KÖY EBELERİ VE KÖY SAĞLIK MEMURLARI TEŞKİLATI YAPILMASINA VE 3017 NUMARALI SIHHAT VE İÇTİMAİ MUAVENET VEKALETİ TEŞKİLAT VE MEMURİN KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNE DAİR KANUN

[bluemoon24]

Kanun Numarası : 4459

Kabul Tarihi : 9/7/1943

Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 16/7/1943 Sayı : 5457

Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 24 Sayfa : 549



Madde 1 Bu madde 9/6/1936 tarih ve 3017 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin (D) bendinin değiştirilmesi ile ilgili olup mezkür kanundaki yerine işlenmiştir.

Madde 2 (Değişik: 24/5/1948 - 5210/14 md.)

Birinci sınıf köy ebeleri ve köy sağlık memurları, 5129 sayılı kanunun 1 inci maddesi gereğince, köy öğretmenleri gibi aylık alırlar. Ancak bunların aylıklarının artırılması için, öğretmenlerde olduğu gibi ders yılı hizmet yılı olarak sayılır.

Köy enstitülerinden mezun olan köy sağlık memurları, askerlikleri halinde, köy enstitülerinden mezun öğretmenler gibi 3803 sayılı kanunun 9 uncu maddesi hükmüne tabidirler.

Birinci sınıf köy ebeleri ve köy sağlık memurları 3803 ve 4274 sayılı kanunlarla köy öğretmenlerine temin edilen her türlü haklardan da faydalanırlar.

İkinci sınıf köy ebeleri, birinci sınıf köy ebeleriyle sağlık memurlarının bu haklarından faydalanamazlar.

Madde 3 Birinci sınıf köy ebesi ve sağlık memuru olacakların 3803 sayılı kanunun beşinci maddesi gereğince Maarif Vekilliğine karşı taahhüt ettikleri mecburi hizmet, tahsillerinin bitiminde Sıhhat ve İçtimai Muavanet Vekilliğine devredilmiş sayılır. Mecburi hizmetlerini yapmıyanlar hakkında adı geçen maddedeki müeyyideler ayniyla tatbik olunur.

Köy ebe mekteplerine enstitü dışından alınıp parasız tahsil görerek yetiştirilen ikinci sınıf köy ebeleri dört sene müddetle Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğinin göstereceği yerlerde köy ebeliği yapmıya mecburdurlar. Bu mecburiyeti yerine getirmekten kaçınanlardan kendileri için yapılan masraf nizami faiziyle birlikte aynen ve Tahsili Emval Kanununun hükümlerine göre tahsil olunur.

Madde 4 (Değişik: 1-4 üncü fıkralar: 25/6/1956 - 6753/1 md.)

Köy ebeleri ile köy sağlık memurları köylerde istihdam edilirler.

Ancak, köylerde başarı ile asgari altı sene çalıştıktan ve doğumevleri veya hastaneler nisaiye kliniklerinde altı ay ameli tatbikatta bulunduktan sonra yapılacak imtihanda muvaffak olan köy ebeleri şehir ve kasabalarda da sanatlarını icra ederler.

Sayfa 1





1884



Meslekte bilfiil altı sene çalışmış ve iyi sicil almış köy sağlık memurlarından Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletinin tensip edeceği müesseselerde altı ay müddetle bir tekamül devresi geçirerek yapılacak imtihanda muvaffak olanlar şehir ve kasabalarda da istihdam olunurlar.

Köy ebeleri ile köy sağlık memurlarının kaza ve şehirlerde istihdamlarında kadro vaziyetine göre kıdemlerinin nazarı itibara alınması şarttır.

Köy ebeleriyle sağlık memurları Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince tesbit edilecek esaslar dahilinde memur oldukları köy ve köy gruplarında doğum yardımı yapmak, gebelerin sağlık durumunu takip etmek, çocuk bakımı işleriyle uğraşmak ve diğer sağlık işlerini görmekle mükelleftirler. Bunlar yapacakları bu hizmete mukabil halktan ücret alamazlar.

