Tai Chi Ch'uan
Bir süredir Tai Chi Ch’uan uygulayan (öğrenen) biri olarak Tai Chi hakkında söyleyebileceğim en önemli şey, Tai Chi uygularken, tümüyle evrenin akışı ile bütünleştiğimi ve o akışla hareket ettiğimi hissetmek oldu.Diğer meditatif ve enerji çalışmalarını da uygulayan biri olarak Tai Chi’nin onlardan farkını çok daha iyi gözlemleyebildim.Günlük yaşamda farketmediğimiz halde kaslarımızın ne kadar gergin olduğunu, bedenin nasıl bir baskı altında olduğunu ve buna karşı sürekli direnç göstererek yıprandığını farketmek, Tai Chi’nin önemini daha iyi kavramama yol açtı.Bununla birlikte diğer ruhsal çalışmalarda bedenin çalıştırılmaması en büyük eksiklik olarak karşımıza çıkar.Oysa beden-zihin ve ruh bir bütündür.Tai Chi formlarını uygularken beden alışık olduğumuzun dışında bir koordinasyon da çalıştırılmaktadır.Formları öğrenirken çok basit görünen bir hareketin ancak bir kaç tekrarda yapılabilmesi, beynin farklı alanlarının koordinasyon içinde çalıştığını farketmemizi sağlıyor.Doğru nefes, bir yandan bedene oksijen girişini artırırken diğer yandan zihni dinginleştiriyor, konsantrasyonu ve dikkati artırıyor.Nefesle alınan chi nin bedendeki enerji tıkanıklıklarını açtığını hissetmek ve ruhsal olarak evrendeki enerjilerle bütünleşmek Tai Chi’nin etkileyici yönlerinden biri olurken hareketlerdeki esneklik ve akıcılık günlük yaşamda da daha esnek ve akıcı olmaya yardımcı oluyor .
TAI CHI CH’UAN NEDİR?
Tai Chi Ch’uan etkili bir savaş sanatı olmakla birlikte bir sağlık sistemi olarak da uygulanan ve bedenin yerçekimi ile uyum içinde olduğu hareketlerin bütünüdür.Köklerinin 5000 yıl öncesine dayandığı söylenmekle birlikte 7 bin ile 10 bin senelik bir geçmişe sahip olduğuna dair izler bulunmaktadır. Tai Chi Ch’uan bir yaşam enerjisi çalışması, bir öz savunma sanatı, ve temelleri açısında bir ruh-zihin-beden eğitimidir.
Bugün dünyanın pek çok yerinde, her yaştan insan Tai Chi Ch’uan uygulayarak hem fiziki hem de ruhsal yönden sağlıklı olmayı amaçlamaktadır.Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde milyonlarca insan tarafından her sabah fabrikalarda, okullarda, açık alanlarda yapılan Tai Chi Chuan'ın, üretim sektöründe verimliliği, eğitimde gelişmeyi artırdığı söylenmektedir.
Tai Chi, eski bir dövüş sanatıyken, şimdi artık günümüz tıbbında tamamlayıcı bir tedavi konumuna gelmiş durumdadır.Sağlığa olan faydaları bilimsel olarak kanıtlanınca batılı ülkelerde yaygın kabul gören ve okulları açılan Tai Chi, uzakdoğuda olduğu gibi batılı ülkelerin sanatoryumlarında da çeşitli hastalıkları tedavi etmek amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. Çin'deki hastanelerde tedavi destekleyici olarak yaygın şekilde kullanılan Tai Chi , Britanya'daki bazı hastanelerde, New York’ta ve bazı batılı kentlerdeki yaşlı evlerinde denge geliştirme ve yaşlanmayı geciktirme amacıyla öğretilmektedir. Çin’de ilkokulu bitirebilmek için sanatın yirmidört hareketlik Pekin dizisini iyi düzeyde uygulamak gerekmektedir.
