pragmatizm

[bluemoon24]

* doğruluğu ve gerçekliği tek yanlı olarak yalnızca eylemlerin sonuçları ve başarılarıyla değerlendirilen felsefe öğretisi.



* faydacılık, çıkarcılık



* faydacılık olarak da çevrilebilen felsefe unsuru..birinci tanım daha akademik ve faydalıdır..



* amerikada dogmus buyumus kok salmis felsefe akimi. amerikadan hic filozof cikmamistir zaten bu sebeple. [charles pierce haric tabii].



* Düşüncelerin, politikaların ve önerilerin değerlerinin yararlılıkları, işlerlikleri ve uygulanabilirlikleri ile belirlenmesi ilkesine dayanan görüş. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde özellikle ABD'de etkili olmuştur. Eylemin öğretiden, deneyimin sabit ilkelerden önce geldiğini, düşüncelerin anlamlarının sonuçlarından, doğruluklarının da doğrulanabilirliklerinden elde edildiğini savunur. Önemli temsilcileri Charles Sander Peirce, William James, John Dewey ve Richard Rorty'dir







Pragmatistlere göre bir düşünce, yaşamımız için elverişli olduğu sürece 'doğrudur'.iyidir yerine doğrudur diyebiliriz çünkü bu iki kavram birbirinin aynıdır. Doğru sözcüğü inanç alanında iyi olduğunu ispat eden her şeyin adıdır. Doğru olan, belirli sebepler ölçüsünde aynı zaman da iyidir. Bizim için neye inanmak doğru olurdu desek bu söz şu anlama gelir: Neye inanmak zorundayız? Bu sorunun karşılığı şudur: inanılması bizim için daha iyi olan şeye inanmak zorundayız. Şu halde, bizim için daha iyi olan ile bizim için daha doğru olan arasında hiçbir başkalık yoktur.Pragmatizm doğruyla iyiyi birleştirmektedir. Yani Erdem yaşayışımız için elverişli olduğu sürece, pratik fayda sağladığı hallerde doğrudur. Her şey pratik fayda ölçüsüne vurulmalıdır. Her şey pratik faydaya göre değerlendirilmelidir.







Onlara göre doğru düşünce pratikte doğrulanabilen düşüncedir. Bir düşüncenin gerçeği, ona yapışık hareketsiz bir özellik değildir. Gerçek düşüncenin başına gelen bir şeydir. Bir düşünce kafamızda dururken doğru olamaz. Ancak doğru hale gelebilir, olaylar yüzünden doğrulaşır. Onun gerçekliği geçer hale girmesiyle olur. Benim için bir şeyin herhangi bir zaman için faydası olabilir, ama başka bir zaman o şey faydama değildir.







Pragmatistler dünyanın nesnel gerçekliğine gözlerini kapamışlardır. Gerçek, kendi yararımıza belirlenmekle özneldir.







copy pastedir ama okunmuştur.



kaynak: http://tr.wikipedia.org



* olanlar iyi bilirler. fayda gelmeyen hatuna en iyi reddetme cumlesi ile salıkverilir



* Kısaca pragmatizm olarak tanımlayabileceğimiz gibi,insanların "iyilik,hakikat,doğruluk" gibi kavramları bir kenara bırakıp herhangi bir şeyi değerlendirmede "kişisel faydayı" esas alan düşünce sistemidir.



Toplumumuzun hastalığıdır.Öyle ki küreselleşen dünyada,maddeler ve davranışlar değerlendirilirken asla etik unsur göz önünde bulundurulmuyor.Bu daha çok "bilinçsiz toplum" olmanın bir cezasıdır.



Acaba düşünüyor muyuz bir malı tüketirken kime yarar sağladığımızı.Kimin cebine gidiyor.Teröre mi gidiyor?Emperyalist sermayeye mi gidiyor?Düşmanlarımıza mı gidiyor?Bunu düşünmeyen bireylerin tek göz önünde bulundurduğu konu kendisine sağladığı faydadır.Onun için tek sorun budur.Ötesini düşünmeyecek kadar dar görüşlüdür.Sonra oturup dünyanın halinden şikayetler ederler.Ne yazık.Tam bir yozlaşma.Etik bilinci kaybetme ve dolayısıyla insancıl ödevlerini unutma.



