sağlık kaynağı çaylar

[shamanic]

günlük hayatımızın vazgeçilmezi çay ile ilgili bilmediğiniz her şey: hangi tür çayı tercih etmeliyiz? ne kadar kaynatmalıyız? ne kadar içmeliyiz?...

türk halkının geleneksel içeceklerinden biri olan çay kahvaltı sofralarımızın, sohbetlerin, iş toplantılarının bile vazgeçilmezleri arasındadır. kendine özgü aromasıyla zevkli içimi dışında tartışmalı sağlık yönleriyle de sık sık gündeme gelen çay konusunda, "siyahını mı, yeşilini mi, yoksa karışık bitkilerden oluşanlarını mı içsek daha iyi?" sorusu sık sık yöneltilmektedir.

"kafein içeriğiyle tüketilmemesi gerekir" şeklinde yansıtılabildiği gibi içeriğindeki bitkisel kimyasallarla sağlığa katkı sağlayabileceği de konuşulmaktadır. siyah ve yeşil çay içeriğindeki flavonoidlerle vücudu hasara uğratabilecek bazı ajanlara karşı koruyucu olabilir. çaya yararlı özelliklerini veren flavonoidler çayın cinsine, üretim şekline, demleme süresine göre değişebilir.

çay ne kadar uzun demlenirse o kadar yüksek flavonoid içerir, yine yeşil çayın siyah çaydan daha fazla flavonoid içerdiği bilinmektedir.

ne kadar tüketmeli?

öte yandan günde 6 fincandan fazla çay tüketmek de sağlık açısından zararlı olabilir. buna göre özellikle siyah çay içenler dikkatli olmalıdırlar, çünkü siyah çayda yeşil ve beyaz çaydan daha fazla kafein bulunmaktadır.

birbirinden farklı sağlık faydaları ile bilinen yeşil çay vücudun enfeksiyonlarla mücadelesinde önemlidir. siyah ve yeşil çayda kimyasal yapıları farklılık göstermekle birlikte önemli miktarda flavonoid bulunmaktadır. günlük 4-6 fincan yeşil çay tüketimi mide, kolon, meme, sindirim sistemi kanseri riskinde azalma sağlamaktadır. özetle yeşil çay içenlerde geniş spektrumlu pek çok hastalığa karşı koruyuculuk geliştiği gözlenmiştir.

kanser ve enfeksiyon

yeşil çayda bulunan flavonoidler emilerek kan dolaşımına geçerler ve çeşitli dokulara ulaşarak içerisindeki bu flavonoidlerin özellikleri sayesinde dokuya özel etki gösterirler.

kanserin her aşamasında etki gösteren yeşil çay, kanser hücrelerinin ölümünü sağlar. vücudun kanser tedavisi için kullanılan kemoterapi ilaçlarına cevabını artırırlar. kandaki antioksidanları artırarak bağışıklık sistemini güçlendirir.

bu nedenle beslenmemizde bol miktarda sebze, meyve tüketmeli, siyah ve yeşil çay tüketimimizi de artırmaya gayret etmeliyiz.

faydaları

tohoku üniversitesi halk sağlığı bölümü tarafından yapılan çalışmada 11 yıl süreyle 40.530 yetişkin izlenmiş, günde 1 bardak yeşil çay içenlerle 5 bardak yeşil çay içenler karşılaştırılmış. buna göre:

ölüm riskini kadınlarda yüzde 23, erkeklerde yüzde 12;
kalp hastalıklarından ölüm riskini kadınlarda yüzde 31, erkeklerde yüzde 22; felçten ölüm riskini kadınlarda yüzde 62, erkeklerde 42 azaltmış.

yeşil çayın ldl kolesterol, trigliseridler, fibrinojen ve kan yağlarının oksitlenmesine neden olan partikülleri azaltıcı, ldl/hdl oranlarını iyileştirme özelliği ile aterosklerozu önleyebildiği de yapılan çalışmalarda gözlenmektedir.

ocak 2005 american journal of clinical nutrition dergisinde yeşil çayın vücuttaki yağ kaybını aynı zamanda ldl kolesterolü azalttığı bir çalışma yayımlanmıştır.

fareler üzerinde yapılan çalışmalarda yeşil çayın kas üzerinde yağ yakımını artırıcı etkisiyle kilo kaybına yardımcı olduğu saptanmıştır.