Uygulanması oldukça basit olan Tai Chi, herkes tarafından her yerde rahatlkla uygulanabilir.Belli hareketler dizisinin doğru olarak uygulanması sırasında beden ve zihin bütünlük içinde çalışır.Hareketlerin (formların) uygulaması sırasında gövdenin, bacakların ve kolların dengesi ve duruş pozisyonları yerçekiminin beden üzerindeki etkisini en aza indirgeyecek şekildedir.Bu sayede beden çok az enerji harcayarak hareketleri akıcı bir şekilde uygular. Bir çok egzersiz sisteminde kas gücüne ihtiyaç duyulurken,Tai Chi’de kas gücü en alt düzeyde kullanılır. Adelelerin yerine tendonların kullanıldığı Tai Chi Ch’uan’da yerçekimi bedeni zorlayan ve yıpratan bir enerji olmaktan çıkar ve yerçekimi ile uyumlu bir halde, direnç göstermeden hareketler uygulanır. Çalışmalarda temel olan gevşemektir bu nedenle gerilimlerden oluşan blokajlar ortadan kalkar ve yaşam enerjisi bedende rahat akmaya başlar. Vücut enerji dengesi iyileşirken yorgunluk yerine dinginlik duygusu ve kendini iyi hissetme hali oluşur.
Baş, bacaklar, ayaklar, eller ve kolların bedenle aynı anda bir bütün içinde salınması evrensel enerjiyle bütünleşmesine ve evrensel enerjinin akışı sırasında uygulayıcının onunla beraber akmasına yol açar.Gerilim, direnç, yanlış duruşlar, farkındalıkta azalma ve benzeri unsurlar hem içsel hem de dışsal enerjilerle bağımızın kopmasına yol açar.Sadece yaşamamıza yetecek kadar enerji üretebilir ve dışarıdan alabilir duruma geliriz.Bedenin farkındalığındaki artış ve evrenle uyumun tekrar sağlanması Tai Chi Ch’uan’la oldukça basit bir şekilde gerçekleştirilir.Uygulamalarda zihin dinginleşir ve içsel sessizliğe doğru yönelirken, beden de zihnin karmaşasından kurtularak uyum ve denge içinde hareketleri uygular.Aynı zamanda ruhsal gelişime de katkısı olan Tai Chi Chuan, ruhsal gelişimde beden, zihin ve ruh dengesini sağlar.Uygulamalarda yersel ve göksel enerjilerin bedene çekilmesi ve bu enerjilerin bedendeki akışı bir yandan bedendeki enerji eksikliklerini giderirken diğer yandan da tıkanıklıkları açar.
Tai Chi Chuan formları uygulanırken 3 önemli unsur dikkati çeker.
Bunlardan birincisi nefestir.Nefesle beraber chi’yi de bedene çekeriz. Doğru solunum bebeklerin soluduğu şekilde, bedenin doğal solunumudur ancak büyüdükçe pek çok etkenden dolayı doğru solunumu unuturuz.Yanlış soluk almak bir yandan bedeni oksijensiz bırakırken diğer yandan chi’nin girişini de azaltır.Yaş ilerledikçe beyinden başlayarak pek çok organın hem oksijensiz kalmasına hem de yaşamsal enerji ile beslenememesine yol açar.Tai Chi Ch’uan formları uygulanırken hareketlerle beraber solunum da kontrollü olarak alınıp yaşamsal enerjinin bedene yeteri kadar girişi sağlanır.Yanlış nefes ya da bazı nefes çalışmalarındaki zorlanmanın olmadığı uygulamalarda nefes bedenin akıcılığı ile beraber ve zorlamasız alınmaktadır.
Beden-Öz olarak tanımlanan Ching ikinci önemli unsurdur.Beden ve bedendeki hormonlar, kan, lenf, idrar gibi yaşamsal özlere karşılık gelen ching, hormonların ve salgı bezlerinin doğru şekilde çalışmasına yardımcı olur.
Üçüncü unsur olan Shen bilinç ve zihindir.Yaşamı daha iyi ve mutlu yaşamak için gerekli olan Shen’i güçlendirmek, çalışmanın amaçlarından biridir..
TAI CHI CH’UAN VE SAĞLIK
Amerikalı uzmanların daha önce yapılmış 47 araştırmanın sonucunu incemeleri, düzenli çalışılan Tai Chi'nin kronik hastalıklara iyi geldiğini ortaya koymuştur. ABD'nin Tufts New England Tıp Merkezi tarafından yapılan çalışmaya göre, bu sporun iyi geldiği alanlar hastalıklarla sınırlı değildir.Tai Chi’nin, insanın ruh-zihin-beden bütünlüğü üzerine olan faydaları kanıtlanmıştır.Yapılan araştırmalarda bedeni zorlamaması ile diğer pek çok spordan ayrılan Tai Chi’yi yapan yaşlı kişilerde düşme oranının az olduğunu belirtilmektedir.
