VOLEYBOL’da TEKNİK

[magicplod]

Bir voleybolcuda aranan özellikler şunlardır:
a) Çabukluk
b) Sürat
c) Kuvvet
d) Çabuk kuvvet
e) Dayanıklılık
f) Beceriklilik
g) Oyun zekâsı
Bir voleybol çalışmasından önce sporcular, oyun sırasında kullanacakları adale gruplarını hareketlere hazırlama çalışmaları, yani ısınma yaparlar. Isınma hareketlerine streaching (gerdirme) ile başlanır. Kolay hareketlerden sırasıyla zor hareketlere kadar süren bu çalışma, ortalama 15-20 dakikadan az olmamalıdır. Bu çalışmalardan sonra sporcular oyun sırasında kullanacakları çabukluk ve ayak hareketlerini yapar, daha sonra top teknik çalışmalarına geçerler.
VOLEYBOLUN SEZON ÖNCESİ HAZIRLIKLARI
Voleybol sporunda da diğer spor dallarında olduğu gibi hazırlık döneminde iyi çalışılması başarıyı getirir. Voleybolda hazırlık dönemi üç bölümden oluşur:
A) Birinci ön hazırlık devresi
B) İkinci ön hazırlık devresi
C) Geçiş devresi
A)Birinci Ön Hazırlık Devresi:

Müsabakaların başlamasına en az dört ay kala başlayan hazırlık çalışmalarının ilk iki ayını içerir. Çalışmaların büyük bir bölümü kondüsyon (kuvvet, çabukluk, dayanıklılık) çalışmalarına ayrılır. Voleybola has özel çalışmalarında yapıldığı bu devrede en kısa tutulması gereken bölüm top teknik çalışmasıdır.
B)İkinci Ön Hazırlık Devresi:

Bu hazırlık devresi müsabaka dönemini de içine alır. Bu devrede artık kondüsyon çalışmaları en aza indirilmiştir. Teknik ve taktik çalışmalar antrenman planının büyük bir bölümünü tutar. Yaklaşık bir buçuk ay sürebilen bu devrede, antrenörler müsabakalar sırasında rakiplerine karşı üstünlük sağlayabilmek için, hazırladıkları özel taktikleri bu devrede yaptıkları antrenman maçları, katıldıkları özel turnuvalarda denemek fırsatı bulurlar. Müsabakalar boyunca da takımlarında gördükleri eksikleri ve rakibe karşı özel önlemleri bu dönem antrenmanlarında yaptırırlar.
C)Geçiş Devresi:

Bu devreye sporcular "Ölü Sezon" da derler. Müsabakaların bitiminden itibaren başlayan bu dönemde sporcular antrenmanlarda başka sporlarla ilgilenirler. Voleybol antrenmanı yapmaz, oynadıkları oyunlarla hem eğlenirler hem de kondisyonlarını koruyarak bir başka yeni sezon çalışmalarına hazır hale gelirler.

VOLEYBOLDA TOPLA YAPILAN TEKNİK HAREKETLER
Voleybolda, sporcuların maç sırasında yaptıkları teknik hareketleri başarıyla uygulayabilmeleri için saha içersinde duruş pozisyonlarının doğruluğu çok önemlidir. Üç çeşit pozisyon vardır.
a) Yüksek pozisyon
b) Orta pozisyon
c) Alçak pozisyon
Voleybolda müsabaka sırasında sporcuların kullandıkları temel hareketler ise şunlardır:
a) Pas
b) Manşet
c) Servis
d) Smaç
e) Blok
PAS:
Voleybol sporunda önemli bir teknik harekettir. Voleybolun en etkileyici ve en arzulanan hareketi olan smaç bile pasın başarısı ile değer kazanır. Pas, voleybol sporunda tamamen uzmanlık isteyen ve üzerinde çok çalışması gereken bir harekettir. Bunun sebebi topun havaya atılması değil, isteğe göre belirli bir yere ve istenilen yüksekliğe atılmasıdır.
Pas Çeşitleri:
1) Pasın yönüne göre:
a) Öne pas
b) Geriye pas
2) Pasın seviyesine göre:
a) Yüksek pas
b) Yatık pas
3) Sıçrayarak pas:
a) Öne sıçrayarak pas
b) Geriye sıçrayarak pas

