İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Sağlık Personelinin .....

[bluemoon24]

İYONLAŞTIRICI RADYASYON KAYNAKLARI iLE ÇALIŞAN SAĞLIK PERSONELİNİN ÇALIŞMA ESASLARI VE RADYASYON DOZ üMİTLERİ HAKKINDA YöNETMELİK (TASLAK) Birinci Bolum Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan sağlık personelinin çalışma esaslan ve surelerini, iyonlaştırıcı radyasyondan kaynaklanabilecek risklere karsı radyasyon dozu limitlerini belirlemektir. Kapsam Madde 2-(l) Bu Yönetmelik, iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu is veya işlemlerde çalışan sağlık personelini kapsar. Hukuki dayanak Madde 3- (1) Bu Yönetmelik, 31/12/1980 tarihli ve 2368 sayılı Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun 28.03.2007 tarih ve 5614 sayılı Kanunla değişik 2 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4-(l) Bu Yönetmelikte geçen ; a) Radyasyon: İyonlaştırıcı radyasyonu, b) İyonlaştırıcı radyasyon: 100 nm ya da daha kısa dalga boyunda veya 3xl015 Hertz c) ya da daha yüksek frekansta elektromanyetik dalga veya parçacık şeklinde transfer edilen, d) doğrudan veya dolayı olarak iyon oluşturma kapasitesine sahip enerjiyi, e) Radyasyon kaynağı: Teşhis ve tedavide kullanılan ve iyonlaştırıcı radyasyon yayan f) her turlu cihazı ve radyofarmasotigi, c) Etkin doz: Birimi Sievert (Sv) olup, insan vücudunda ışınlanan bütün doku ve d) organlar için hesaplanmış eşdeğer dozun, her doku ve organ doku ağırlık faktörleri ile e) çarpılması sonucunda elde edilen dozların toplamı, f) Eşdeğer doz: Birimi Sievert (Sv) olup, radyasyonun türüne ve enerjisine bağlı olarak g) doku veya organda soğurulmuş dozun, radyasyon ağırlık faktörü ile çarpılmış halini, e) Sağlık personeli: İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklan ile teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu is, veya işlemlerde çalışan bilumum personeli, ifade eder. İkinci Bolüm Radyasyon Kaynaklan ile Çalışma Esasları, Radyasyon Güvenliği Komitesi Radyasyon kaynaklan ile çalışma esaslan Madde 5-(l) Tıbbi amaçlı radyasyon kaynaklarının alınması, bulundurulması ve kullanılması 09/07/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ve 24/7/1985 tarihli ve 85/9727 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren Radyasyon Güvenliği Tüzüğü'nün 7 nci maddesi gereğince Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nca verilecek lisansa bağlıdır. (2) Sağlık kuruluşlarının yetkilileri, tıbbi amaçlı radyasyon kaynaklarının teslim alınması, bulundurulması, çalıştırılması, kullanılması ve radyoaktif atıkların bertaraf edilmesine ilişkin idari ve teknik düzenlemeleri alacak ve kullanacak sağlık kuruluşu Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun 24.03.2000 tarihili ve 23999 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği ve 21.07.1994 tarihili ve 21997 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tıpta Tedavi Amacıyla Kullanılan İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynaklarını içeren Tesislere Lisans Verme Yönetmeliği doğrultusunda yerine getirilmekle yükümlüdür. (3) Tıbbi amaçlı radyasyon kaynaklan ancak radyasyonun zararlı etkilerine karşılık elde (4) edilecek faydanın üstünlüğü varsa kullanılabilir. Bu temel ilke göz önünde bulundurularak (5) radyasyon uygulamasını talep eden hekim ve radyasyon uygulamasını yürüten hekim (6) tarafından yapılacak işlem gerekçelendirilir. Radyasyona maruz kalacak hastaya veya velisi (7) veya yasal temsilcisi durumundaki hasta yakınma bu gerekçelendirme hakkında bilgi verilerek (8) onayı alınır. Hekimin yazılı talebinin olmadığı hiçbir iyonlaştinci radyasyon uygulaması (9) yapılamaz. (10)Tanıya yönelik radyasyon uygulamalarında gereksiz tekrar çekimlerin önlenmesi (11)için azami dikkat sarf edilmelidir. Bu açıdan hastaya veya hasta yakınma bilgi verilmeli, (12)mevcut filmlerinin hasta tarafından saklanması sağlanmalı, hastanın mevcut filmleri mutlak (13)tıbbi gerekçe ile yenilenmeli ve farklı hekimler arasında filmlerin taşınmasına imkan (14)sağlanmalıdır. (15)Tıbbi amaçlı radyasyon uygulamalarında amaca yönelik olabilecek en az ışınlama (16)yapılmalıdır. Bunun sağlanabilmesi için her radyasyon yayan cihaz veya ilgili uygulama için o (17)birim