[bluemoon24]

* " osmanlı ordusu 1. dünya savaşı'na 1909'da belirlenen kıyafet nizamnemesiyle girdi. buna göre subay ve erler artık haki üniforma giyecek, subaylarınki sayak kumaştan, erlerinki aba kumaştan dikilecekti. başlarda bulunan fes de yerini serpus a bırakmıştı.



ama savaşın uzaması, üretimin yetersizliği, ikmal hatlarının kötülüğü her şeyi olduğu gibi üniformaları da olumsuz etkiledi.



'kötü koşullara rağmen savaşan türk askerleri' hakkında anlatılan en çarpıcı şeyin kıyafetlere dair olması tesadüf değil.



doğu cephesinde yazlık üniformalarıyla savaşan askerlerin kıyafetlerine ilişkin bir alman subayın yazdıkları ilginç



'türkler elbiselerini bağlayarak giymeye alışmışlardı. askerler ceket ve kaput düğmelerini iliklemiyorlardı ve bu nedenle düğmeler kaybolmaktaydı. ayrıca bu nedenle kıyafetler askeri soğuğa karşı koruyamıyorlardı. kunduraların bağlarını da kullanmayan askerler, bu bağları atıyor ve ayakkabılar kısa süre sonra deforme olup elden çıkıyordu. askerlere memleketlerinde kullanılan çarıklar verilmişti, ama topuksuz terlik şeklindeki çarıklar hızlı yürümeye elverişli değildi.'



çizmeler uzun yürüyüşlerde parçalanıyor, çamaşırlar yenilenmediği için paçavraya dönüşüyor, ceketler soğuğu tutmuyordu. tüm bunlar bazen almanya'dan gelen yardımlarla ama çoğu zaman halktan toplanan yardım ve katkılarla telafi ediliyordu. kendi giysileriyle savaşan askerlere üniforma niyetine haki renge boyanmış iç çamaşırları verildiği bile oldu."







tunca örses ve necmettin özçelik'in kitabı bu gerçekleri anlatıyor. tabii aslında kitap, uzun ve ayrıntılı biçimde rütbelerden kemerlere ve kılıçlara varıncaya kadar osmanlı üniformalarını sınıflarına göre tanıtıyor. bunu çizimler ve bol bol fotoğrafla yapıyor. fotoğrafların nerdeyse tamamı hatıra için çekilmiş, eski görsel malzeme. çeşitli cephelerde, stüdyolarda çekilmiş pek çok asker, subay fotoğrafları var kitapta ve az rastlanır bir kalitede basılmışlar.







1. dünya savaşı'nda türk askeri kıyafetleri,



tunca örses - necmettin özçelik,



denizler kitabevi, 2007,



232 sayfa...







kaynak: radikal kitap eki