ikinci dunya savasi

[bluemoon24]

* Bu savaş sırasında yoğun askeri harekatın yanısıra önemli diplomatik temas ve konferanslar da yapılmıştır.







ilk önemli olay, Hitler'in 19 Temmuz 1940'da yardımcılarından Hess'i ingiltere'ye gizlice gönderip barış teklif etmesidir. Bu teklif ingilizlerce kabul olunmamıştır.







1941 Ağustos'unda, Roosevelt ile Churcill Atlantikte bir savaş gemisinde buluşarak, "Atlantik Yasası"



* denilen belgeyi imzaladılar. Beyannamenin esas prensipleri özgürlük ve demokrasinin korunması hakkındaydı ve sonraları Birleşmiş Milletler Andlaşmasının temeli olmuştur. Aynı yıl sonlarında, Washington Roosevelt ile Churcill tekrar buluştular.







1 Ocak 1942'de Almanya'ya karşı savaş açmış bulunan 26 devletin imzası ile Washington'da "Birleşmiş Milletler Beyannamesi" isimli belge imzalandı ve Atlantik Yasasındaki prensipler kabul olunarak, son zafer kadar savaşın sürdürülmesi kararlaştırıldı. 18-20 Temmuz 1942'de, Londra'da ingiliz-Amerikan Konferansında, Kuzey Afrika'ya öncelikle bir çıkarma yapılması ve Avrupa'da açılacak ikinci cephe için çıkarmanın da 1943 yılında alınması kararlaştırıldı.







30 Ocak 1942'de, Adana'da Türk Cumhurbaşkanı i. inönü ile Churcill görüştüler ve Türkiye'nin savaşa katılması konuşuldu. inönü ihtiyatlı davrandı ve önce önemli askeri malzeme yardımı istedi.







12-26 Mayıs 1943'de Washington'da Churcill ile Roosevelt arasındaki konferansta, italya'ya çıkarma yapılması, Avrupa'daki ikinci cephenin açılması ve savaş sonrasında kurulacak Avrupa ve dünya düzeni haklarında kararlar alındı. Aynı yılın Ağustos'unda, Churcill ile ingiliz ve ABD Genelkurmayları arasında "Overlord" kod ismiyle ikinci cephe ve "Anvil" ismiyle Sicilya çıkarması planları kesinleşti.







19-30 Ekim1943'de Moskova Konferans'ında 3 müttefik Dışişleri Bakanları



* ikinci cephenin açılması, savaş sonrasında sürdürülecek işbirliği, büyük devletlerin nüfuz sahaları, kolonilerin geleceği, savaş suçlularına yapılacak işlemler gibi konuları görüştüler. Aralarında bazı anlaşmazlıklar belirdi.







1943 yılı 22-26 Kasım tarihlerinde Ruslarla Tahran'da görüşmeye orturmadan önce, Roosevelt, Churcill ve Çan Kay Şek aralarında Kahire Konferansını yaptılar.







28 Kasım-1 Aralık 1943 Tahran konferansında Roosevelt, Churcill ve Stalin biraraya gelerek şu ana konularda karar aldılar ikinci cephenin açılması, Türkiye'nin savaşa girmesi, dünyanın savaş sonrası düzeni, Polonya'nın geleceği, Müttefik çıkarmasının Fransa'ya yapılması gibi konularda oldu. Tam bir anlaşma görülemedi.







4-6 Aralık Kahire toplantısında, Churcill ile i.inönü Türkiye'nin savaşa katılmasını tekrar görüştüler. Churcill biran önce Türkiye'yi savaşa sokmak arzusundaydı, fakat inönü ihtiyatlı davranmaktaydı.







1944 yıl 21 Ağustos-7 Ekim arası Amerika'da Dumbarton Oaks Konferansı yapıldı ve gelecekte kurulacak Birleşmiş Milletler Teşkilatının esasları saptandı.







9-20 Ekim'de de Churcill ve Stalin Moskova Konferansında, Balkanlardaki nüfuz bölgeleri, Montrö Boğazlar Sözleşmesinin değiştirilmesi gibi konuları görüştüler. Polonya'nın sınırları konusunda anlaşmazlık oldu.







4-11 Şubat 1945'te, Yalta Konferansında Roosevelt, Churchill, Stalin toplanarak, Uzakdoğudaki durumun geleceği, Almanya'nın geleceği, savaş tazminatları, Birleşmiş Milletlerin kuruluşu, Polonya meselesi iran ve Boğazlar konularını görüştüler. Bu konferans savaş sonrası dünyasının geleceği için çok önemli olmuştur. Bazı yazarlar buna "dünyanın taksimi konferansı" demektedirler. Ruslar bu konferansta kendi lehlerine birçok kararlar çıkardılar. Bu toplantıda, ABD ile Rusların savaş sonrasındaki nüfuz ve çıkar bölgelerini saptadıkları ve ileri sürülmektedir.







