abaza

[bluemoon24]

kuzey gürcistandaki abaza cumhuriyetinde yaşayan, bugünlerdeki siyasi boşluktan yararlanıp muhtemelen bağımsızlıklarını ilan edecek olan ırk.

kuzey kafkasya'da yaşayan bir halk...bunlar ne garip bir halktır ki pek çok türk tarafından abazan zannedilirler valla bir gün gelip de kimmiş lan abazan diye bize saldırmalarından korkuyorum..

abazan şekli ile yazıldığında

arsız, sapık, azgın anlamlarında kullanılan normal, sakin tür erkeklerin de adını kötüye çıkaran nemli eril kişiler.

gürcistanın kuzeyinde yaşayan bir halk topluluğu adı

kuzey kafkasya'da, abhazistan'da yaşayan, çoğunluğu hıristiyan olan halktan müslüman olanlara türkiye'de verilen ad.

abazanla karıştırılmaktan rahatsız olan ve dahası öfke duyarlar. abazan azgın demektir. abaza ise aslen apsua olarak bilinen halktan olanlara verilen evliya çelebi'nin yumurtladığı addır.

özellikle itü sözlükten öğrenilirse her yanıyla öğrenilebilecek kavram
birinci dünya savaşında kafkasya cephesinde kafkasya'dan göçenlerden kurulmuş bir birliğin başına verilmiş çeçen komutanın hatıratında ilginç savaş adetleri anlatılmaktadır.



yazdıklarına göre abazalar savaşa düğüne hazırlanır gibi hazırlanır. en güzel elbiselerini ve silahlarını kuşanırlar ve atlarını süslerler.



hücuma kalkıldığında tereddütsüz, cesaretle atılırlar. korkusuzca ilerlerler.



içlerinden biri vurulup öldüğünde ise hepsi toplanıp ölüyü cephe gerisine getirir.



abaza olmayan birinden emir almazlar. bundan çok yakınır kendisi)

abazalar çerkestir.bunlar kuzey kafkasya'da yaşarlar bir kısmı kuban nehri kıyılarında yaşarken bir kısmı daha içerde varlıklarını devam ettirir kıyıdakiler gürcülerle daha yakın ilişki içerisindedirler ve bu şekilde hem dinleri hem de dillerinde değişiklikler olduğuna rastlarız buradakiler hristiyandır.iç kesimlerde ,dağlık kesimlerde yaşayanlar kabardey ve besnilerle komşudurlar ve onların etkisiyle müslüman oldukları gibi dillerinde de ciddi anlamda farklılaşma görülür.genel olarak bakıldığında abhazların dili normalde farklı bir kategoride incelenecek kadar çerkes dillerinden farklıdır.zaten bunlar kafkasaya'nın bağımsızlığı için mücadele eden kuzey kafkasya heyetine de sonradan katılmışlardır.

gerçeği abazan da olsa artık literatüre abaza olarak geçmiş kelimenin özelliğini taşıyan nüfüsun her bir bireyi.

şu anda türkiye'de yaşayanları özellikle adapazarı yöresinde toplanmışlardır. düğünleri ve şenliklerinde bile aşırı ağırbaşlılık ve katı kurallar hakimdir. kimliklerini koruyabilmek için bu kuralları sürdürmeye çalışmaktadırlar. abaza kadınları, abaza olmayan bir erkekle evlenebilirler ancak abaza bir erkek abaza olmayan bir kadınla evlenmez genellikle. bunun amacıysa dışarıdan evlenilen kadının onların katı kurallarına dayanamayacağının düşünülmesidir.



ayrıca hepsinde bu özellik var mıdır bilmiyorum ama, yaşlılarından tanıdığım hiçkimse yaşı ne olursa olsun gençlere el öptürmez, bunun yerine tokalaşıp öpüşmeyi tercih eder, ille de öpecem derseniz ciddi anlamda bir kuvvetle zorla ellerini çekmeniz gerekir. her bayram bu savaş verilir. mütevazı, hoş insanlardır.



