Benin

[bluemoon24]

Benin Afrika'nın batısında

Afrika, Avrupa'nın güneyinde, Atlantik Okyanusu'nun doğusunda, Hint Okyanusu'nun batısında ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunan kıta. Eski dünya karalarından birisi olan Afrika, 30 218 000 km² yüz ölçümü ile kıtalar arasında Asya ve Amerika'nın ardından üçüncü sırada gelir. Afrika adı, Kartaca'ya ilk defa ayak basan Romalılarca Afri veya Africani denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir. Afrika adı bu ülkeye Pön savaşları sırasında verilmiştir.Gine Körfezinde, kuzeyinde

Resim:Gulf of Guinea (English).jpg|350px

Nijer ve Yukarı Volta, doğusunda

Nijer Cumhuriyeti Batı Afrika'da en geniş topraklara ve en az nüfûsa sâhip, cumhûriyetle idâre edilen bir ülke.Nijerya, batısında

Nijerya Federal Cumhuriyeti Batı Afrika'da, İngiliz Milletler Topluluğu üyesi federal bir cumhûriyet.Toga Devleti, güneyinde Gine Körfezi (Atlas Okyanusu)ile çevrili bir devlet. Eski ismi Dahomey Cumhuriyetiydi. Batı Afrika'nın en küçük devletlerinden birisidir.TarihiBilinen en eski tarihi 16. asra dayanmaktadır. Bu

zamanlarda Avrupalılar ilk olarak buralara gelmişlerdir. Geldiklerinde

Dahomey Krallığı bulunuyordu. Portekizliler ve diğer Avrupa ülkeleri

16. asrın son çeyreğinde burada köle ticareti yapmışlar ve bir kısım

halkı Yeni Dünyaya götürmüşlerdir. Avrupalılarla bilhassa Fransızlarla

iyi ilişkiler içinde bulunmuşlar; 18. asırda ülkeye doğu taraflardan

gelen Yorubolar hakim olmuşlardır. Dahomey Krallığını ellerine geçiren

bu kabile ülkeyi bir asır (19. asra kadar)yönetmişlerdir. Yoruboların

iktidarı kaybetmeleri üzerine zaten ekonomik olarak ülkeyi kendisine

bağlamış olan Fransa, 1904 yılında ülkeyi istila etmek suretiyle

sömürgesi haline getirdi. 1958'e kadar Fransız sömürgesi olan ülke,

1958'de içişlerinde bağımsızlık kazandı. 1 Ağustos 1960'ta ise tamamen

bağımsızlığına kavuştuktan sonra Dahomey Cumhuriyeti adını almış;

1975'te ise ismi Benin Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.Fiziki YapıDoğu-batı uzunluğu 125 km ve kuzey-güney uzunluğu

ise 670 km olan Benin, Atlas Okyanusu sahillerinde kıyı boyunca 2,5 km

genişlikte kumlu bir şeride sahiptir. Bu kumlukların gerisinde

bataklıklar ve ormanlıklardan sonra ülke sabit bir eğimle kuzeye

gittikçe yükselir. Ülkenin kuzeyi, dağlık ve ovalık bölüm olmak üzere

ikiye ayrılır. Kuzeybatıda bulunan Atakora Sıradağları ortalama 330-930

m yüksekliğe sahiptir. Kuzeydoğu kesiminde yer alan verimli ovalar ise

Bargou ve Kandi ovaları olarak bilinirler. Ülkenin önemli akarsuları güneyde bulunmaktadır. Kuzey kesimleri Nijer

Nehrinin Benin'deki kolları sulamaktadır. Güney bölgesinde bulunan

Queme Nehri, Atakora Dağlarından doğar. Sonra 450 km yol katederek

Nokoue Gölüne dökülür. Mono Irmağı, Benin-Toga sınırının güneybatı

sınırını çizdikten sonra, Gine Körfezinde Atlas Okyanusuna karışır.

Güney bölgesinin diğer bir önemli nehri olan Coutfo ise Toga'da doğar

ve Aheme Gölüne dökülür. Önemli gölleri ise, önemli ırmaklarının döküldüğü Nokoue ve Aheme

gölleridir. Nokoue Gölü başşehir olan Porto-Novo civarındadır. Aheme

Gölünün en önemli özelliği fazla suların Gine Körfezine (Atlas

Okyanusuna)akıtılmasıdır.İklimGenel olarak sıcak bir iklime sahip olan ülkede iki

farklı iklim tipi görülür. Ülkenin güney kesimlerinde ekvator iklimi

hüküm sürerken, kuzey kesimlerinde tropikal bir iklim hakimdir. Güney

bölgeleri senenin bütün aylarında ortalama aynı sıcaklığa sahiptir.

Ayrıca gece-gündüz sıcaklık farkı yoktur. Bol yağış alan bölgenin

senelik yağış ortalaması 1041 milimetreyi geçer. Kuzey bölgelerde iklim

değişir. Gece-gündüz sıcaklık farkı artar, yağışlar nisbeten azdır.