Öte yandan davranışlarda da durum aynıdır.Malesef birbirimize karşı olan ödevlerimizi unutuyoruz.Hakikatten vazgeçiyor,çalıyor,öldürüyor ve yok ediyoruz.Kuralları yok sayıyoruz.







Yaptığımız hareketin dışsallığı acaba başkasını nasıl etkiliyor?



Bu sorunun cevabını veremeyen bir birey asla duyarlı bir insan olamaz.



* diyalektik materyalizmin burjuva düşünürlerince ters çevrilmiş hali. Kısaca yararlı olan doğrudur demektedir.yani bir adam zo kullarak zengin oluyorsa ve bu toplum için yararlıysa doğrudurda.pragmatizm böyle bir şeydir işte kısaca sayın seyirciler.



* sığ abd kültürünün, şunun şurasında temeli bir kaç 200 yıl var yok..



bu kadar zamanda ortaya koyabildiği yegane felsefe.. onun da ne kadr felsefe olduğu tartışılır



* lisedeki hocamızın bizi çıkarcılıkla suçlayarak bize hitap ettiği daha dorusu haykırdığı kavram... hocalar ve öğrenciler arasında olduğuna inandığı bir olgu.. öğrenciler öğretmenlerini sadece ve sadece not istemek için severler, selamlarlar v.s. gibi örneklerle de açıkladığı olgu.... * * :



* içine sızdığı tüm inançları, ideolojileri, örgütleri, kurumları çürüten, halis burjuva ideolojisi.



* dar anlamda çıkarcılık, faydacılık. örnek vererek açıklarsak: türkiye laik bir ülkedir ancak irtica sebebi ile diyanet işleri başbakanlığa bağlıdır. dolayısıyla burda ülke faydasına olması önemlidir. kontrol altına alınabildiyse tam laikiz diyemeyiz ama pragmatik anlayış işe yarıyor demektir.



* amerika birleşik devletleri'nin kurulduğu zamandan beri uyguladığını düşündüğüm felsefi sistem. kısacası bir nevi kendi yararını düşünüyor bu yüzden ırak'ı işgal etti.



* insanların ahlaksal yükümlülükler altına girmeden bir toplumda yaşayamayacağını destekleyen felsefe dalı.



* kısaca bir şeyin değerinin onun günlük hayatta getirdiği fayda ile ölçüldüğü felsefi hede.



* pratik değeri gerçeğin kriteri sayan felsefe doktrini.



görünüşe bakılırsa, pragmatizm birçok noktalarda pozitivizme benzese de onu bir çeşit pozitivizm saymak yanlıştır.



pragmatist, gerçeğin bir düşüncede, şartların zoru ile oluştuğunu, ''idea'' ların ancak temsil, tasdik, takviye ve ispat edilirse doğru olacaklarını savunur.



* önemli olanın işe yarayan bilgi olduğunu savunan felsefedir. mesela "çimen, yeşildir" önermesinin doğruluğu, söylenenle olanın uygun olması sonucuyken pragmatist felsefeye göre doğruluk, önermelerimizin bizi istediği sonuca götürmesiyle ilintilidir. yani doğru, ihtiyaçlarımızı karşılayan her şey olabilir.



* günümüzde sıklıkla dile getirilen: "iyide şimdi bu bize ne kattı?" sorunu soran kişilerde görülen rahatsızlık.



* hayatta asla tek bir doğrunun,tek bir faydanın olmadığını öğrenememiş ve öğretememiş lafta bir felsefe öğretisi.



* deyim yerinde ise,







amerika birleşik devletleri'nin ulusal felsefesi.



* belli bir ideolojiye saplanmadan, anın şartları göz önünde bulundurularak hareket etme felsefesi. devletlerin izlemesi gereken en önemli felsefelerden biridir. öyle iğrenç, tü kaka birşey değildir. zira atatürkte pragmatist bir insandı.



