buyuk iskender

[bluemoon24]

* büyük iskender



* , mö 356 ile mö 323 yılları arasında yaşamış efsanevi makedonya kralıdır. makedonya, bugündü yunanistan ve bulgaristan üzerinde bulunan



* bir yerdi. bu komutan, tarihteki en büyük komutanlardan biri olarak bilinmektedir, çünkü yunanlıların ve diğer uygarlıkların zorlan başa çıktıkları pers imparatorluğunu yıkan komutan, büyük iskenderdir. büyük iskender, bununla da kalmayıp, yunanistandan mısıra ve hindistana kadar ulaşan büyük bir imparatorluk kurmuş ve asyaya kadar yunan kültürünü taşımıştır.



gençliği ve tahta geçişi:



13 – 16 yaşlarında iken aristotelesten aldığı derslerin etkisiyle felsefe, tıp ve bilime ilgi duymuştu. babası, büyük iskenderin tahta geçtiği dönemlerde kendisinin bile alamadığı byzantiona



* saldırarak makedonyayı kralsız mıraktı. geri dönünceye kadar da tahtını oğluna verdi. bu dönemde ise iskender, birkaç trakya kabilesini yenerek oraları topraklarına kattı. bunları yaptığı sırada daha 16 yaşında olan iskender, babası ii. philipposun annesinden ayrılmasıyla babasına küstü ve annesi ile makedonyanın başka yerlerine taşındı. fakat sonraları babası ile tekrardan barıştı ve babasının yanına geri döndü. fakat geri döndükten 4 yıl sonra



* babası öldürüldü ve ülkenin iyiliği için komutanlarca başa getirildi. başa getirildiğinde daha 20 yaşında idi. yaşı küçük gibi gözükse de yine de trakyayı ele geçirerek şipka geçidini geçti. orada triballileri yıkarak getaları dağıttı. hatta ülkesi illyrialılar tarafından işgal altında iken geri döndü ve bu işgali de geri çevirdi. öldüğü yolundaki dedikodular üzerine büyük isyanlar patlak verdi. bu isyanları ateşleyen en önemli kişiler de yine perslilerdi. iskender. bu çağında hemen yunanistana savaş açtı, ve bütün şehirleri



* yakıp yıktı. 6000 kişi öldürdü ve kalanları da köle olarak sattı. o zamanlar için ise günde 30 km yürümek bir ordu için rekordu…



asyanın fethi:



büyük iskender, pers imparatorluğunu tahta geçtikten beri fethetmek istemiştir. fakat bunu yapmak o kadar kolay değildi. çünkü babasının kurduğu ordunun daha da güçlenmesi gerekmekteydi. bunu sağlayan iskenderin pers imparatorluğuna saldırmak için bir sebebi daha çıkmış oldu 500 talent kadar olan borcunu ödemek… mö. 334 yılında artık bütün hazırlıklarını tamamlamıştı. 30 bin askeri vardı. 14 bin asker de makedonyadan gelecekti. 5 bin tane de süvari vardı. silah dağılımı çok iyi olan bu ordu ile anadoluya girdi. pers orduları ile mö. 334 yılında granikos çarpışmasında bulundu. bu çarpışmanın ardından batı anadolunun kapıları iskendere açıldı. burada yunanistana yaptığı şeylerin aynısını uygulamadı. kentleri fiilen kendisine bağladı. miletos ve halikarnassosu kendisine teslim olmaya zorladı. mö. 333 yılında batı anadolunun fethi tamamlandı. bu fethin ardından iş doğu anadoluya gitmekteydi. ankyraya



