifade etmektedir. Burada, insanın belirli bir andaki ve dolayımsız çevresindeki

aktüel vücudu söz konusudur. Bu şema, büyük ölçüde değişmezlik göstermektedir.

Buna karşılık vücut imajı, bireyin geçmiş yaşantılarından, vücuduna ilişkin

deneyimlerinden ve kültürel normlardan etkilenen bir temsile

göndermektedir.İnsanın vücuduyla ilişkisinin temel biçimi, yorgunluğunu,

acısını veya ağrısını hissettiği, rehavet veya gevşeme duyduğu vücuduyla, yani

onun içten algıladığı ve kavradığı yaşayan bir gerçeklik olarak vücuduyla

ilişkisidir. İkinci biçimi, dıştan kavranan vücutla ilişkidir ve bu ilişki,

tarihsel-kültürel niteliklidir.Nitekim, vücudun bugünkü anlamda,

bakılan, seyredilen, sevilen, bakım yapılan ve hatları çizilen, kalıba sokulan

bir obje olarak kavranışı, modernlikle ilişkilendirilebilir (Chappuis,

1994).Burada vücut, diğerinin bakışına sunulan ve diğeri tarafından

takdir edilen; duruma göre kişiler arası iletişimde köprü veya engel rolü

oynayan, bireyi sergileyen veya gizleyen karmaşık bir 'şey'dir. Gittikçe daha

genel bir nitelik kazanan bu anlayışta, çekici, cezbedici, diğeri tarafından

beğenilen bir vücuda sahip olmak veya vücudunu diğerlerinin dikkatini çekecek

veya diğerleri üstünde bir güç elde etmeyi sağlayacak ahenkli bir biçime sokmak

önem kazanmaktadır.Vücudun bir arzu veya kıskançlık, güç veya zayıflık

vasıtası haline dönüşmesi, modernlik ile refleksif düşüncenin ortaya çıkışı

arasındaki ilişkiye bağlanabilir. Vücudun kutsal olmaktan çıkışı, insanın

vücuduyla ilişkisinin dış bir koda göre düzenlenmesi yerine, bizzat insanın

gözüyle görülmesine göndermektedir. Bunun için vücudun bireyden koparak

ayrılması gerekmektedir. Kuşkusuz bu kopuş sancılı ve diyalektik bir

özelliktedir.Zira vücudumuz diğerinin ve bizim gözümüzde kimliğimizin

konumlandığı yer olarak, bize ait olmaya devam etmekte ve varlığımızı ortaya

koymakta, ancak aynı zamanda sürekli diğerinin bakışına göre 'baktığımız, ilişki

kurduğumuz bir obje olarak işlemekte ve diğerinin varlığını ortaya koymaktadır

(Chappuis, 1994).Vücut imajı, çağımızda benlik sunumunun önem

kazanmasıyla, bireyler açısından önemli bir kaygı konusuna dönüşmüştür. İnsan

vücuduna yönelik yeni bir hizmet ve endüstri sektörünün ortaya çıkması, modern

toplumlarda bu kaygının ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir. Bu kaygı

beslenme alışkanlıkları, sportif etkinlikler, estetik cerrahi ve estetik bakım

hizmetleri gibi alanlarda yepyeni norm ve davranışların doğmasına yol açmıştır.

Günümüzde vücut, benlik amblemi statüsüne yükselmiştir (Bloch ve ark. 1997).



Sosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma TeorisiSkript Teorisi