"Sağlıkta komünist dönem"

[bluemoon24]

Yukarıdaki başlık doktor okurlarımdan birine ait. Ama doğrusu hiç de haksız sayılmaz.



Şöyle girmiş mektubuna okurum: Sağlık alanında geçen beş yılda gerçekten devrim niteliğinde değişiklikler yapıldığını ve Ak Parti'nin 22 Temmuz başarısında önemli katkısı olduğunu düşünüyorum.



Bunlardan fazla bahsetmeyeceğim, ama esas olarak hizmeti bizzat kamunun üretmesi yerine özel sektörden satın alma yolunun tercih edildiğini, bunun doğru bir yol olduğunu, hizmette kaliteyi artırdığı gibi hastaların da insanca muamele görmesini sağladığını belirtmek gerek. Fakat ne olduysa yeni hükümet döneminde her şey tersine dönmeye başladı. Sağlık Bakanlığı'nın 15 Şubat'ta çıkardığı yönetmeliği duydunuz mu bilmiyorum. Duymadınızsa şaşırmam. Çünkü malum ısmarlama kaos yüzünden başka bir şey işitmek mümkün değildi.



Bu yönetmeliğe göre, bundan böyle herhangi bir kişi ya da kurum, kendi pazar araştırmasını yapıp, işler mi-işlemez mi, karlı mıdırdeğil midir kararını verip, kendi seçtiği yerde özel hastane ya da tıp merkezi açamayacak. Bunun yerine, her yılın ekim ayında Sağlık Bakanlığı nerede ve kaç tane özel hastane ya da tıp merkezine ihtiyaç olduğunu belirleyecek; internet sitesinde yayınlayacak; kurmak isteyenler de Bakanlık'a başvuracak, ihtiyaçtan fazla talep olursa noter huzurunda kur'a çekilip hak sahibi belirlenecek.



O yıl kur'ada çıkmayan, gelecek yıl ve ondan sonraki yıllarda yine çekilişe katılıp şansını denemeye devam edecek! Peki şimdi oldu mu bu? Nerede kaldı girişim özgürlüğü? Nerede kaldı serbest piyasa ekonomisi? Yönetmeliğin amaç maddesinde, bu düzenlemenin amacı kaynak israfı ve atıl kapasiteye yol açılmaksızın ülke düzeyinde dengeli, verimli ve kaliteli sağlık hizmeti sunulmasını sağlamak olarak belirtilmiş.



İşte zaten işin püf noktası da budur. Serbest piyasa ekonomisinden yana olmayı belirleyen çizginin geçtiği yer de zaten burasıdır. Siz kaynak dağılımını en az israfa ve atıl kapasiteye yol açacak şekilde gerçekleştiren sistemin ya piyasa olduğuna ya da planlama olduğuna inanırsınız. Ama hem piyasa ekonomisinden yana olduğunuzu söyleyip hem de kaynak dağılımını merkezi planlama ile çözmeye kalkarsanız olmaz. Serbest piyasadan yana olmak, şehrin nerelerinde ne kadar tıp merkezi açılacağı konusunda en sağlıklı kararın arz-talep dengesiyle belirleneceğini kabul etmektir. Sağlık alanında yatırım yapmaya karar veren girişimcilerin, bu arz ve talep dengesini en iyi hesap eden kişiler olduğunu anlamaktır.



Yönetmeliğin müdahalesi bununla da bitmiyor. Doktor okurumun mektubundan devam edelim: Diyelim ki bir özel hastaneniz var ve ilave doktor almak istiyorsunuz; alamazsınız. Bunun için Bakanlık'tan izin istemeniz lazım. Bakanlık ilave doktora ihtiyacınız olmadığına hükmederse alamayacaksınız. Madem ki çalışacak personelimi bile devlet belirliyor, ya zarar ya da iflas edersem bundan devleti sorumlu tutma hakkım doğmaz mı? öyle ya, istediğim doktorlarla çalışsaydım belki kâr edecektim.



Bu uygulamanın çok daha vahim bir sonucu da doktoru halihazırdaki patronunun kölesi haline getirmesidir. Düşünün ki çalıştığınız kurumdan ayrılmak istiyorsunuz, başka bir özel işletme de sizi kabule hazır, ama gidemezsiniz, çünkü o kurumda kadro boşalmamışsa sizi alamaz. Halbuki kurumunuz sizi rahatlıkla işten çıkarıp yerinize birini alabilir ve bu durumu istediği şartları size dayatmada kullanabilir.



Sektörü biraz bilenlerin kolayca tahmin edebileceği gibi, bu yönetmeliğin asıl amacı yakında çıkarılacak olan Tam Gün Yasası'nın istenmeyen sonuçlarına karşı önlem almak... Daha açık ifadesiyle, Sağlık Bakanlığı bu yönetmelikle Tam Gün Yasası çıktıktan sonra yaşanması beklenen kamudan doktor kaçışının önünü kesmeye çalışıyor.



Malum, Tam Gün Yasası hekimlerden kamu ya da özel sektör arasında bir tercih yapmasını istiyor. Bu yönetmelik de yeni tıp merkezleri kurulmasını Bakanlığın iznine bağlayarak, sınırlayarak özel sektörün doktor istihdam alanını daraltmaya; dolayısıyla doktorlar açısından çekici olmaktan çıkarmaya çalışıyor. Bunu da serbest piyasa ekonomisine inanan bir hükümetin bakanı olduğunu unutma pahasına yapıyor.

Gülay Göktürk-Bugün Gazetesi