Geç Kalmayın, Hayatı Kaçırmayın'

[bluemoon24]

Sağlık Gönüllüleri Türkiye Başkanı Oğuz Engiz, Geç Kalmayın, Hayatı Kaçırmayın sloganıyla başlattığımız kampanya ile kamuoyunu, Romatoid Artrit' (RA) ile Ankilozan Spondilit' (AS) gibi hastalıklara karşı bilinçlendirmek ve erken tedavi ile hastaların eski hareket kabiliyetlerine kavuşarak hayata geri dönebilecekleri mesajını vermek istiyoruz diye konuştu. Kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha fazla görülen ve tedavi edilmediği zaman yaşam süresini yaklaşık 10 yıl azalttığı bilinen RA ve erkeklerde daha sık görülen, genellikle 40 yaşın altında başlayan ve tedavi edilmediği takdirde ciddi sakatlığa yol açabilen AS hastalıklarına dikkat çeken Oğuz Engiz, Şikayetleri olanların uzmanlara ulaşarak erken ve etkin tedavi olabilmelerini sağlamayı amaçlıyoruz. ülkemizde, teşhis konulamamış ve sadece ağrı gibi şikayetler tedavi edilerek, aslında yavaş yavaş hastalığı tedavi edilemez duruma gelmiş, hayattan elini çekmiş kişilerin olduğuna inanıyoruz. Bu nedenle çeşitli bilinçlendirici aktiviteler ve halkı uyarıcı broşürler yapmayı planlıyoruz dedi.



RA EKLEMLERDE YIKIMA YOL AÇIYOR

Marmara üniversitesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Şule Yavuz ise RA, simetrik eklem tutulumu ile karakterize, sakatlığa neden olabilen, hayat kalitesini azaltan ve yaşam süresini kısaltan, ağrılı, kronik iltihaplı ve genellikle 45-65 yaş aralığında görülen bir hastalıktır. Eklemlerde ilerleyici yıkıma yol açan bu hastalıkta, yapısal hasar en geç iki yıl içinde belirgin hale geldiğinden; romatoid artrit tanısının gecikilmeden konulabilmesi için hastalığa ait bilinirliğin artması ve ilgili uzman hekime erkenden başvurulması çok önemlidir dedi.



AS ERKEKLERDE DAHA FAZLA GöRüLüYOR

Çukurova üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Süleyman özbek ise AS hastalığını öncelikle omurgayı tutan ağrılı, şekil bozukluğu ve aktivite kısıtlanması sonucu sakatlığa neden olan iltihablı romatizmal bir hastalık olarak tanımladı. Prof. özbek, 20-40 yaş aralığında görülmekle birlikte diğer yaşlarda da ortaya çıkabilir. Erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre 2-3 kat daha fazladır. Hastalığın başlıca bulguları arasında 3 aydan uzun süren bel /sırt ağrısı ve sabah tutukluğu yer almaktadır. Bel ağrısının travma gibi farklı nedenlerden kaynaklanıyor olabilmesi ve toplumda sık görülmesi tanıda gecikmeye neden olmaktadır diye konuştu.



EVET DİYORSANIZ ANKİLOZAN SPONDİLİT OLABİLİRSİNİZ!

Belinizde, omurganız etrafında ve boyun bölgenizde 6 hafta veya daha uzun süredir ağrı ve tutukluk hissediyor musunuz?

Başka eklem bölgelerinizde (kalça, diz, omuz, bilek, eller ve ayaklar) ağrı ve tutukluk hissediyor musunuz?

Yaşadığınız ağrı ve tutukluk sabaha karşı artıp gün içerisinde hareket ettikçe azalıyor mu?

Fark edilir derecede kilo kaybı, yorgunluk, ateş ve gece terlemesi yaşıyor musunuz?

Postürünüzde öne doğru eğilme olduğunu söyleyebilir misiniz?



Yukarıdaki soruların çoğuna EVET cevabı verdiyseniz, ankilozan spondilit riski altında olabilirsiniz. Bu hastalığı yakından tanımanız, erken teşhis ve tedavi açısından büyük önem taşımaktadır.



ANKİLOZAN SPONDİLİT NEDİR?

Ankilozan spondilit otoimmün bir hastalıktır. Bu da normalde sizi infeksiyonlara ve infeksiyondan kaynaklanmayan diğer hastalıklara karşı koruyan bağışıklık sisteminizin aslında vücudunuzdaki sağlıklı dokularla ilişkisinde anormallik olduğu anlamına gelir.