1) Pasın Yönüne göre:
a) Öne Pas: Pasörün sahanın her yerinden smaçörlere yüzü dönük şekilde attı~ı pastır.
b) Geriye Pas: Pasörün arkasından hücum yapacak olan smaçöre attı`ı pastır.
2) Pasın Seviyesine Göre:
a) Yüksek Pas: Blok üzerinden vurabilen uzun boylu veya çok sıçrayabilen smaçörlere atılacak pastır. Atılış şekillerine göre dörde ayrılır.
1) Kule pas
2) Yüksek pas
3) Orta pas
4) Açık pas
b) Yatık Pas: Oyunu süratlendirmek ve rakip blok disiplini bozmak amacıyla atılan pastır. Şöyle sınıflandırılır:
1) Jet Pas
a) Normal jet
b) Bombeli jet
c) Kurşun jet
d) Yarım jet
2) Kurşun pas
a) Uzak kurşun
b) Yakın kurşun
3) Kaydırarak pas
4) Kısa pas
a) Yüksek kısa
b) Erken kısa
c) Ölü kısa
3) Sıçrayarak Pas:
Rakip takımda blok yapan oyuncuları şaşırtmak, onları tereddüde düşürüp hücum eden smaçörlere rahat top kullanma imkânı vermek amacıyla kullanılır. Öne ve geriye sıçrayarak yapılır.

PASÖRLÜK
Voleybol takımında en önemli mevkii pasörlüktür. Maç yapan iki takım arasındaki pasörlerin farkı bile müsabakanın neticesini değiştirebilir. Pasörler takımların oyun kurucu elemanlarıdır. Yapılacak her hücumun hazırlığı pasörlerin kararı ve attıkları pasla gerçekleştirilir. Bu derece önemli bir mevkide görev yapabilecek pasörün bazı nitelikleri olmalıdır. Bunlar sırasıyla:

1) Mücadelecilik
2) Zihinsel çabukluk
3) Anında harekete geçebilme yeteneği
4) Sürekli hareketlilik
5) Serinkanlılık
6) Dayanıklılık
Pasörlük yeteneği ve özellikleri böyle çok olunca bu yeteneklere sahip oyuncuların eğitimi de oldukça zordur.

MANŞET
Voleybol sporunda manşet, önemli teknik hareketlerden biridir. Voleybol müsabakasında karşıdan gelen topların pasöre iletilmesi sırasında kullanılan bu hareket, başarılı yapılırsa servis karşılama ve savunma sırasında pasörü rahatlatır, takımın başarılı hücum yapma olanağını sağlar. Takımların oyun tempolarını manşetle ayarladıkları görülmektedir.
İki çeşit manşet vardır:
1) Yüksek Manşet: Maçın oyun temposunun yavaşlatılması, oyunun rolantiye alınması istendiğinde kullanılır.
2) Yatık ve Kurşun Manşet: Temponun hızlandırılması için kullanılan bir tekniktir. Karşıdan gelen servisin pasöre çabuk iletilmesi amacıyla kullanılır.
Manşetin Teknik Gelişimi:
a) Hazırlık pozisyonu
b) Ayaklar üzerinde kayarak hareket etme
c) Vuruş öncesi pozisyon
d) Vuruş
e) Vuruş sonrası takip pozisyonu

YER MÜDAFASI (SAVUNMA)
Voleybol müsabakası sırasında, seyircilerin seyretmekten zevk aldıkları bir başka hareket de vurulan çok bir smaçın müdafa tarafından çıkarılmasıdır. Topun karşılıklı gidip gelir seyirciye doyumsuz bir heyecan ve ancak sporcuları da yorar. Müdafaa sistemleri; arka orta içerde ve arka dışarıda olmak üzere iki şekilde uygulanır.