Kuzey bölgesinde mayıs-eylül ayları arası yağışların bol olduğu

mevsimdir.Tabii KaynaklarıTabii kaynakları bakımından oldukça

fakir bir ülkedir. Ülkenin güneyindeki bataklık, bölgenin kuzeyinde

ormanlık bir kuşak ülkeyi doğu-batı istikametinde kaplar. Yer altı

madenleri az miktardadır. Atakora Dağlarında demir bulunmuştur. Ülkenin

kuzeybatı kesimlerinde altın madeni işletilmektedir. Ayrıca fosfat da

bulunmuştur. Gine körfezindeki kara sularında 1968 yılında petrol

bulunmuş ise de işletilmemektedir.Nüfus ve Sosyal Hayat4.776.000'den

fazla olan nüfusunu çeşitli etnik gruplar ihtiva eder. Kilometrekareye

40.8 kişi düşer. Güney kesimlerinde doğudan (Nijerya'dan)gelen bir

zamanlar ülkede iktidarı elinde bulunduran Yorubolar, kuzeyde ise Fons

ve Bariba kabileleri yaşar. Kabile hayatının devam ettiği Benin'de,

göçebe olarak yaşayan Fovlani ve Peul aşiretleri de vardır. Halk

genellikle tarımla uğraşır. Resmi dili Fransızca olan ülkede okul ve

resmi yerlerde Fransızca kullanılmakla beraber, halk kendi mahalli

lisanlarını devamlı kullanırlar. Halkın % 17'si Müslüman, % 65'i

Animist, kalanı ise Katolik mezhebine dahil Hıristiyanlardır.

Okuma-yazma oranı düşük olup % 11'dir. Eğitim, devlet kontrolünde

yapılır. Eğitim serbesttir. Orta öğretime devam eden öğrenciler ve halk

9 ay eğitim gördükten sonra üç ay da askeri ve ideolojik eğitimden

geçirilmektedir. Benin Üniversitesi 1970'de açılmıştır. Basın ve yayın

tamamen hükumet tarafından yapılmaktadır. İki radyo ve bir TV istasyonu

ile 5000 basan günlük Ehuzu Gazetesi hükumet tarafından idare

edilmektedir. Çalışanlar için sosyal haklar tanınmamıştır, sağlık

tesisleri de yetersizdir.Siyasi Hayat1960'ta Dahomey

Cumhuriyeti adıyla bağımsızlığını kazanan ülkede, 1964'te hazırlanan

ilk anayasa ile başkanlık sistemine dayanan bir idare kuruldu. 1965'te

yapılan bir darbe neticesinde anayasa feshedildi 1968'de tekrar

hazırlanan anayasa, başkanlık sistemini kaldırmıyordu. 1972'de yapılan

yeni bir darbe ile bu anayasa kaldırıldı ve cunta idareyi ele geçirdi.

Ülke, askeri cuntalar tarafından Marksist-Leninist bir rejimle idare

edilmeye başladı. 1975 senesinde ülkenin adı Benin Halk Cumhuriyeti

olarak ilan edildi. İhtilal lideri cumhurbaşkanıdır. 69 üyeli bir

millet meclisi vardır. Bu meclisin 30 üyesi sivil, kalanı askeri

kişilerden müteşekkildir. Hepsi tayin suretiyle işbaşına gelir.EkonomiHalkın

çoğunluğu tarımla uğraşır. Kahve, hurma, yer fıstığı, tütün, fasulye,

biber, patates yetiştirilir. Bol miktarda dış ülkelere satar. Yağ

hurması ürünlerinden büyük miktarda gelir sağlar. Ormanlık bölgelerde

bol miktarda Hindistan cevizi bulunur. Son zamanlarda kıyılardan uzak

kesimlerde petrol bulunmuştur. Fakat henüz işletilmemektedir. Bazı

küçük hayvanları besleyip, dış ülkelere satarlar. Kıyı bölgelerde

balıkçılık yapılır. Sanayisi kurulmamıştır. Sanayi mamüllerini dışardan ithal eder. Kireç

taşı yatakları işletilmektedir. Dış yardımlara büyük ihtiyaç duymakta

ve bütçesinin denkliğini böylelikle sağlamaktadır. Daha çok Fransa'dan

yardım almaktadır.Benin - Coğrafi Verileri Konum:

Batı Afrika'da, Kuzey Atlas Okyanusunun kıyısında, batıdan Togo,

kuzeybatıdan Burkina Faso, kuzeydoğudan Nijer, doğudan da Nijerya ile

çevrilidir. Coğrafi konumu: 9 30 Kuzey derecesi, 2 15 Doğu boylamı Harita konumu: Afrika Yüzölçümü: toplam: 112,620 km² kara: 110,620 km² su: 2,000 km² Sınırları: toplam: 1,989 km Sınır komşuları: Burkina Faso 306 km, Nijer 266 km, Nijerya 773 km, Togo 644 km Sahil şeridi: 121 km İklim: Kıyı bölgesinde Ekvator iklimi egemendir. Güneyde biri Mart

ayından Hazirana, öteki Eylülden Kasıma değin süren iki yağmur mevsimi

yaşanır. Bunlar arasında da iki kurak mevsim görülür. Kuzeyde yağmur

mevsimi mayıstan Eylüle değin devam eder, öteki aylar kurak geçer. Arazi yapısı: Benin beş doğal bölgeye ayrılır: Kıyı bölgesi, kil bölgesi, Benin platoları, Atakora Dağları ve Nijer Düzlükleri. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m en yüksek noktası: Sokbaro Dağı 658 m Doğal kaynakları: Kıyıdan uzakta az miktarda petrol birikintisi, kireç taşı, mermer, kereste Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %13 sürekli ekinler: %4 otlaklar: %4 ormanlık arazi: %31 diğer: %48 (1993 verileri) Sulanan arazi: 100 km² (1993 verileri) Doğal afetler: Kuzeyde kışları kuru, sıcak ve tozlu harmattan rüzgarları etkilidirler. Benin - Ekonomik Göstergeler