Ankilozan spondilit öncelikle aksiyel iskeleti (omurga ve sakroilyak eklemler) etkileyen bir inflamatuar (iltihaplı) artrit tipidir. Bu inflamasyon şiddetli, kronik ağrı ve rahatsızlığa yol açabilir. Ayrıca kalça, omuz, kol ve bacaklardaki eklemleri de etkileyebilir. Ankilozan spondilit zamanla ağırlaştıkça inflamasyon sürer. Omurga çevresinde kontrol altına alınamayan inflamasyon zaman içinde omurganın sabit, hareketsiz bir pozisyonda kaynamasına yol açar. Omurga sertleşir, esnekliğini kaybeder. Omurgadaki vertebraların birbirine kaynaşması omurgada kifoz adı verilen bir eğriliğe neden olabilir, bu da kişinin kamburlaşmasına yol açar. Aynı süreç kaburga kafesinin sertleşmesine de neden olabilir, bu da akciğer kapasitesi ve fonksiyonunu kısıtlayabilir. Ayrıca ankilozan spondilit gözler ve kalp gibi eklem dışı yapıları da etkileyebilir.



Kimler Risk Altındadır?

Diğer artrit ve romatizmal hastalık tiplerinin tersine, ankilozan spondilit en sık gençlerde görülür, başlangıç yaşı 16 ile 40 arasındadır. Ancak, çocukları ve çok daha yaşlı olanları da etkileyebilir. Yine diğer artrit tiplerinden farklı olarak ankilozan spondilit , erkeklerde kadınlardakinden yaklaşık 2 kat daha sık görülür. Sigaranın önemli bir risk faktörü olduğu unutulmamalıdır.



Belirtileri Nelerdir?

Ankilozan spondilitin şiddeti kişiden kişiye değişir; herkeste en ciddi komplikasyonlar ya da omurgada kaynaşma görülmez. Bazı hastalarda sadece aralıklı bel ağrısı ve rahatsızlık vardır, bazılarında ise uzun sürelerle vücutlarının pek çok bölgesinde şiddetli ağrı ve tutukluk vardır. Ankilozan spondilit, bazen ileri derecede işlev kaybına, bazı vakalarda sakatlığa yol açabilir.



İlk belirtiler genellikle omurga ya da kalçada sık ağrı ve tutukluktur. Genellikle sabahları ve hareketsiz kaldıktan sonra artan bu ağrı ve tutukluk birkaç hafta ya da ay içinde yavaş yavaş ortaya çıkabilir Tutukluk, hareketle düzelebilir ve hareketsiz kaldıktan sonra yeniden ortaya çıkabilir. Ağrı, başladıktan sonra birkaç ay içinde genellikle devamlı hale gelir ve vücudun her iki tarafında da görülür.



Aylar ya da yıllar içinde ağrı ve tutukluk omurgada yukarı doğru ve boyna yayılabilir. Ağrı ve duyarlılık kaburgalara, kürek kemiklerine, kalçalara, uyluklara ve topuklara da yayılabilir. Ağrının alevlenmesi sebebiyle hstalar uykularından uyanıp hareket ederler. Gece uyanmaları yorgunluğa sebep olarak hastada genel bir halsizlik yapabilir. İştah azalması, kilo kaybı, bazen hafif ateş, enerjide azalma, kansızlık görülebilir.



Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Halen ankilozan spondilitin hastalığı tamamen ortadan kaldıran kesin tedavisi yoktur. Kullanılan yöntemler ağrıyı gidermeye, iltihabı ve eklem hasarını azaltmaya ya da durdurmaya ve hastanın fonksiyonları ile yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir. Ankilozan spondilitli tüm hastalarda etkili olan tek bir tedavi seçeneği olmasa da, tedavide genellikle fizik tedavi, bir evde egzersiz programı, meşguliyet tedavisi ve çeşitli ilaç seçenekleri yer alır. Günümüzde ankilozan spondilit tedavisinde kullanılan ilaçlar aşağıda sıralanmıştır:



Nasıl Mücadele Edebilirsiniz?

Mutlaka uzman bir doktora danışın ve doktorunuzu düzenli olarak görmeye devam edin. Günümüzde ankilozan spondilit, kontrol altında tutulabilen bir hastalıktır. İlaçlarınızı düzenli kullanmanız ve doktorunuzla iletişiminizi korumanız bu hastalığın kontrolünde çok önemlidir.

Hayat tarzınızı değiştirin. örneğin, kilo vermek eklemleriniz üzerindeki baskıyı azaltacaktır. Buna ek olarak; sağlıklı beslenme, yeterli istirahat, stres yönetimi ve düzenli egzersiz genel sağlığınızı düzeltmenize yardımcı olacaktır. Egzersiz ve yüzme ankilozan spondilitte deformitelerin oluşmasını önlemede çok önemlidir. Uyurken de yastıksız yüz üstü yatmak postürün korunmasını sağlayabilir.