* girdi ve ele geçirdi. ardından da iskenderun körfezine kendi ismini verecek savaş olan issos çarpışmasını yaptı. bu çarpışmadan sonra perslerin gücü kalmadı. suriye, fenike gibi yerleri fethederek pers donanmasının limanlarını yıktı. ardından tarihte iskenderin kazandığı en büyük başarı, yani tyrosun düşüşü gerçekleşti. gelecek durak memphis şehriydi. mısırlılar, direnmeden makedonya imparatorluğuna katıldılar. kurbanlar kestiler. istedikleri de zaten buydu. günümüzde iskenderiye olarak anılan alexandreiayı kurdu. ardından hemen mezopotamyaya yürüdü ve oralarlan birlikte babili de topraklarına kattı. irana saldıran iskender, başkent persepolisi ele geçirdi ve sarayı törenle yaktı. bütün bunları yaptı yapmasına, ama hala asyanın kralı ünvanını alamamıştı. pers imparatorluğu içerisinde yeni bir imparatorluk yaratan iskenderin de eski komutanları ile arası açıldığından sürekli kavga ediyordu. hatta suikast girişimleri bile olmuştu. en sonunda afganistana saldırdı ve buraları aldı. hazar kıyılarını ve hindukuş dağlarını aştı.



hindistanın fethi:



herhalde iskenderin hayatında yapmak istediği en büyük şeylerden biri de, asyanın en büyük krallıklarından biri olan hindistanı ele geçirmekti. hindistanı ele geçirmek için tam 30 bin asker ile birlikte hindistana doğru bir yolculuğa çıktı.



* yolda çok açlık sıkıntısı çeken iskender, en sonunda binbir zorlukla bugünkü belucistan topraklarını geçerek hint okyanusuna vardı. yoldaki ırmaklara da çok büyük donanmalar koydu.



imparatorluğun güçlendirilmesi:



büyük iskender, savaş ve fetih sırasında ülkesinde olmadığından ülkede sorunlar baş göstermeye başladı. bu yüzden de çok kanlı yöntemlerlen başta bulunan bazı kötü devlet adamlarını öldürttü. bazı devlet adamları da para çalarak başka yerlere kaçtılar. iskender, başa persli kişileri getirmeye ve makedonyalılar ile persleri kaynaştırmaya çalışmaya başlamıştı. bunun üzerine birçok kişi tepki gösterek isyanlar başlattı. bu isyanların ardından iskender, şanını iyileştirmek için kendisini yunanistanda tanrılaştırarak memphiste de kendisi için kurbanlar kestirerek firavunların taktıkları çifte taçtan takarak firavunlaştırdı. büyük iskender 33 yaşında öldükten sonra iskenderiyede altın bir tabuta konularak gömüldü. fakat tahtın varisi daha belirlenmemiş olduğundan onun yerine hem geri zekalı oğlu geçti, hem de ikinci karısından olan oğlu geçti. bu iki kral da daha sonra öldürüldü. makedonya imparatorluğu, satraplıklara ayrıldığı ve bu sistem ile var olduğu için bu satraplıklar bağımsızlıklarını ilan ettiler ve yeni krallıklar oluşuverdi.



en son değerlendirme:



12 yıl 8 ay süren iktidarlık süresi boyunca bir çok şeyi başaran biri olarak büyük iskender, aynı zamanda kurduğu 70 civarındaki iskenderiye şehirleri ile de adını tarihe altın harflerlen yazdırmış oldu. her ne kadar da makedonyalı ve persli ırkların birleşmesinden yeni bir ırk yaratamasa da yeni bir soylu sınıfı yaratmış oldu. bu adam, savaşlarda yepyeni taktikler meydana getirdi. bu taktikler, yüzyıllar boyunca kullanıldı. iskenderin kısa süren hükümdarlığı, avrupa ve asya tarihi açısından önemli bir dönüm noktası sayılır. seferle ve bilimsel araştırmalara merakı, coğrafya ve diğer bilimsel araştırmaların gelişimine önayak olmuştur. ticaret ve toplumsal ilişkilere dayalı, o zamana göre son derece modern ve kültür açısından zengin imparatorluklar kurmuştur.

Kaynak: EkşiSozluk