Madde 5 Birinci sınıf köy ebeleri ve köy sağlık memurları vazifeli oldukları ebelik ve sağlık işlerinden başka 4274 numaralı kanunun 10 uncu maddesinin (B) fıkrasında yazılı vazifelerden, Maarif ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliklerince beraber tesbit edilecek olanları da, yapmakla, mükelleftirler. Vazifelerinin ifası sırasında adı geçen kanunun 11 inci maddesindeki hak ve salahiyetleri köy öğretmenleri gibi kullanırlar.

Madde 6 Birinci sınıf köy ebeleri ve köy sağlık memurları bulundukları köyün veya köy grupu merkezinin ihtiyar meclisinin tabii üyesidir.

Madde 7 Köy ebeleri ve köy sağlık memurları mıntakalarına dahil oldukları köy hekimlerinin, köy hekimi bulunmadığı takdirde nahiye veya kaza hükümet tabiplerinin emri altındadırlar.

Vilayet Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürleri de köy sağlık teşkilatının murakabe ve idaresiyle mükelleftirler. Valiler, kaymakamlar, nahiye müdürleri, köy ebeleri ve sağlık memurlarının vazifelerini iyi görmelerini murakabe ederler.

Madde 8 Köy ebeleri ve köy sağlık memurlarının vazifelerinin yapılması sureti bağlı bulundukları köy hekimleri, nahiye veya kaza Hükümet tabipleri, Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürleri ve müfettişleri tarafından teftiş edileceği gibi 4274 numaralı kanunun 10 uncu maddesinin (B) fıkrasında yazılı vazifeler dolayısiyle adı geçen kanunun 2 nci ve 3 üncü maddeleri gereğince, gezici öğretmen, gezici başöğretmen ve ilk öğretim müfettişleri tarafından teftiş ve murakabe olunabilir.

Madde 9 Köy ebeleri ve köy sağlık memurlarının disiplin işleri 4274 sayılı kanunun 7 nci ve 8 inci maddelerinde gösterilen disiplin kurulları tarafından görülür. Ancak köy ebe ve sağlık memurları hakkında verilecek kararlar için adı geçen kanunun aynı maddelerinde yazılı disiplin kurullarına iki köy ebesi ve iki sağlık memuru üyeliği ilave edilmiştir.

Köy ebeleri ve köy sağlık memurları hakkında karar vermek üzere toplanan kurulların reisliği vilayetlerde, Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürleri veya muavinleri, kazalarda Hükümet tabipleri tarafından yapılır. Disiplin kurullarına seçilen köy ebe ve köy sağlık memurlarının müddetleri ve ne suretle seçilecekleri aynı kanunun 9 uncu maddesi hükmüne tabidir.

Madde 10 Köy ebeleri ve köy sağlık memurları vazifelerini yaparken gösterdikleri başarılar derecesine göre aşağıda yazılı şekillerde taltif edilirler ve işledikleri disiplin suçlarının derecesine göre de aşağıda yazılı şekilde cezalandırılırlar:

A) Mükafat şekilleri şunlardır:

1 üstün başarılı sayılmak;

Sayfa 2





1885



2 Köye hizmet edenler anıtına adı yazılmak;

3 Köydeki bir tesise adı verilmek;

4 ülkü eri sayılmak.

1 üstün başarılı sayılmak:

Vazifelerini, bu meyanda gebe ve lohusaların sağlık durumlarını ilgi ile takip edenler, çocuklara çiçek aşısı tatbikında olağanüstü başarı gösterenler için köy hekimi veya nahiye tabibi veya nahiye müdürünün teklifiyle her yıl Mart ayı içinde kaza Hükümet tabipleri tarafından bir başarı listesi hazırlanarak vilayet Sıhhat Müdürüne verilir. Sıhhat müdürleri de kanaatlerini yazarak listeyi valilik yoluyla Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğine gönderirler. Vekillik listeye girenlerin adlarını o yıl içinde 17 Nisan günü gazete ve radyo ile ilan eder.