* PRAGMATiZM



John Stuart Mill ile ilk olarak ingiltere&amp



* tarafından bir "felsefe yapma yöntemi" olarak geliştirilmiştir. 1898&amp



* ve Schiller



* genişletmişlerdir.



Bu akım Amerika'nın popüler kültüründen etkilenmiş ve pek çok ekonomik sistem tarafından desteklenmiştir. Özellikle liberalizm ve temsilcisi Stuart Mill pragmatizmi desteklemiştir. Bu akıma göre bilginin tek ölçütü yarardır. Eğer akılla, deneyle, sezgiyle ya da din ve bilimle elde edilen bilgiler yararlıysa doğru kabul edilir. Yarar sağlayan birden fazla etken olduğu için bu filozoflar plüralist yani çokçu filozoflardır. Pragmatizm, pratik değerin, yani başarının hakikatin ölçütü olduğunu öne süren bir tür deneyci felsefedir. Buna göre, örneğin doğal ya da toplumsal bilimlerde, pratik yarar ve uygulamalar sağlamayan bir kuram ya da yasanın doğruluğu kabul edilemez. Uygulamada ortaya çıkacak yarar esastır. Bir din eğer hala bir yarar sağlıyorsa hakikat olarak kabul edilebilir. Pragmatizm oldukça köklü ve özgün bir felsefi akım olup, &amp



* Pragmatik metod, doğruyla iyiyi birleştirmektedir. Bundan şu sonuç çıkıyor: Erdem, yaşayışımız için elverişli olduğu sürece, pratik fayda sağladiği hallerde doğrudur. Her şey pratik fayda ölçüsüne vurulmalıdır, her şey pratik faydaya göre değerlendirilmelidir. Bu açıdan güzeli de doğruyla ya da iyiyle birleştirerek felsefenin, bilimin, sanatın yetkilerini tek elde, fayda ölçüsüne vurarak değerlendirmelidir. Çünkü bunların pratik değer ya da değersizlik bakımından hiçbir ayrılıkları yoktur. Pragmacılar, soyut düşüncelere, deney öncesi düşüncelere de kendi metodlarını uyguluyorlar. Onlara göre dogru düşünce, pratikte doğrulanabilen bir düşüncedir. Bir düşüncenin gerçeği, ona yapışık, hareketsiz bir özellik değildir. Gerçek, düşüncenin başına gelen birşeydir. Bir düşünce, kafamızda dururken doğru olamaz. Ancak doğru bir hale gelebilir, olaylar yüzünden doğrulaşır. Onun gerçekliği, geçer hale girmesiyle olur.



Sonsuz derecede faydalı ya da sonsuz derecede zararlı bir gerçeklikler dünyasında yaşamaktayız. Dogru düşünce bizler için önemlidir. Bir ormanda kaybolursanız, açlıktan ölmek üzere bulunursanız, keçi yoluna benzer birşey görünce, bu yolun sonunda insanların oturduğu bir evi düşünmeniz çok önemlidir. Burada doğru düşünce faydalıdır, çünkü konusu olan şey faydalıdır. Doğru düşüncenin pratik değeri, bu düşünceye karşılık olan nesnelerin pratik değerinden çıkmaktadır. Gerçekte bu nesneler, her zaman için faydalı olmayabilirler. Örneğin keçi yolunun sonundaki ev, boş bir evse, açlıktan ölmek üzere bulunan sizin için hiçbir faydası yoktur. Ama her nesne bir gün, bir zaman önem kazanabileceğinden, herhangi bir durumda doğrulanabilecek bir genel düşünceler stokunu elde bulundurmamız faydalıdır. Doğru sözcüğü, doğrulama sürecini harekete getiren bir düşüncenin, faydalı sözcüğü ise onun deneyde tamamlanan görevinin adıdır. Doğru düşünceler, faydalı olmadıkça, değer belirten bir ad kazanamazlar. Gerçek, düşünürken bize faydası olan şeydir, nasıl ki hak da eylem halinde bize faydalı olan şeydir. insanlar içiri gerekli olan, uygun olan, iş görecek bir kuram bulmaktır. işte pragmacılık, bu kuramdır.



