GENÇLERİN BESLENME ALIŞKANLIKLARI

[bluemoon24]

Beslenme, pek çok insan tarafından karın doyurmak, canın istediği besinleri yemek, içmek şeklinde tanımlanmaktadır. Halbuki vücudun ihtiyaç duyduğu enerji ve 50'ye yakın türde besin öğesinin, yeterli ve dengeli bir şekilde besinler yolu ile alınması gerekmektedir. Beslenmede, besinlerin içerdiği protein, vitamin ve mineral gibi besin öğeleri büyük önem taşımaktadır. Ancak tek tip beslenerek, sürekli öğün atlayarak, bir besinden fazla miktarda yiyerek vs sağlıklı kalabilmek pek mümkün olamamakta. Besin çeşitliliğine önem verilmelidir.

Ergenlik çağının en önemli özellikleri; hızlı büyüme, fizyolojik, ruhsal ve sosyal yönden gelişme ve değişmedir. Bu dönemin özellikleri, gencin beslenme düzenine ve alışkanlıklarına da yansır. Genç kendisini televizyon, gazete ve dergilerde gördüğü kişilere benzetme özlemi içinde onların öğütlerini uygulama hevesine kapılabilir. Bu dönemde yanlış uygulanan zayıflama diyetleri yetersiz ve dengesiz beslenme nedenidir. Bedensel hareketler artırıldığı, yeterli ve dengeli beslenmeye dikkat edildiği sürece kasların gücü artar ve şişmanlık önlenir, kemik mineral yoğunluğu artar.

Genellikle kız çocuklarında 11 yaş, erkeklerde 13 yaş civarında büyüme hızlanmaya başlar. Boy ve ağırlık ölçülerinde önemli artışlar olur. Büyüme hızlı olduğu ve etkinlik arttığı için, ergenlik çağında toplam enerji ve besin öğeleri ihtiyacı, yaşamın hiçbir döneminde görülmeyecek derecede yüksektir. Bu çağlardaki çocukların başta kahvaltı olmak üzere, asla öğün atlamamaları gerekir. Yapılan pek çok bilimsel çalışmada kahvaltı yapan çocukların okul başarısının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Öğün atlamak bir sonraki öğünde daha fazla ve hızlı yenilmesinin yanında farkında olunmadan yağ miktarının artmasına, kas ve su kaybının olmasına neden olmaktadır. Aç kalmak ve öğün atlamak kan şekerinin düşmesine, dolayısıyla şekerli besinlerin fazla tüketilmesine neden olmaktadır. Şekerin fazlası vücutta yağ olarak depolanmakta, şişmanlık ve beraberindeki 40'ı aşkın hastalığa zemin hazırlamaktadır.

Bu yaş grubundaki çocuklar günde 8 saatten kadar uyumalı, süt, yoğurt ve peynirin yarım yağlı veya yağsız olanlarını tercih etmeli, şekerli ve yağlı besinlerden kaçınmalı, kızartılmış besinlerden uzak durmalıdır. Büyüme ve gelişme çağında oldukları için protein gereksinmeleri biraz daha fazla olacaktır. Bu bağlamda balık başta olmak üzere et, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı protein kaynakları diyette ihmal edilmemelidir. Gün içerisinde yaklaşık olarak her saat başı bir bardak su içmeleri, posalı yani lifli (kurubaklagiller, kepekli tahıllar, sebze ve meyveler gibi) besinlerin tüketimine önem vermeleri, mutlaka egzersiz / spor yapmaları konusunda teşvik edilmeliler. Tatlı ve fast food tarzı beslenmeye mutlaka bir sınırlama getirilmelidir.