2 Köye hizmet edenler anıtına adı yazılmak:

Havası fena,merkezlerden uzak, bulaşıcı hastalıkların beledi olarak hüküm sürdüğü köylerde vazife gören, mahallin güç şartlarını yenerek doğum işlerini iyi bir surette takibeden ve bulaşık hastalıklara karşı münasip tedbirler almakla beraber bunları vaktinde haber veren ve bu vazifeleri beş yıl olağanüstü bir başarı ile yapanlar ve kendilerine asli vazifelerinden gayri munzam olarak verilen kültürel, sosyal, ekonomik, zirai ve sair köy kalkınmasına yarayan hizmetleri başarı ile yapanların adları mezun oldukları köy enstitülerinde hazırlanan köye hizmet edenler anıtına yazılır.

Mahalli şartların güç olduğu yerler valilik disiplin kurulu tarafından tesbit edilir ve ilgililere bildirilir.

3 Köylerdeki bir tesise adı verilmek:

Yardım ettiği doğum sayısını arttırmağa, çocuk ölümünü azaltmağa;bu işlerde halkı aydınlatmağa muvaffak olan ve çocuk bakımı hakkında annelere lazımgelen bilgileri öğretmede başarı gösteren, temizlik ve hıfzıssıhha kaideleri hakkında köylüyü iyice aydınlatan ve köyde münasip bir temizleme yeri yaptırmağa muvaffak olanların ve köye faydalı olacak işleri olağanüstü bir çalışma ile başaranların adları bu köylerdeki yeni bir tesise verilir. Bu gibilerin adları tesisin uygun düşen bir yerine daimi olarak kalacak şekilde yazılır.

4 - ülkü eri sayılmak:

Yukarda yazılı üç maddedeki esaslara göre hareketle on yıl başarılı hizmet görenler ve kurulun sıhhi ve içtimai eserlerin iyi korunmasını sağlıyanlar ülkü eri sayılır. Bunlar Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince münasip şekilde yaptırılıp kendilerine verilecek ay yıldızlı bir alameti taşımak hakkını kazanırlar.

B) Ceza şekilleri şunlardır:

1 İşinde kusurlu sayılmak;

2 ücreti kesilmek;

3 Meslekten çıkarılmak.

1 İşinde kusurlu sayılmak:

Vazifelerinde kusur veya noksanlıkları görülenlere ve mazeretsiz olarak ihtiyar meclisi toplantılarına gitmiyenlere bu kusurlarını düzeltmeleri yazı ile bildirilir.

2 ücreti kesilmek:

Vazifesini aksatanların, çağrılan doğumlara ve sağlık yardımlarına vaktinde icabet etmiyenlerin, memur oldukları köy gruplarındaki köyleri sık sık dolaşmıyanların, aşıları zamanında yapmıyanların, gebe ve lohusalar hakkında lüzumlu ihtimamda bulunmıyanların, vazife yerini sık sık terk ile başka yerlere gidenlerin, alameti gizlenemiyecek derecede sarhoş olanların üç günlükten on beş günlüğe kadar ücretleri kesilir. Bu haller bir sene içinde ikinci defa tekrarlanırsa bu gibilerin altı günlükten bir aya kadar ücretleri kesilir. Aynı haller bir yıl içinde üç defa tekerrür ederse meslekten çıkarma cezası verilir.



Sayfa 3





1886



3 Meslekten çıkarılmak:

Kendi vazifesini yapmadıktan başka başkalarını da vazifeyi aksatmağa tahrik edenler, ebelik ve sağlık memurluğu şeref ve haysiyetiyle telif edilemiyecek ve ar ve hicabı mucip hareketlerde bulunanlar, kumar oynamağı ve sarhoşluğu adet edinenler, iffetsizliği sabit olanlar, mesleki vazife dolayısiyle öğrendiği şahsi ve ailevi sırları kanuni mecburiyet olmaksızın ifşa edenler, kaçakçılık yapanlar meslekten çıkarılırlar.

