Sağlığın belkemiği: D vitamini

[bluemoon24]

Kemiklere ve ruhsal duruma iyi gelen, organizmanın direncini artıran ve kansere karşı koruyucu etkisi olan D vitamininin faydaları saymakla bitmiyor. D vitaminini yazın güneşin etkisiyle bol bol depolama imkanı buluyoruz; kış aylarında ise bu eksiği başka yollarla kapatmak gerekiyor.



Organizmayı bir yapı olarak düşünürsek, D vitaminini çimentoya benzetebiliriz. Vücut için bu derece önemli olan bir vitaminin eksikliği, pek çok sağlık sorununa neden olabiliyor. Et, yağlı balıklar, sakatat, tereyağı, yumurta ve mantar gibi besinlerde D vitamini makul ölçülerde bulunmakta. D vitamininin en cömert kaynağı ise güneş ışınları. Hiç kuşku yok ki vitaminden faydalanmak için güneş ışınlarına çok uzun süre maruz kalmaktan kaçınmak gerekiyor. Uzmanlar, yaz mevsimi boyunca üç hafta güneşlenmenin, 6 aylık D vitamini ihtiyacını karşılayacağını belirtiyor.



D vitamininin kemik yapısı üzerindeki etkisi uzun zamandan beri biliniyor. Bu vitamin, bağırsakta kalsiyum emilimine yardımcı oluyor ve kalsiyumun kemikler tarafından kullanılabilmesini sağlıyor. 5 yaşının altındaki çocuk ve bebekler için D vitamini ayrı bir önem taşıyor, zira eksikliği halinde vücut kalsiyumu kullanamıyor ve raşitizm hastalığı görülüyor. Yeterince kalsiyum alınmadığında ise, vücut rezervlerindeki tüm D vitaminini kullanıyor. Kısacası her iki durumda da, kemikleri kuvvetlendirmek için organizma, kandaki kalsiyumu kullanmak zorunda kalıyor. Sonuç olarak kemik erimesi, kırılmalar ve omurilikta aşınma gibi ciddi hasarlar gündeme geliyor.



Günlük dozaj



Beslenme uzmanlarınca tavsiye edilen günlük D vitamini ihtiyacı, erişkinler için 10 mg civarında. Bu miktarı karşılamak için 100 gr alabalık, 60 gr somon, 500 gr mantar, 10 yumurta veya 1 kg ciğer yemek gerekiyor. Diğer bir deyişle, beslenme yoluyla D vitamini ihtiyacını karşılamak neredeyse imkansız. Hatta bazı uzmanlar, belirtilen miktarın yalnızca osteoporoz ve raşitizmi engellemek için gereken asgari oranlar olduğunu belirtiyor. Organizmanın işleyişi için pek çok uzman, Kasım'dan Haziran'a kadar günde 10 damla (yaklaşık 50 mg veya 2000Ul) D vitamini takviyesi yapılmasını öneriyor.



Kansere karşı kalkan



Araştırmalar, D vitamininin hücre ayrışmasındaki önemli rolünü de ortaya koyuyor. Bu nedenle, sözgelimi kanser hücrelerinin normal haline dönmesi için D vitamini tartışılmaz bir öneme sahip. Yakın zamanda yapılan araştırmalar, lösemisi veya tümörü olan hayvanlarda D vitamininin, yaşam umudunu yüzde 30 ila yüzde 50 oranında artırdığını gösteriyor. Aynı şekilde meme kanserinden kolon kanserine kadar her tür tümörün oluşumu ve boyutları D vitamini ile azaltılıyor.



Hayvanlar üzerinde yapılan bu deneyler, insanlar için de referans niteliği taşımakta. Geçen yıl yayınlanan bir araştırma raporunda, güneşli ülkelerde veya D vitamini yönünden zengin bir beslenme uygulayan toplumlarda belli kanser türlerine çok daha az rastlandığı belirtiliyor. İlginç bir sonuç da, yüksek UV ışınlarına maruz kalınmasına rağmen bu ülkelerde deri kanserine de daha az yakalanılıyor olması. Uzmanlar, bu durumun, bütün yıl boyunca güneşe maruz kalan el ve yüz gibi bölgelerde melanom oluşmamasına da açıklık getirebileceği görüşünde.



Mutluluk vitamini



Uzun zamandan beri güneşin vücudun iç saatini düzenleyerek mevsimsel depresyona iyi geldiğine inanılmakta. Oysa şimdi, D vitamininin de beyindeki serotonin üretimini etkileyerek bu oluşuma yardımcı olabileceği düşünülüyor. D vitamini ayrıca stres ve yorgunluk karşıtı etkisi bulunan magnezyumun emilimine de yardımcı oluyor. Yani D vitamini ruh durumuna iyi geliyor.



Kalbin dostu



Kalp hastalıkları nedeniyle gerçekleşen ölümlerin en az görüldüğü ülkeler Akdeniz ülkeleri ve Japonya. Ortak noktaları ise D vitamininden yeterince faydalanıyor olmaları. Akdeniz ülkeleri güneş sayesinde D vitamini ihtiyacını karşılarken, bol bol yağlı balık tüketen Japonlar, güneşin açığını kapatmayı başarıyor.



Yapılan araştırmalar D vitamininin tansiyonu düşürdüğünü, kalp ritmini düzenlediğini, glisemiyi kontrol altına aldığını ve koroner arterlerde kalsiyum birikmesini engelleyerek damar sağlığını koruduğunu gösteriyor.



Doğurganlığı artırıyor



D vitamininin bir diğer faydası da akyuvarları harekete geçirmesi. Bu nedenle, özellikle çocuk ve yaşlılarda D vitamini eksikliği bağışıklık sistemine bağlı rahatsızlıkların ve kış hastalıklarının ortaya çıkmasına neden oluyor.



Son zamanlarda yapılan araştırmalar, D vitamininin üreme sisteminin işleyişine de etki ettiğini gösteriyor. Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, D vitamini eksikliğinin kısırlığa yol açtığını ve doğumları azalttığını ortaya koyuyor. Bu sonuçtan yola çıkan uzmanlar, güneşin doğurganlığı arttırdığı yargısına varıyor.



Her derde deva



Aldığımız D vitamininin yüzde 70'i deri tarafından kullanılıyor. Hücre yapısını yenileyen bu vitamin kolajen ve elastin üretiminde kullanılıyor ve cilde elastikiyet kazandırıyor. Ayrıca hücreleri güneş ışınlarının zararlarından koruyor. Saçların uzamasını hızlandırıyor.