haftanın bilgisi

yeşil çay, siyah çaydan farklı bir bitki değildir. aynı yaprakların farklı işlemlerden geçmesiyle antioksidan içerik, lezzet ve koku olarak farklılaşmasıdır. siyah çay üretim aşamasında oksitlenmeye maruz kalırken, yeşil çay hafifçe buharda işlem gördüğü için çok fazla oksitlenmez. iyi bir yeşil çayı tam verimle randıman almak için 75-85 derecelerde sıcak suyla 3 dakika kadar demlemelisiniz

taylan kümeli / bir kibrit kutusu lezzet

[shamanic]

alzheimer ve parkinson'a yeşil çay engeli

düzenli içimde, antioksidan etkileri ve kansere karşı koruyuculuğu bilinen yeşil çayın bir yararı daha ortaya çıktı. japonya'da yapılan araştırmaya göre, günde 2 fincan yeşil çay, alzheimer ve parkinson hastalığını önleyici etki yapıyo

japonya'da tohoku üniversitesi’nde prof. shinichi kuriyama önderliğindeki dokuz bilim adamının 2002’de başlayıp şubat 2006’da bitirdiği araştırmaya göre yeşil çay, alzheimer ve parkinson hastalığını önleyici bir rol oynuyor.



bir yıl boyunca yeşil çayın etkilerini hayvanlar üzerinde deneyen 10 kişilik araştırma grubu, beyindeki nörodejeneratif (bunama) etkinin yok olduğunu tespit edince, insanlar üzerinde denemeye karar verdi ve 70 yaş üzerindeki 1003 kişiden oluşan bir denek grubu ile çalışmaya başladı. grubun bir kısmına günde bir fincan, bir kısmına günde iki fincan, bir diğer kısmına da üç fincan yeşil çay içirildi. parkinson, alzheimer, bunama gibi hastalıkların tanısı için uygulanan; vücut hareketlerinde meydana gelen anormallikleri ya da hafıza durumunu belirlemeye yönelik gerçekleştirilen nörolojik konuşma testlerine tabi tutulan denekler, haftada bir ölçüme alındı. testlerin sonuçları, çayların içim oranlarına göre değerlendirildi.

bilimsel bir yayın olan ‘amerikan journal of nutrition’da yayımlanan araştırma sonuçlarını konuştuğumuz acıbadem hastanesi nöroloji uzmanı dr. yasemin akyüz, “alzheimer ve parkinson özellikle 70 yaşından sonra görülen ve her beş yılda bir katlanarak artan hastalıklar. eskiden bu hastalıklar toplum açısından büyük sorun oluşturmuyordu. çünkü ölüm yaşı daha düşüktü ve yaşlı insanların sosyal hayatlarını iyi bir şekilde sürdürmesi beklenmiyordu. oysa günümüzde bu hastalıklar büyük sorun oluşturmaya başladı ve yaşlılar toplum hayatındaki rollerinden dolayı farklı tedavi yöntemlerinin arayışına girdi. elbette dünyanın pek çok ülkesinde hastalıklara karşı çare arayışları sürüyor, ama şimdiye değin kesin bir tedavi yönteminden söz edilemiyor. o yüzden bu araştırma, bizler için bir hayli önem taşıyor” diyor.


önlem alınmalı
dr. yasemin akyüz, alzheimer ve parkinson olma yaşının düştüğünü ve önlem alınması gerektiğini düşünüyor


günde iki fincan yeşil çay



araştırma sonuçlarından da anlaşıldığı üzere yeşil çay, oksitatif (antioksidan) ve anti-eflamatuar (iltihabi durumların önlenmesi) etkiler taşıyor. yeşil çay düzenli içildiğinde, nörodejeneratif etkileri yok ediyor. dr. akyüz, daha önce bu şekilde yapılan bir araştırma bulunmadığı için, bugüne kadar yeşil çayın önerilmediğini söylüyor. dr. akyüz, uyguladığı tedavi yöntemi konusunda; “günde üç tableti geçmeyecek e vitamini kürü uyguluyordum ama şimdi hastalarıma günde iki bardak yeşil çay içmelerini önereceğim. çünkü elimizdeki veriler net olarak gösteriyor ki, yeşil çay beyin için tam bir iksir. günde düzenli olarak iki fincan içildiğinde antioksidan etkisi ortaya çıkıyor. ve eminim sadece beyin için değil, başka birtakım hastalıkların tedavi sürecinde de etkili oluyor. yeşil çayı şimdi elimizdeki net verilerle nöroprotektif (koruyucu) olarak ilan edebiliriz” diyor.