Birinci sınıf köy ebeleriyle sağlık memurlarına bu kanunun beşinci maddesinde verileceği söylenen munzam vazifelerin ifasından dolayı taltif veya teczileri lüzumu 4274 sayılı kanunun 2 ve 3 üncü maddeleri mucibince gezici öğretmen, gezici başöğretmen ve ilköğretim müfettişleri tarafından kaza hükümet tabipliğine teklif olunabilir.

İşinde kusurlu sayılma cezası köy hekimi, nahiye veya kaza Hükümet tabibi veya Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürü tarafından verilir. Bu cezaya itiraz edilemez.

Diğer cezalar kaza disiplin kurulu karariyle verilir. Bu kurulların kararına karşı 15 gün içinde üstkurula itiraz edilebilir. üstkurulun kararı ücret kesilmesi cezası hakkında kesindir.

Meslekten çıkarma cezası Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği İnzibat Komisyonunca tasdik edilmedikçe tatbik edilmez. Bu kararlar itiraz edilsin edilmesin vekalet İnzibat Komisyonunca tetkike tabidir.

İşlenen suç aynı zamanda Türk Ceza Kanunu mucibince takibatı müstelzim bulunduğu takdirde faili hakkında ayrıca umumi hükümlere göre kanuni takibat da yapılır.

Madde 11 Köy ebelerine ve köy sağlık memurlarına tahsillerini bitirdiklerinde zati teçhizat bedeli olarak bir defaya mahsus olmak üzere Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği bütçesinden 60 lira verilir. Vazifelerini görmeleri için lüzumlu aletlerle kitap ve sair sıhhi teçhizat aynı vekillik bütçesinden tedarik ve aynen demirbaş olarak kendilerine teslim edilir. Bunlar seleften halefe devrolunur. Bu aletleri ve teçhizatı ihmalleri yüzünden ziyaa uğratanlar ödemekle mükelleftirler.

Madde 12 Köy ebeleri ve köy sağlık memurlarına Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği tarafından köy ebeliği ve sağlık memurluğu diploması verilir. Bu diplomalar her türlü harç ve resimden muaftır.

Madde 13 Köy ebe ve sağlık memurlarının bilgilerini yenilemek için Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince münasip görülecek zamanlarda doğumevlerinde, hastanelerde ve diğer sıhhi müesseselerde tekamül kursları açılır. Bu kurslara gelip gitme yol masrafları ve kursun devamı müddetince yiyecek ve yatacak masrafları Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği bütçesinden verilir.

Madde 14 Köy sağlık memuru yetiştirilecek talebenin tedrisi için köy enstitülerine Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği tarafından lüzumlu tabip muallimler tayin olunur. Bunlar 4274 sayılı kanunun 46, 47 ve 48 inci maddelerine göre vazife görürler. Disiplin işlerinde de haklarında aynı kanunun 49, 50, 51, 52, 53 ve 54 üncü maddeleri hükümleri tatbik olunur.

Sayfa 4





1887



Köy ebeleri ve köy sağlık memurlarının tayin ve sair zat muameleleri Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince yapılır.

Madde 15 Birinci sınıf köy ebeleri ve köy sağlık memurları talebesinden mesleki tedrisat esnasında başarısızlıkları yüzünden aynı sınıfta üstüste iki ders yılı kalanlar ayrı ayrı sınıflarda iki defa kalanlar hakkında 4274 sayılı kanunun 63 üncü maddesi hükümleri tatbik olunur.

Madde 16 Birinci sınıf köy ebeleri ve köy sağlık memurlarının tekaütlükleri köy enstitülerinden mezun köy öğretmenlerinin tabi tutulduğu hükümlere göre yapılır. Bunlar köy öğretmenleri için kurulan sağlık ve içtimai yardım sandığından da aynı şartlar dahilinde faydalanırlar. İşbu ebe ve sağlık memurları tekaüt ve içtimai yardım sandıklarına aza yazılmağa mecburdurlar.(1)

Madde 17 Köy ebeleri ve köy sağlık memurları yapacakları posta, telgraf ve telefon muhaberelerinde 4274 sayılı kanunun 58 inci maddesinden faydalanırlar.