Hareketlerin simetrik çalışılması, bacaklar, kollar ve ellerin koordinasyonu ile beynin iki yarım küresi işbirliği içinde çalıştırırken, dikkat verme ve toplama yeteneği artar. Tai Chi'nin egzersizler yoluyla zihni dinginleştirir. Tai Chi hareketlerini yapmayı öğrenmek, aynı zamanda dengeyi ve vücudu kontrol etmeyi de öğrenmeye yardımcı olmaktadır, hareketlerin ritmini kavramak, vücudun içinde hareketin merkezini keşfetmek, bir yandan içsel-dışsal denge ve kontrolu geliştirirken diğer yandan esnek ve akıcı olmayı öğretir.
Öfke, ruh halindeki oynamalar, başağrıları ve uykusuzluğu ortadan kaldıran Tai Chi aynı zamanda merkezi sinir sisteminin çalışmasını iyileştirir. Duyu organlarının etkinliğini arttırarak algılamayı keskinleştiren Tai Chi, hareketlerde koordinasyon ve dengeyi geliştirir ve hareketlerin uygulanışında bedenin dengede durması ve doğru duruşa alıştırılması ile çeşitli duruş bozuklukları düzelir.
Yanlış soluma alışkanlığı, bedendeki oksijen miktarını azaltırken bedendeki toksinlerin atılamamasına, zihinsel ve bedensel gerilimlere ve pek çok hastalığa neden olmaktadır.Tai Chi uygulamalarında solunumun belli kurallar içinde yapılması ile karın solunumuna alışılarak soluma kapasitesi arttırılır.Bedenin gevsemesi ve doğru duruş, soluk alırken diyaframın gevşemesine akciğerlerin hava dolmasına ve solunumun derinleşmesine yardımcı olur. Soluk verirken, diyafram yukarıya hareket eder ve akciğerlerin büyük oranda boşalmasını sağlayarak bedendeki karbondioksidi büyük oranda dışarıya atar ve toksinlerin atılmasını kolaylaştırır.
Düzenli Tai Chi çalışmaları ile kan dolaşımı uyarılarak kalbin çalışması düzenlerken çeşitli dolaşım sistemi düzensizlikleri de ortadan kalkar.
Eklem katılaşmasına karşı koruyucu etkileri olan Tai Chi, hafif kireçlenme ve romatizmada eklem esnekliğini artırır, kas liflerini uzatır, kemikleri güçlendirerek kırılmalara karşı korur ki bu özelliğiyle osteoporozlu hastalara özellikle önerilir, adrenalin salgılanmasını ve kolesterinle ilgili madde alışverişini düzenler, Özellikle dolaşım, sindirim, kilo ve tansiyon sorunları, kireçlenme ve romatizmal sorunlar, varis, osteoporoz, zihin yorgunluğu ve stres Tai Chi çalışanlarda oldukça seyrek görülür.
RUHSAL GELİŞİMDE TAI CHI CH’UAN
Pek çok ruhsal çalışmada uygulayıcının içsel enerjilere yönelerek bedeni çalıştırmaması ve dışsal enerjilerle olan bağlantısında oluşan bu eksiklik nedeniyle dengeyi sağlayamaması görülmektedir.Oysa beden-zihin ve ruh üçlüsü ruhsal çalışmaların temelini oluşturur.Bunlardan birini ihmal etmek ve diğer alanlara yönelmek faydadan çok zarar getirebilmektedir.
Tai Chi Ch’uan bedeni çalıştırırken, Chi’nin bedene girişini kolaylaştırmakta, beden içinde yoğunlaşması gereken yerlere yönlendirmekte ve hem beden hem zih hem de ruhsal boşlukları ihtiyacı olan enerji ile doldururken tıkanıklıkları da açmaktadır.Bedenin hareketlerdeki uyum ile yoğurulması sırasında bir yandan doğru nefes ile zihni dinginleştirir ve içsel sessizliğe girişi kolaylaştırırken, bedendeki ying ve yang dengesini ve ruhsal olarak aydınlanmayı sağlar.