17 Temmuz-2 Ağustos Potsdam Konferansında, ABD, ingiliz ve Sovyet liderleri tekrar biraraya geldiler. Ancak, Roosevelt ölmüş yerine Truman geçmişti ve ingiltere'yi Churcill temsil etmekteyken bu sıradaki seçimleri kaybettiğinden yeni Başbakan Atlee onun yerine devam etti. Rusya'yı ise gene Stalin temsil etmekteydi.Bu konferansta Almanya'ya yapılacak muamele hakkında Yalta'da alınmış olan kararlar tekrar teyid edilmiş ve şimdilik bir hükümet kurulmaması, ekonomik ve endüstriyel büyük karteller, töristler ve sendikaların dağıtılması, ve savaş sonrası üretiminin kısıtlanması öngörülüyordu. Doğu Prusya'daki Königsberg ve civarı Rusya'ya bırakılıyordu. Polonya'nın batı sınırı Oder-Neisse hattı oluyor, Çekoslovakya, Macaristan ve Polonya'daki Almanlar için de Almanya'ya göç kararı alınıyordu.







Böylece bu konferans Almanya'nın geleceği ve doğu Avrupa ülkeleri için önemli neticeler yaratmıştır. Topyekün savaş



* niteliğindeki ikinci Dünya Savaşı, askerlik tekniği yönünden de çok önemli sonuçlar vermiştir. Tank ve zırhlı raçlar çok geniş ölçüde kullanılmış, hava kuvvetleri de hayati önemde olduklarını ispatlamışlar ve en büyük rolü oynamışlardır. Denizaltı savaşları da bu silahın etkinliğini ortaya koymuştur. Ayrıca uçak gemileri Pasifik savaşında, bunların gelecek için ne kadar kıymetli ve vurucu bir silah olduğunu ispatlamıştır.







Denizden karaya yapılan Normandiya ve Pasifik çıkarmaları ise askerlik alanında yeni bir amfibik harekat devri açmıştır.







"Pilotsuz uçak" denilen V-1 ve V-2 Alman füzelerinin de kullanıldığı bu savaşın en önemli askeri neticesi kuşkusuz, atom bombasının yapılması ve kullanılması olmuştur.







ikinci Dünya Savaşında uğranılan kayıplar olağanüstü derecede önemli olmuştur. Bazı kaynaklara göre savaş masrafları 1.5 trilyon Dolar olmuş, diğer bazı kaynaklar ise uğranılan tahribat ile maddi kaybın 4 trilyon Dolar olduğunu hesaplamışlardır.







Bu savaş boyunca



* çeşitli ülkelerde 110 milyon kişi silah altına alınmıştır. Bunların 27 milyonu savaşta cephelerde kırılmış, 25 milyon kişi de cephe gerisinde sivillerden ölmüştür



* . Savaşta en ağır kayıplar Rusya'nın



* ve Almanya'nın



* olmuş, ABD ise 259 bin kayıp vermiştir.







ikinci Dünya Savaşı bina ve yerleşme merkezlerinin tahribi bakımından da insanlığa felaketler getirmiştir. Örneğin Almanya'da 1.6 milyon ev yıkılmış



* , Rusya'da ise 6 milyon ev yıkılmış ve 1710 şehir ve kasaba ile 70 bin kadar köy tahrip olmuştur.







ikinci Dünya Savaşından önemli miktarda toprak kazanarak çıkan tek ülke Rusya olmuştur. Finlandiya'dan parçalar, Estonya, Letonya, Litvanya, Doğu Prusya'nın bir kısmı, Polonya'dan Çekoslovakya'dan ve Romanya'dan parçalar alarak toplam 475 bin km. kare toprak ve buraların 24 milyonluk nüfusunu almıştır.







Savaş sonucu, Almanya, Doğu ve Batı olarak iki parçaya ayrılmış, doğu Avrupa ülkelerinde



* komünist rejim kurulmuş, Çin'de yıllardan beri süren komünist ihtilal birkaç sene içinde başarıya ulaşarak, bu ülke de komünist rejimi benimsemiştir.







Savaş sonrasından Batılı ülkelerde büyük sayıda asker terhis etmişler ve artık Birleşmiş Milletler'in dünya düzenini sağlayacağını düşünmüşlerdir.







Ancak, çıkan çeşitli pürüzlü konular ve gerginlikler ile "Soğuk Savaş" denilen döneme girilmiş, yeniden askeri ve siyasi bloklaşmalar



* ile silahlanma yarışına ve özellikle nükleer silahların geliştirilmesine önem verilmiştir.







Savaş sonrasında, 1947'de Paris Barış Antlaşmalarıyla, Müttefiklerle italya, Finlandiya, Bulgaristan, Macaristan ve Romanya arasında barış yapılmıştır.







Japonya ile de 1952'de San Fransisco Barış Antlaşması imzalanarak Amerikan işgali sona ermiş ve bu ülkeye yeniden bağımsızlık verilmiştir.







Almanya ikiye bölünmüş ve ayrı ayrı devletler halini almış bulunduklarından, bir barış antlaşması imzalanması mümkün olamamıştır.







Savaştan sonra Nürnberg'de bir Müttefik askeri mahkemesi Nazi harp suçlularını yaralayarak idama ve ağır hapis cezalarına mahkum etmiştir.