DUBLAJLAR
Voleybolda gösterişsiz ve oyların çalışmasını yaparken çok dıkları bir harekettir. İki şekilde uygulanır:
a) Hücum Dublajı:
Takım halinde yapılan bir hücum sırasında, rakip bloktan dönme ihtimaline karşı, topun tekrar kazanılıp hücum yapabilmek amacıyla kullanılan, alçak pozisyondaki manşet vuruşudur.
b) Müdafaa Dublajı:
Rakibin yaptığı bir hücumda blok yapan oyuncuların arkasında alçak pozisyonda yapılan manşet vuruşudur. Servis ya da sayı kaybının önlenmesinde etkendir. Takımın yaptığı hücum süratine göre ikiye ayrılır:
1) Erken Dublaj: Yatık pasla süratli hücumlar yapıldığında kullanılır.
2) Geç Dublaj: Normal ve yüksek pasla yapılan hücumlar sırasında kullanılır.

FİLEYE GELEN TOPLARIN ALINMASI
Voleybolda yanlış alınan bir manşet vuruşunun fileye gitmesi durumunda, takımın aleyhine olabilecek hatanın düzeltilmesi amacıyla yapılır. Mutlaka çalışılması gereken bir hareket olup, topun fileye gelmesi sırasında sporcunun yapacağı ilk şey, topun filenin hangi tarafına geldiğini tespit etmesidir. Top filenin üç bölümüne gelebilir ve şöyle çıkartılır:

1) Top filenin bandına yakın gelirse hemen aşağıya kayar. Sporcuların bu topu erken dublaj hareketi gibi çabuk girerek çıkartmaları gerekir.
2) Top filenin ortasına çarparsa açığa düşer, alçak manşet pozisyonunda bir metre kadar filenin önüne yaklaşan sporcu, bu topu çıkartabilir.
3) Top filenin alt kısmına düşerse bir an filede kalıp dışarı düşer, geç dublaj hareketi yapan bir sporcu bu topu çıkartabilir.

VOLEYBOLDA YER HAREKETLERİ
Voleybol müsabakası sırasında savunma yapan takım oyuncularının, topun çıkartılmasında çaresiz kaldıkları durumlarda kullandıkları hareketlerdir. Biraz da artistik olan bu hareketler, iyi bir voleybol takımında çok az kullanılır. Çünkü yere düşmeden ve atlamadan topa müdahale etmek, takımların ayak çabukluğu için önemli bir değerlendirmedir. Yer hareketleri üç çeşittir:
1) Yana ters takla (sağa, Bola)
2) Planjon
3) Burgu
Bütün bu hareketlerde amaç topun yere değmeden çıkartılmasıdır.

SERVİS
Bazı başka sporlarda olduğu gibi voleybolda da servis oyunu başlatan vuruştur. Servis atışı sırasında etkili olabilmek için uzun servis antrenmanları yapmak gerekir. Takımların sayı alabilmeleri için önemli bir etken olan servis aynı zamanda sayı almanın da en kestirme yoludur. Atılış şekillerine göre servisler ikiye ayrılır:
a) Alttan atılan servisler,
1) Önden atılan servisler
2) Yandan atılan servisler
b) Üstten atılan servisler,
1) Tenis servis
2) Amerikan servis
3) Balans servis
4) Kelebek servis
5) Japon servis
6) Smaç servis
Taktik Servis Atma:

Voleybol müsabakasında taktik servisin önemi çok büyüktür. Oyuncular servisten direkt sayı alabilmek için, servisi kötü manşet olan rakip oyuncuya veya rakibin boş alanlarına alma çalışmaları yaparlar. Bu tür servisler rakip takımın servis karşılama disiplinini bozar. Servis karşılama dizilişinde olan bir takımın önüne atılan bir kısa servis (Kesik Servis) veya gerisine atılan uzun servis (Derin Servis) takımın manşetlerini bozar.

Servis Karşılama:

Etkili hücum yapmak isteyen takımların en önemli özelliklerinden biri hatasız servis karşılama olmalıdır. Karşıdan gelen etkili servislerin, pasör yerine doğru çıkartılması, antrenmanlarda uzun süren servis karşılama çalışmaları ile mümkün olur. Takımlar müsabaka sırasında birbirlerinin servis karşılamalarını bozmak için etkili servis alma yarısına girerler.

SMAÇ
Voleybolda etkili bir hücum silahıdır. Günümüz voleybolunda çeşitli hücum şekillerinin yaratılmış olmasının başlıca sebebi, etkili bir smaç vurmaktır. Çağdaş voleybolda sporcular artık sahanın her yerinden smaç vurabiliyorlar. Ön hat oyuncularının file önünde vurdukları smaçların yanında, arkada oynayan oyuncuların da bulundukları yerden sıçrayarak smaç vurmaları bu hareketin önemini kanıtlamaktadır.