yeşil çay önermeye karar veren bir diğer nörolog ise amerikan hastanesi’nden dr. bülent kahyaoğlu. “amerika’dan bir doktor arkadaşımı aradım ve araştırmanın tam sonuçlarına ulaştım. ilk önce hayvanlarda, ardından insanlarda denenen yeşil çay araştırması gösteriyor ki, beyin için bir hayli yararlı. alzheimer, parkinson ve bunama üzerinde oldukça etkili. ama benim ve araştırma grubunun bu noktada tek şüphesi var. o da japonların evde çay içme alışkanlıklarının olmaması ve sosyalleşme adına arkadaş gruplarıyla birlikte dışarı çıkıp içmeleri. bu alışkanlık japonların beyin yapılarının daha iyi olduğunu ve diğer ülke insanlarıyla karşılaştırılmaması gerektiğini gösterebilir bize.



yani sosyalleşen insanın beyni daha güçlü olur ve yeşil çayın içindeki demir ve bakır nedeniyle oksitatif etkileri daha güçlü olabilir. ama tohoku üniversitesi araştırma grubu bundan bahsetmiyor. yeşil çayın nöroprotektif etkilerini ön plana çıkarıyor ve alzheimer veya parkinson olmuş bir kişinin tedavi sürecinde hastalığın ilerleyişini yavaşlatacağını, önleyeceğini ama hastalığın önceki etkilerini yok etmeyeceğini belirtiyorlar.”



birçok hastalığa etkili



herbalist atabay güveloğlu ise, yeşil çayın içindeki epigallocatechin-gallat (egcg) maddesinin beyindeki plak oluşumunu yüzde 50 azalttığının bilindiğini söylüyor: “bu yüzden yeşil çay içen kişilerin beyin hastalıklarına yakalanma riski azalıyor. hatta son zamanlarda yeşil çayın içindeki egcg maddesinin yoğunlaştırılıp gıda ürünü olarak sunulması da öneriliyor. kökeninin çin’e dayandığı bilinen yeşil çay, milattan sonra 6. yüzyıl civarında budist rahipler vasıtasıyla japonya’ya, 14. yüzyılda da portekizli cizvit papazları aracılığı ile ipek yolu’nu takiben avrupa’ya getirilmişti. bu şifalı bitkinin, insan sağlığı açısından öneminin keşfedilmesi, 1200’lü yılların başlarına kadar uzanıyor. binlerce yıldır uzakdoğu’da hayatın bir parçası haline gelen yeşil çayın sırrı, bünyesinde bulunan antioksidan maddelerle açıklanabiliyor.”



güveloğlu, yeşil çayın sadece beyin değil, kanserden romatizmaya pek çok hastalık için de etkili olduğunu belirtiyor: “japon toplumu üzerinde yapılan uzun çalışmalar; bu ülkede ortalama hayat süresinin kadınlarda 82, erkeklerde ise 76 olduğunu ortaya çıkardı. ayrıca japonya, kanser vakalarının dünyada en az görüldüğü ülke olma özelliğini taşıyor. japon toplumunun bu özellikleri, yüzyıllardan beri yeşil çay tüketmeyi bir hayat tarzı haline getirmeleriyle ilişkilendirilince, çalışmalar bu bitkiye kaydırıldı.



yapılan çalışmalar sonucunda yeşil çayın pek çok hastalığa iyi geldiği açıklandı. bitki mucizevi ama ihtiva ettiği etken maddelerden biri de kafein. bir fincan yeşil çayda, ortalama 78 mg kafein bulunuyor. yani 6-7 fincan ile ortalama 470-550 mg’lık kafein miktarı vücuda girecek demek oluyor. bu da gece uykularını olumsuz etkiliyor. bu sebeple yeşil çayı demlerken ilk 30-40 saniye içinde elde edilen demi döktükten sonra, su ilave ederek yeniden demlemekte fayda bulunuyor.”


çin dünyanın en çok yeşil çay üreten ülkesi. yılda 450 bin ton yeşil çay üreten çin’i, japonya, endonezya, vietnam, hindistan ve sri lanka takip ediyor. çay tarımı ve üretimi; büyük oranda ekvatoral iklime sahip ve ekvatora yakın bölgelerde yapılıyor. yeşil çay üretimi için kaliteli yaş çay yaprağına ihtiyaç var. siyah çayın işlenmesinde olduğu gibi, yeşil çayın işlenmesinde de çay yaprağının standartlara uygun toplanması büyük önem taşıyor.

yeşil çayın normal çaydan farkı


yeşil çay, siyah çayla aynı bitkiden ‘camellia sinensis’ten elde ediliyor. aralarındaki tek farklılık, işleme tekniğinden kaynaklanıyor. yeşil çay yaprakları, siyah çaya göre çok daha az işlem görüyor. yeşil çay bitkisinin yaprakları, taze ve yeşil rengini kaybetmiyor. siyah çay bir oksidasyona maruz kalırken, yeşil çay buharla ısıtılarak enzimlerinin ayrılması ile parçalanmıyor ve polifenolik (antioksidan) maddelerinin azalmasına karşın korunmuş oluyor.


haber: yasemin yurtman

[shamanic]

ıhlamur:
tilia sylvestris latince adıyla bilinen ıhlamur, bir avrupa ağacıdır. yurdumuzda daha çok kuzey anadolu’da bulunmaktadır. 15-40 m boyuna erişebilen ve kışın yaprağını döken bu ağacın çiçekleri, sarımsı beyaz renkli ve hoş kokuludur.