ailemizde olmalarından ötürü mutluyuzdur.

kışın abazalar karın içinde her sabah günlük odun keser. bir sonraki gün içi odun sadece günü gelince kesilir.



abazanın teki tarlanı ortasına oturmuş tırpan sallamaya çalışıyormuş. bunu gören türk seslenmiş. hiç oturarak yapılır mı o iş? abaza cevap vermiş: yatarak da denedim, öyle hiç olmuyor.



abaza'ya hasat zamanı falanca yerde düğün var diye haber gelmiş. hasatı bırakıp düğüne gitmiş.



abaza'nın teki at pazarına gitmiş. bit ata yanaşmış. pazarlığa tutuşmuş. fiyatta anlaşmışlar. abaza demiş: parayı vermeden önce bi de sırtına çıkıp bakayım. sırtına atlar atlamaz da dört nala fırlamış. at sahibi arkadan seslenmiş: bas frene bas freneee! abaza da: ne freni? nüfren'e nüfren'e demiş ve gitmiş.

abazan kelimesi ile karıştırılmasından mütevellit ortamlarda abazayım demeniz üzerine nihahahaha nidaları kopmasına sebebiyet veren, kuzey kafkasya'nın bağrından kopmuş yurdumuzda genellikle adapazarı, bolu ve eskişehir'de ikamet eden, yemeklerinin leziz ötesi olduğu , düğünlerin genelde dört gün sürdüğü,saygının had safhada olduğu, insanların genelde birbirlerini sülale isimleri ile tanıdığı , kızlı erkekli sohbetlerin sıkça yapıldığı ve bundan ileri gelen büyüklerin asla gocunmadığı hatta katılmanız için sizi teşvik ettiği, büyüklerin el öptürme konusunda size sıkıntılar yaşattığı, geç evlenen dolayısıyla geç çocuk sahibi olan, kadınlarının güzel ve marifetli olduğu,erkeklerinin daha ziyade tembel olduğu bilinen, giyinmesini ve her ortamda hareket etmesini bilen, eğitime önem veren halkın adıdır. abhaz ya da apsuva olarak da bilinirler.



mensubu olmaktan gurur duymuşumdur hep.





diye kendi içinde çeşitlenen adigelerden sonra en bilindik ve tipik kafkasya halkı..



21 mayıs 1864 sürgününden sonra da anavatanlarında kalan diğer abhazlar ruslara karşı verdikleri bağımsızlık mücadelesine kaldıkları yerden devam etmişlerdir, öyle böyle değil ki bildiğin inatçıdırlar, savaşçıdırlar.. sürgünden önceki yerel yönetimlerinde kafkasya da ki prens yetiştirebilmiş bir kaç boydan biridir ve bu prensleri çıkarabilmiş sülalelerden hatırladığım bir kaçı açba, alba ve yenal sülaleleridir.. kadını erkeği ayırmaksızın abrekliklerinden sual olunmaz demiştik ki yine büyük sürgün öncesi hemen komşusu olan şapsığlarla da az çatışmamışlardır.

yine bilinenler çerçevesinde kafkas kökenli kızların yedi cihanda en güzellerinin boy gösterdiği saf ve arı kas ırkı olduğu dillerdedir abhazaların.



tarihte protestan abhaz kızlarının evlenene kadar vücutlarının makul gördüğü hiç bir kıla, tüye dokunmadıkları gerçeğini abhaz erkekleri başta olmak üzere çerkes erkeklerinin eskiden dünya normlarına oranla biraz rötarlı evlendiklerini hesaba katınca protestan abhaz kızlarının evlenip yuva kuruncaya değin ne yumak şeyler olabilecekleri gerçeğini es geçmeden değişen dünya ile beraber bu gün ki dini hüviyetlerini şu an anavatanlarında ve türkiye de çeçenlerden sonra bilinen en koyu müslüman kafkas cenabından oldukları ile nitelemek yersiz değildir..



Kaynak: İtüSözlük