Madde 18 (Mülga: 23/1/1953 - 6025/1 md.)

Madde 19 İşbu kanuna bağlı (A) işaretli cetvelde gösterilen memuriyetler 4258 numaralı kanuna merbut 2 numaralı cetvelin maaşlı memurlar kısmından çıkarılmış ve yine bu kanuna bağlı (B) işaretli cetvelde gösterilen maaşlı ve ücretli memuriyetler 4258 sayılı kanuna bağlı 2 numaralı cetvelin ait oldukları kısımlarına eklenmiştir.

Madde 20 4258 sayılı kanuna bağlı 2 numaralı cetvele işbu kanuna bağlı (C) işaretli cetvelde gösterilen köy ebesi ve köy sağlık memurları kadroları (Köy sıhhat teşkilatı) unvaniyle ilave olunmuştur.

Madde 21 4258 sayılı kanuna bağlı 3 numaralı cetvele, işbu kanuna bağlı (K) işaretli cetvelde gösterilen ihtısas mevkilerine ait kadrolar ilave olunmuştur.

Geçici Madde 1 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (L) cetveline (Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti) başlığı altında ilişik (1) sayılı cetvelde yazılı kadrolar ilave edilmiştir.

Geçici Madde 2 1943 mali yılı bütçesine bağlı (D) cetvelinin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti kısmına ilişik (2) sayılı cetvel ilave edilmiştir.

Geçici Madde 3 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (A) işaretli cetvelin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti kısmının 457 nci faslının birinci memurlar ücreti maddesinden 107.332 lira tenzil edilerek 456 ncı faslın birinci memurlar maaşı maddesine nakil edilmiştir.

Geçici Madde 4 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (A) işaretli cetvelin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti kısmının ilişik (3) sayılı cetvelde yazılı tertiplerine 119.095 lira munzam tahsisat verilmiştir.

Geçici Madde 5 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (A) işaretli cetvelin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti kısmının 476 ncı (Mektep, müessese ve yurtlar) faslında (Köy sağlık memurları yetiştirme masrafları) adiyle açılan 6 ncı maddeye 10.000 lira fevkalade tahsisat konulmuştur.







(1) Bu maddenin emeklilikle ilgili hükmü 8/6/1949 tarih ve 5434 sayılı Kanunun 135 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.

Sayfa 5





1888



Geçici Madde 6 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (R) cetvelinin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti kısmına ilişik (4) sayılı cetvel ilave edilmiştir.

Geçici Madde 7 Gerek 3238 sayılı kanunun 4 üncü maddesi gereğince gezici öğretmen ve başöğretmenlere ve gerekse işbu kanunun birinci maddesinin (2) ve (3) üncü fıkraları gereğince köy ebeleriyle köy sağlık memurlarına verilmesi kabul edilen yol masraflarına, fevkalade halin devamı müddetine münhasır olmak üzere, yüzde elli zam yapılmıştır.

Geçici Madde 8 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununun 4 üncü maddesine bağlı (D) cetvelinin Maarif Vekilliği kısmında yazılı köy enstitüleri talebesinin sayısı, 300 köy ebesi ve 300 sağlık memuru yetiştirilmek üzere, 15.000 den 15.600 e çıkarılmıştır.

Madde 22 Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 23 Bu kanunun hükümlerini yütürmeğe İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

Sayfa 6





1889



4459 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

YüRüRLüĞE GİRİŞ TARİHİNİ GöSTERİR LİSTE



Kanun Yürürlüğe

No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi



5210 31/5/1948

6025 31/1/1953

6753 30/6/1956

Sayfa 7





1890



Sayfa 8





for(var i=0;i