Organ nakledecekler ama uçakta yer yok!

[bluemoon24]

Hayat kurtarmak için zamanla yarışan organ nakil koordinatörleri, uçaklarda yer bulma konusunda sıkıntı yaşıyor. Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki illerde görevli koordinatörler, Türk Hava Yolları ve özel havayolu şirketlerinin bu konuda kendilerine kolaylık sağlamasını istiyor. Türkiye'de organ nakli bekleyen binlerce hasta bulunuyor. Karaciğer ve böbrek yetmezliği ya da kalp rahatsızlığı bulunan hastalar, hayata yeniden tutunmak için organ nakil koordinatörlerinden gelecek müjdeli haberleri bekliyor.



özveriyle çalışan koordinatörler, gönüllü üstlendikleri bu işte değişik sıkıntılar yaşıyor. Beyin ölümü gerçekleşen kişilerin yakınlarını, bağış için iknaya çalışan koordinatörler, bir yandan da hastanın organlarının yaşamasına çabalıyor. Yakınların iknasının ardından, yoğun bir telefon trafiği yaşanıyor. Bölge koordinasyon merkezleri ile Ulusal Koordinasyon Merkezi bilgilendiriliyor. ölen kişinin bilgileri, merkeze ulaştırılıyor. Ulusal Koordinasyon Merkezi, organ bekleyen kişilerin durumunu ve bağışın olduğu ili dikkate alarak bir yönlendirme yapıyor. Uzman hekimlerden oluşan heyet, en kısa zamanda organ alınacak ile hareket ediyor.



Organların canlılık süresi sınırlı olduğu için, hızlı hareket edilmesi gerekiyor. Böbrek, karaciğer, kornea ve pankreasa göre daha kısa ömürlü olan kalp organının, havayoluyla taşınması gerekiyor. Ancak kalbin, Doğu illerinden İstanbul, Ankara ve İzmir gibi illere taşınması sırasında zaman zaman sıkıntılar yaşanabiliyor. Doğu illerindeki organlar, genellikle Türk Hava Yolları ya da özel havayolu şirketlerine ait tarifeli uçaklarla naklediliyor. Tarifeli uçak seferlerinin az oluşu ve bağışların aniden gelişmesi, nakli güçleştiriyor.



Sağlık Bakanlığı ile Türk Hava Yolları arasında organların taşınması konusunda bir protokol bulunuyor. özel havayolu şirketleriyle yapılmış bir protokol yok. Bu yüzden organ nakli sırasında zaman zaman sıkıntı yaşadıklarını anlatan Gaziantep Organ Nakil Koordinatörü Dr. İbrahim Sani Kiraz, tarifeli seferlerde yer bulamadıklarından yakınıyor. Tarifeli uçağın kalkış vaktinin belli olduğunu dile getiren Kiraz, Organ alacağınız vakti ve ekipleri uçağın saatine göre hazırlarken, hastayı kaybetmemek için de uğraşmanız lazım. Orada sıkıntılar var. Bazı hastaneler, özel uçaklarıyla naklediyor. Bazen hasta yakınları da uçak kiralayabiliyor. Adana ve Mersin gibi yakın illerdeki hastaneler ise doktorlarını ve araçlarını gönderiyor.



Onlar organları alıp götürüyor. Ancak, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi illere kalp gibi bir organı götüreceğiniz durumlar da oluyor. O anda uçakta yer bulmak zorundasınız. Bu konuda zaman zaman sıkıntı yaşanabiliyor. diye konuştu.



Kiraz, bu konuda havayolu şirketlerinin desteğinin önemli olduğunu belirtiyor.





'Pistte kalkışa hazırlanan uçağı durdurduk'



Gaziantep'te organ bağışının yeni başladığı dönemde, günde 10-15 saat cep telefonu görüşmesi yaptığını ve yanında sürekli yedek batarya taşıdığını anlatan Gaziantep Avukat Cengiz Gökçek Devlet Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahı Dr. Murat Ercişli, bir anısını şöyle anlattı:



Naklin olduğu günlerde, yedek bataryamı bile bir günde bitiriyordum. Bu iş maddî manevî fedakârlık gerektiriyor. İlk gittiğimde bilet paramı cebimden almıştım. Yol ücretini, 2-3 ay sonra çalıştığım hastaneden aldım tabii. Bir keresinde, havaalanına vardığımızda uçak piste girmiş kalkıyordu. Türk Hava Yolları'na ait uçağı aceleyle durdurduk ve kalbi İstanbul'a yetiştirdim. Bu gibi sıkıntıları yaşayabiliyoruz. Bu durumlarda havayolu şirketlerinden bizlere daha fazla kolaylık sağlamasını bekliyoruz.



Zaman / Serkan Canbaz