Bilgi edinmeye devam edin. Siz ve aileniz ankilozan spondilit hakkında ne kadar çok şey bilirseniz, hastalığınızı kontrol etmeniz de o derece mümkün olacaktır. Yeni tedavi seçenekleriyle ilgili bilgi edinmeye ve aklınıza takılan soruları doktorunuzla paylaşmaya devam edin.



EVET DİYORSANIZ ROMATOİD ARTRİT OLABİLİRSİNİZ!

Sabah uyandığınızda eklemlerinizde 1 saatten uzun süre devam eden tutukluk hissediyor musunuz?

Eklemlerinizde günlük aktivitelerinizi engelleyen düzeyde ağrı, şişlik ve hassasiyet var mı?

Eklemlerinizde hissettiğiniz ağrı, şişlik,hassasiyet gibi bulgular vücudunuzda simetrik olarak görülüyor mu? (her iki diz, her iki el bileği, her iki kalça gibi)

Bu belirtileri 6 hafta veya daha uzun süredir yaşıyor musunuz?

Eklemlerinizde sonradan gelişen, görünür şekil bozuklukları var mı?



Yukarıdaki soruların çoğuna EVET cevabı verdiyseniz, Romatoid Artrit riski altında olabilirsiniz. Bu hastalığı yakından tanımanız, erken teşhis ve tedavi açısından büyük önem taşımaktadır.



Romatoid Artrit Nedir?

Romatoid artrit simetrik eklem tutulumu ile karekterize, eklemlerde ilerleyici yıkıma yol açan, sakatlığa neden olabilen, hayat kalitesini azaltan ve beklenen yaşam süresini kısaltan, ağrılı, kronik iltihablı bir romatizmal hastalıktır. Sistemik bir hastalık olduğundan eklem dışında deri, göz, kalp gibi organlarda da tutulum gözlenebilir.



Kimler Risk Altındadır?

Romatoid artrit dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 1'ni etkilemektedir. Sıklıkla 45- 65 yaş aralığında görülür ve kadınlarda erkeklere oranla 2-3 kat daha sık gözlenir.



Ne Sebep Olur?

Bir hastada romatoid artrit gelişmesinin nedenleri halen tam olarak anlaşılamamıştır. RA'nın sıklıkla genetik yatkınlığı bulunan kişilerde ortaya çıkan anormal bir immün yanıt olduğu bilinmektedir ancak RA'yı tam olarak neyin tetiklediği bir tartışma konusudur. Son yıllardaki çalışmalarda sigaranın hastalığı tetikleyen en önemli çevresel faktor olduğu belirtilmektedir.



Belirtileri Nelerdir?

Romatoid artrit belirtileri, kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilir. Hemen hemen hastaların tümünde, eklem bulguları dalgalanmalar göstermekle beraber, kronik bir şekilde devam eder. En sık gözlenen bulgular, en az altı haftadır devam eden simetrik eklem ağrısı, genellikle küçük eklemler olmak üzere tutulan eklemlerde ısı artışı, şişlik, duyarlılık, kızarıklık ve ağrıdır. özellikle sabah saatlerinde belirgin olan iki saatten uzun süren sabah tutukluğu gözlenebilir. Romatoid artrit özellikle ataklar sırasında genel bir halsizlik yapabilir. İştah azalması, kilo kaybı, bazen hafif ateş, enerjide azalma, kansızlık görülebilir.



Uzun Dönem Etkileri

Uzun dönemde romatoid artritin yol açtığı inflamasyon, kalıcı olarak eklemlere zarar verir. Bu durumda eklemlerde şekil bozuklukları oluşabilir. Romatoid artrit hastalarında cilt altında küçük, yumru şeklinde nodül adı verilen sertlikler bulunabilir. Bu nodüller sıklıkla dirsekte olabilirse de vücudun diğer bölgelerinde, hatta iç organlarda da görülebilir.



Tanısı Nasıl Konulur?

Eklemlerde gelişen yapısal hasar en geç iki yıl içinde belirgin hale geldiğinden, romatoid artrit tanısının gecikilmeden konulabilmesi için hastalığa ait bilinirliğin artması ve ilgili uzman hekime erkenden başvurulması çok önemlidir. Hastalığın tanısı ancak konuyla ilgili uzman hekim tarafından bulgular, bazı labaratuvar testleri ve radyografik değerlendirmeler sonucunda konulabilir.



Tedavi Seçenekleri

RA'in kesin tedavisi mümkün değildir, ancak günümüzde romatoid artrit tedavisinde yer alan ilaçlar hastalığın semptomlarını kontrol altına aldığı gibi özellikle biyolojik ilaçlar ile eklem harabiyetini durdurmak ve fiziksel fonksiyon kaybını önlemek mümkün olmaktadır. Bu nedenle hastalığı erken teşhis ve tedavi etmek, eklemlerde oluşabilecek hasarın önlenmesi açısından önem taşır.NTV-MSNBC