sorumlusu sağlık personeli tarafından en uygun çalışma şeklini tarif eden yazılı bir (18)talimat hazırlanır ve ilgili tüm çalışanlar bilgilendirilerek bu talimata uyulması sağlanır. Radyasyon Güvenliği Komitesi Madde 6- İyonlaştırıcı radyasyon uygulamalarının yapıldığı nükleer tip, radyasyon onkolojisi ve radyoloji birimlerinden en az ikisinin yapıldığı devlet hastaneleri, askeri hastaneler, üniversite hastaneleri ve özel hastanelerde, çalışanların, hastaların ve çevrenin radyasyondan korunma ve güvenliğini sağlamak amacıyla Radyasyon Güvenliği Komitesi kurulur. Bu komiteler Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından belirlenmiş çalışma usul ve esaslan doğrultusunda görevlerini yerine getirir. üÇüNCü BOLüM Çalışma Saatleri ve Düzeni, Radyasyon Doz Limitleri Çalışma Saatleri ve Düzeni Madde 7- Radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan sağlık personelinin günlük çalışma süresi bu Yönetmelikte belirlenen doz limitleri içinde kalmak kaydıyla yedi buçuk saattir. Buna göre; a) Sağlık personelinin günlük çalışma saatleri, acil tanı ve tedavinin gerektiği radyoloji b) ve nükleer tıp birimlerinde ayrıca radyoterapi merkezlerinde hasta yükünün karşılanabilmesi c) ve hiperfraksiyone tedavi şemalarının uygulanabilmesi için gece nöbeti veya akşam vardiyası d) şeklinde düzenlenebilir. e) Radyasyon ile çalışan sağlık personeli, günlük yedi bucuk saat mesaisi sonrasında f) başka mesleki, laboratuar ve idari islerde çalıştırılamaz. g) Gece nöbeti veya akşam vardiyası için düzenlemeler ilgili birim çalışanlarının önerileri dikkate alınarak, kurum amirlerince yapılır. c) Gece nöbeti ve akşam vardiyasında ilgili hekim radyasyon uygulamalarına eşlik eder. Hekim veya diğer sağlık personeli sayısının yetersiz olduğu durumlarda gece nöbeti veya akşam vardiyası uygulanmaz. Radyasyon doz limitleri Madde 8-(l) Radyasyon ile çalışan ve yılda 6 mSv den fazla etkin doz alma olasılığı bulunan sağlık personeli 24.03.2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğine uygun olarak kişisel dozimetri taşımak zorundadır. (2) iyonlaştinci radyasyon ile çalışan sağlık personelinin maruz kalacağı tüm vücut etkin dozu müteakip beş yıl toplamında 100 milisieverti, herhangi bir tek yılda 50 milisieverti ve ayda 2 milisieverti geçemez. Bu kurala aykin olmayacak şekilde ayrıca; a) Göz merceği için eş değer doz aylık 15 mSv'i, b) El ve ayaklar için es değer doz aylık 50 mSv'i, c) Eh yoğun radyasyona maruz kalan 1 cm2'lik alan referans olmak üzere cilt için eş d) değer doz aylık 50 mSv'i, geçemez. (3) 18 yasini doldurmamış olanlar iyonlaştırıcı radyasyon ile çalışan işlerde görev alamazlar. Mesleki eğitimleri gereği iyonlaştırıcı radyasyon ile çalışması zorunlu 16-18 yas arası stajyer ve öğrenciler için etkin dozun yılda 6 mSv'i geçmemesi kaydıyla doz limitleri §u şekilde belirlenmiştir: a) Tüm vücut etkin dozu aylık 0.6 milisieverti, b) Göz merceği için es değer doz aylık 5 mSv'i, c) El, ayak veya deri için eşdeğer doz aylık 15 mSv'i, d) geçemez. (4) Hamile çalışanlar hamilelik durumu belli olur olmaz ilgili birim amirlerine haber verirler ve bu çalışanların gerekirse çalışma koşulları yeniden düzenlenir. Hamile çalışanlar için radyasyon dozu limitleri; a) Tüm vücut için etkin doz yıllık 1 milisieverti, b) Cilt için eşdeğer doz yıllık 50 milisieverti, c) Göz merceği için eşdeğer doz yıllık 15 milisieverti, d) geçemez. (5) Emzirme dönemindeki çalışanlar radyoaktif madde ile kontaminasyon riski taşıyan işlerde çalıştırılamazlar. (6) Kişisel dozimetri ölçümlerinde aylık limitlerin asıldığı durumlarda ilgili yerin radyasyon güvenliği komitesi, radyasyon güvenliği komitesinin olmadığı yerlerde birim amiri sorunun kaynağını inceleyip değerlendirir ve yanlış veya eksik hususların düzeltilmesi için gerekli işlemleri yapar. (7) Kişisel dozimetri ölçümlerinde aylık limiti aşan sağlık personeli işyeri hekimliği veya ilgili diğer branş hekimleri tarafından yapılan gerekli tıbbi teşhis sonrasında hekimin uygun gördüğü surelerde izne ayrılabilir ve gerekli tedavi ile sağlık takibi sürdürülür. Yürürlük Madde 9-(l) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 10-(l) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.