özellikleri ve yararları:
ıhlamur, hem tadıyla hem de kokusuyla hoş bir içecek olup, ferahlık verir ve yatıştırıcı etkiye sahiptir. kan dolaşımını düzenlemede, böbrek ve mesaneyi temizlemede, damar kireçlenmesini gidermede ve idrar söktürmede kullanılır. gribal enfeksiyonları gidermede etkilidir. mide ülserinde ve kabızlıkta faydalıdır. cilde güzellik verir. burkulma ve ezilmelerden kaynaklanan ağrıları dindirmede, sinirleri kuvvetlendirmede, her türlü sinir bozukluklarını gidermede ve göğsü yumuşatmada tavsiye edilir.

biraz daha irdelersek konuyu

ıhlamur (tilia argentea- europoea)

ıhlamurun çiçeği ilkbaharda toplanarak gölgede kurutulur.

*kanı temizler ve kan dolaşımını düzenler, kansızlığa, kalp çarpıntısına ve karaciğer zaafiyatine iyi gelir. enfaktüse faydalıdır.

*damar kireçlenmesinde, damar tıkanıklıklarında faydalıdır.

*idrar arttırıcı özelliği vardır, böbrek ve mesaneyi temizler. böbrek taşlarının düşmesine yardım eder.

*sinirleri kuvvetlendirerek, her türlü sinir bozukluklarını giderir. yatıştırıcı ve uyutucudur. vücuda rahatlık verir. spazm gidericidir.

*balgam söktürücüdür, göğsü yumuşatır, terletici, ateş düşürücü etkisi vardır. gribal enfeksiyonlarda etkilidir. astıma, bronşite iyi gelir. öksürüğü keser.

*mide salgısını arttırır. mide ülseri için oldukça faydalıdır, balla karıştırılarak içilir. mide, bağırsak gazlarını giderir.

*kabızlığı giderir, baş ağrısı ve dönmelerini iyi gelir, migren tedavisinde kullanılır, sara hastalığına faydalıdır.

*burkulma ve ezilmelerden kaynaklanan ağrıları dindirir. yanıklara iyi gelir. apse ve çıbanların tedavisinde , iltihapları kurutmada kullanılır. bulantıyı giderir.

*ıhlamur ağacının kabuğu dekoksikasyon yapılarak yatıştırıcı, safra söktürücü olarak kullanılır. kabuklardan hazırlanan merhem yara iyileşmesinde kullanılır. ıhlamur ağacının kabuğunun altındaki lifler toplanır dövülerek hamur haline getirilir. bu hamur yaraların tedavisinde kullanılır.

*ıhlamur çayı göz banyosu içinde kullanılır. gözdeki kızarıklığı alır.

*cilde güzellik verir. çilleri giderir. çiçeklerinden elde edilen su yüze sürülür. yüzdeki ergenlik çıbanlarını yok eder. saç dökülmesini önler.

*çocuklar banyo yaptırılırsa iyi gelir.

*uyarı: daima taze kullanılmalı bekletildiğinde içindeki aktif maddeler kaybolur.

Bitki çayı hazırlarken özellikle taze kaynamış klorsuz su kullanılmalı. Birçok hastalıkta klorun zararlı olduğu saptanmıştır. Suyunuzu kaynattıktan sonra bir iki dakika dinlendirin. Porselen bir demliğe önce çayını yapacağınız bitkiyi koyun ve üzerine gerekli miktarda su ekleyin. Genellikle 1 tatlı kaşığı kuru veya bir avuç taze ot için dörtte bir litre su kullanmak gerekir. Çayın demlenmesi için 2-5 dakika yeterlidir. Kök bitkilerden çay yapacağınızda (zencefil, havlıcan gibi) aynı miktarda su ve bitkiyi birlikte cezveye koyup kaynatma yoluyla çayınızı yapabilirsiniz.

[25emel]

benim geceleri uykum kaçınca da yapıp içiyorum hemen sonrası öyle güzel birr uyku kiiii