Görüldüğü gibi, uygulayıcılık, burjuva dünyasında pek tutulduğu ve pek yayıldığı halde, bilimdışı bir kuramdır. Bilimi de açıkça yadsır. James'e göre "insanın dünyadaki durumu, kedinin kitaplıktaki durumu gibidir görür ve duyar ama hiçbir şey anlayamaz".



Pragmacılar, dünyanın nesnel gerçekliğine gözlerini kapamışlardır. Gerçek, kendi yararımıza göre belirlenir, özneldir. Pragmatizm, Dewey, F.S. Schiler tarafından izlenmiş ırkçılığı ve faşizmi açıkça savunmaya kadar çeşitli biçimlere bürünmüştür. Pragmatizm araştırma sürecinde kesinliğe karşı olduğu gibi, şüphecilik kuramının &amp



Pragmatistlere göre, her şey, dünyalık amaçlarımıza araç olduğu kadar gerekli ve değerlidir. Kendilerine yarar sağlayan ve keyiflerine yardımcı olan doğru kabul edilir. "Akla ve vicdana göre doğru olan, faydalıdır" yaklaşımını reddeder maalesef. Bu maddeci ve materyalist düşüncenin sistemleşmesi, Batıda ve özellikle Amerika'da, "fert ahlakı ve devlet politikası" haline getirilmesi, Charles S. Pierce, William James ve John Dewey gibi düşünürlerin sayesindedir.







SONUÇ:



Sonuç olarak pragmatizm, evrimsel bir liberal felsefedir. Pragmatizm, radikal görüşlere karşı olup, değişimi vurgulayarak evrimsel bir gelişimi amaçlar. Bu nedenle pragmatizm zıt görüşler arasında bir bağ, onları dengeleyen ve senteze ulaştıran bir köprü olarak görülebilir. Pragmatizmin evrimsel ontoloji ve evrimsel epistemolojisi, dünyanın iyi bir noktaya doğru sürekli gelişerek değiştiği konusunda iyimserdir. Önyargılara, dogmatizme, otoriter çözümlere karşı olup, açık düşünceye, bilime, çoğulculuğa, hümanizme ve demokrasiye önem verir. Pragmatizm faydacı değil, öğrenildiğinde herkese faydalı olacak köklü bir felsefi akımdır.







ELEŞTiRiSi:







Faydacılığı eleştirenler bu görüşün birkaç problemi olduğunu söylemişlerdir. Bunlardan biri değişik insanların faydalarının karşılaştırılmasının zorluğudur. ilk faydacıların çoğu mutluluğun felisifik hesap



* ile sayısal olarak ölçülebilip karşılaştırılabileceğine inanıyorlardı ama pratikte bu hiç bir zaman yapılamadı. Değişik insanların mutluluğunun kıyaslanmasının sadece pratikte değil prensipte de mümkün olmayacağı ileri sürülmüştür. Faydacılığın savunucuları bu problemin iki kötü seçenek arasında karar vermek zorunda kalan herkesin karşılaşabileceği bir problem olduğunu söyleyerek karşılık vermişlerdir. Bir milyar insanın ölmesiyle bir kişinin ölmesinin aynı derecede kötü olduğunu söyleyemiyorsanız bu problemi utilitaryanizmi reddetmek için kullanamazsınız demişlerdir.



Faydacılık sağduyu ile çeliştiği için de eleştirilmiştir. Örneğin kişi kendi çocuğunun hayatı ile iki yabancının hayatını kurtarmak arasında seçim yapmak zorunda kaldığında kendi çocuğunu kurtarmayı seçecektir. Ama faydacılar iki yabancıyı kurtarmanın gelecekte daha fazla potansiyel mutluluğa sebebiyet vereceğinden tersini tercih etmeyi destekleyeceklerdir.