[bluemoon24]

Kısırlığın Nedenleri

Bazen problem bir infertilite problemi olmayıp daha genel bir cinsel problemdir, örneğin, iktidarsız bir adam, eğer ilişkide bulunacak ereksiyonu sağlayabilirse, döllenme yapabilir. Bunun gibi, penis vajina içinde fazla ilerlemeden önce meydana geler erken (prematüre) ejakülasyon bir spermin yumurta ile karşılaşması ihtimalini azaltır.



Bu temel mekanik problemlerden başka, bır erkekte infertilitenin en önemli nedeninin spermlerle ilgili olma ihtimali büyüktür. Azospermia, semende hiç sperm bulunmaması durumudur veya testislerden çıkan pasajda bir tıkanıklık nedeniyle meydana gelir.



Oligospermia'da semende spermler vardır, faka: bir yumurtayı hemen dölleyebllmeye yetecek miktarda değildir. Bunların ve diğer sperm bozukluklarınr nedenleri arasında testislerdeki rahatsızlıklar, hormon bozuklukları ve enfeksiyonlar sayılabilir.



Erkekteki infertilitenin önemli bir nedeni varikosedir. Bu, testisi çevreleyen damarların varisleşmesi problemi olup, bazen cerrahi olarak düzeltilebilir. Varisleşmeler testislere ulaşarak kanın normal soğumasını önler ve dolayısıyla testisin sıcaklık derecesini artırır -bu durum, sperm üretimini bozan bir faktördür. Testislerin birçok başka arızası da fertiliteden sorumlu olabilir.



Hormon bozuklukları sıklıkla kan testi yoluyla belirlenebilir ve bunlar bazen tedavi edilebilir. Cinsel yoldan bulaşan hastalıklarla diğer enfeksiyonlar spermlerin içinde yol aldığı geçitleri tıkayabilir veya yumurtaya ulaşma yeteneğini bozarak spermleri zedeleyebilir veya spermleri öldürebilir. Yaralanmalar da sperm üretimini etkileyebilir. Kabakulak (ve diğer enfeksiyonlar) bazen bir veya her iki testisin iltihaplanmasına sebep olabilir (orşit). Bu da etkilenen testiste sperm üretimini daimi olarak bozabilir veya önleyebilir.



Bazı erkeklerde sperm üretimi tamamen normaldir, fakat spermler penisten çıkmak yerine mesaneye boşalır.



Kadınlarda vakaların yüzde 15 kadarında anovulasyon denen, her bir aylık dönemde bir yumurta çıkartma işlemini yapmamak kısırlık nedenidir. Buna çeşitli faktörler neden olabilir. Eğer adet kanaması meydana gelmez veya sadece arasıra olursa, rahmin veya yumurtaların gelişmesinde bir bozukluk olabilir. Fakat bir kadın normal olarak adet görse bile, yumurtalama sisteminde bozukluk olabilir.



Hiperprolaktinemi denen, kanda prolaktin hormo¬nundan aşırı miktarda bulunması anovülasyona yol açabilir. Beynin bir bölümü olan hipotalamus normal olarak bir kadının hipofiz bezini uyaran hormonlar üretir. Bu da yumurtanın bırakılma işlemini harekete geçirir. Eğer hipotalamus hormonları salgılamazsa, yumurta bırakılmaz. Yumurta bırakmamanın diğer nedenleri arasında kontrol altına alınmamış şeker hastalığı veya tiroid hastalığı bulunur.



Yumurtlamanın normal olduğu durumlarda, problemi başka yerde aramak gerekir. Vakaların üçte birinde problemin fallop borusu anormallikleri olduğu görülür. Fallop borularındaki tümörler veya bu tüplerin oluşumundaki anormallikler yumurtanın geçiş yolunu tıkayabilir. Endometriozis denen durumda, rahmi kaplayan ve her ay, adet döneminde dışarı atılan dokunun bir kısmı rahmin dışında, bir yerde kalır. Bu doku bırakılan yumurtaların fallop tüplerine gidişini veya bu tüplerden geçişini engelleyebilir ve böylece kısırlığa yol açar.



Bazen ovülasyon normal şekilde meydana gelir ve yumurta fallop tüplerinden başarıyla geçer. Geçer geçmez de başka problemlerle karşılaşır. Bu problemler arasında luteal safha kusurları vardır. Burada, yumurta bırakıldıktan sonra, bir engel (çoğunlukla bir hormon) yumurtanın daha fazla gelişmesini önler.



Bazen rahimle ilgili faktörler kısırlık nedenidir. Bunlar, rahmin biçimsiz olması, karın içinde normalin dışında bir pozisyonda bulunması veya rahim tümörleri ile ilgilidir. Bunların cerrahi olarak düzeltilmesi üreme yeteneğini bazen geri getirebilir bazen de getirmeyebilir. Kısırlıktan serviksle ilgili faktörler de sorumlu olabilir: Bunlar arasında serviks düzensizlikleri (bozuklukları), spermi engelleyen büyümeler (tümörler), veya serviks mukozasındaki spermi tahrip eden veya geçişini engelleyen özellikler bulunabilir Bağışıkla ilgili faktörler de sorumlu olabilir. Az da olsa, bazı kadınlar sperme alerjiktir ve bunların vücutları, spermin yumurtaya ulaşma fırsatı olmadan onu öldürmek için antikorlar çıkarır. Doktor, bu problemden kurtulmanın çeşitli yollarını önerebilir.



Bunun gibi, bazı erkekler enfeksiyonla mücadele için amaçlanmış bulunan, fakat bunun yerine istemeyerek sperme saldıran antikorlar üretebilir. Enfeksiyonun tedavi edilmesi bu problemi ortadan kaldıracaktır.



Kadınlarda olduğu gibi, erkeklerde de genitoüriner (üreme ve idrar) yollan etkileyen birçok hastalık kısırlığa yol açabilir. Bunların arasında cinsel ilişkiyle bulaşan hastalıklar da vardır.



Tedavi gerektiren iltihaplar, gonore (bel soğukluğu), chlamidial enfeksiyon, vajinit gibi cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıklarla daha seyrek olarak, tüberküloz ve anaerobik streptokok enfeksiyonu sonucu meydana gelir. Bu hastalıklar fallop borusunun iltihaplanma derecesine, tüpün ucunda ve yumurtalık çevresindeki tahrişe bağlı olarak sorun yaratabilir. Tüplerin ve överlerin (yumurtalık) tutulduğu bilinen ağır pelvis iltihabı hastalığında bile, şiddetli bir antibiyotik tedavisi ve konservatif ameliyat, vakaların yüzde 25 ile 30'unda doğurganlıkla sonuçlanabilir.