VOLEYBOLDA HÜCUM ŞEKİLLERİ
Voleybolda bir hücum anında smaçörlerin rakip blok karşısında rahat top kullanabilmeleri için çeşitli hücumlar üretilmiştir. Bunlar harekette görev alan oyuncu sırasına göre ikiye ayrılırlar:
A) İkili girişler
B) Üçlü girişler
A) İkili Girişler:
1) Paralel romen
2) Çapraz romen
3) Vagon
4) Asansör
5) Boş top
6) Kurşun kısa
7) Kaydırak kısa
8) Kurşun, arkaya kısa
9) Ters paralel romen
10) Ters çapraz romen
11) Yarma
12) Arkaya tek adım
B) Üçlü Girişler:
Yukarıda belirtilen ikili girişlere katılan oyuncuların arasına bir başka oyuncunun da ilave olmasıyla yapılan hücumlardır. Bütün bu hücümların amacı rakip takımda blok takip etmekle görevli oyuncuları şaşırtarak güzel, göze hoş gelen smaçlar vurmaktır.

BLOK
Blok, voleybola ilk zamanlar smaça karşı bir savunma çaresi olarak girmiştir. Ancak günümüzde takımlar blok hareketini sayı almak amacıyla kullanıyorlar. Antrenörler müsabaka sırasında bloktan sayı alabilmek için oyuncu değiştirmesi yapıyorlar, uzun zaman harcayarak blok yapmakta görevlendirecekleri oyuncular yetiştiriyorlar.
Bütün bunların nedeni voleybol müsabakası sırasında servis atan takımın, servis karşılayacak olan rakibin manşette hata yapmasını beklemeden blok yaparak sayı alma şanslarının olmasıdır. Yapılış şekillerine göre iki çeşit blok vardır:
a) Pasif blok
b) Aktif blok
a) Pasif Blok:
Genelde yüksek smaç vuran smaçörlere karşı, blokçuların ellerini uzanabildikleri kadar yukarıya kaldırmaları şeklinde yapılır.
b) Aktif Blok:
Hızlı hücumlar ve fileden açık pasta yapılan hücumlar karşısında kullanılır, blok yapan oyuncunun ellerini filenin üzerinden içeri sokmasıyla yapılır. Bloka katılan oyuncu sayısına göre üç çeşit blok vardır.
1) Tekli blok
2) İkili blok
3) Üçlü blok (grup blok)


VOLEYBOLDA SİSTEMLER
Voleybolda sistem belirlemede iki esas, antrenörler tarafından göz önüne alınır. Bunlar:
1) Elde bulunan oyunculara göre uygulanacak sistem
2) Önceden düşünülen, uygulanması planlanan sisteme göre oyuncu tespiti
Bu sistemlerde oyuncular görev yerlerine göre şöyle sınıflandırılırlar:
a) Pasör
b) Smaçör
c) Smaçör pasör
Smaçör ve smaçör pasörlerin her ikisinin de hücum elemanı olduğunu kabul ettiğimizde, sistemlerin oluşmasında smaçör ve pasör olarak iki görev adamı belirlenir. Bu oyuncuların sahada bulunan takımdaki sayılarına göre sistemler şöyle adlandırılırlar.
a) 3-3 (3 pasör, 3 smaçör)
b) 4-2 (2 pasör, 4 smaçör)
c) 5-1 (1 pasör, 5 smaçör)
d) 6-0 (4-2 gibi 2 pasör 4 smaçör özelliklerine whip)

DİZİLİŞ ALDATMACALARI
Çağdaş voleybolda gittikçe çok kullanılan bir uygulamadır. Uygulanmasının iki temel esası vardır.

1) Bir ön oyuncuyu arka oyuncu gibi gösterip, rakip blok yapma smaç vurmasını sağlamak.
2) Bir arka oyuncuyu ön oyuncu gibi gösterip, ona blok yapılmasını sağlamak ve smaç vuracak ön oyuncuya bloksuz vurma şansı kazandırmak.