Almanya

[pisimbat]

Almanya Federal Cumhuriyeti ya da kısaca Almanya (Almanca: Bundesrepublik Deutschland) orta batı Avrupa'da devlet. Kuzeyinde Kuzey Denizi, Danimarka, Baltık Denizi, doğusunda Polonya ve Çek Cumhuriyeti, batısında Lüksemburg, Belçika, Hollanda, Fransa ve güneyinde Avusturya ve İsviçre bulunur.

Almanya, 16 eyaletten oluşan federal bir devlettir.Başkent ve hükumet merkezi Berlin'de bulunmaktadır. Ulusal birlik 1871 Fransa-Prusya Savaşı sonrası sağlanmıştır. II.Dünya Savaşı sonrası Doğu Almanya ve Batı Almanya olarak ikiye bölünen ülke 1990'da tekrar birleşmiştir. Almanya,Avrupa Birliği'nin kurucu ülkelerindendir ve 82 milyondan fazla nüfusu ile Avrupa Birliği'nin en kalabalık ülkesidir.

962 yılında bir Cermen sülalesi olan Ottolar (919–1024), Saksonya, Bavyera, Suabiya, Thuringia, Loren ve Franconia düklerini bir çatı altında topladı ve Alman Krallığı'nı ilan ettiler. Bu krallığın adı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu idi.

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu,Salian sülalesinin (1024–1125) yönetimindeyken devlet İtalya ve Burgonya'yı topraklarına kattı fakat daha sonra buralardaki güçlerini kaybettiler.


Martin Luther, 1529Hohenstaufen sülalesinin yönetimi altında,Alman prensleri,güney ve doğudaki Slav topraklarındaki etkilerini arttırdılar. Kuzey Alman şehirleri Kuzey Avrupa şehirleri arasında zenginliklerini arttırdı.

İlan edilen fermanla imparatorluğun temel yapısını genişletti. Bu,hükümdar seçimini sistemleştirdi.Buna göre imparator,7 prens tarafından seçilecekti. 15.yy'nin başlarında imparatorlar yalnızca Avusturya'nın Habsburg Sülalesi'nden seçilmeye başlandı.

Papaz Martin Luther, Katolik kilisesi'ne 95 adet soru yazdı. Bunlar Protestan Reformları'nın temelini oluşturdu. Lutheran Kilisesi'nin öğrenilmeye başlanmasıyla ,birçok eyalet tarafından bu kilise yasaklandı. Bu,din savaşları olan 30 Yıl Savaşları'na neden oldu. Bu savaş Alman ülkesini harap etti. Bu savaş hali Vestfalya Antlaşması ile son buldu. 1740'ların ardından Prusya Krallığı ve Habsburg Sülalesi Almanya'da iki önemli güç oldu. 1806'da İmparatorluk Napolyon Savaşları sonunda yıkıldı.

Rönesans ve Reform (1814–71) [değiştir]
Frankfurt Meclisi , 1848Napolyon Savaşları'nın ardından Avrupa'da düzeni yeniden sağlamak adına Viyana Kongresi yapıldı ve 1814'te Alman Konfederasyonu kuruldu. Fakat özgürlük,liberal sistemin arttırılması ve zahmetli işlerin yapılması konusunda anlaşmazlıklar çıktı. Bu konferansta Almanya'nın yönetimi Avusturya yöneticilerine bırakılmıştı. Vergilendirme sistemi eyalet ekonomilerini geliştirmişti. Bu sırada birçok Alman,Fransız İhtilali ve milliyetçilik akımının etkisiyle daha fazla kanun hakkı istediler,özellikle de genç aydınlar. İlk zamanlar bu hareketi temsil eden siyah,kırmızı ve altın sarısı renkler daha sonra Almanya Bayrağı'na renk vermiştir.

Alman aydın ve halk,özellikle Fransa'da yerleşen inkılaplar çerçevesinde Avrupa'da meydana gelen yenilikleri kendi yurtlarında uygulamaya başladılar. Hükümdar yenilikçilerin liberal taleplerine karşı koyamadı. Kral IV.William seçildi fakat birçok gücü elinden alındı. Bunun üzerine kral tacı reddetti ve yenilikçilere anayasayı önerdi,geçici düzenlemelerin başında oldu ve hareketi geriletti. Bu esnada Prusya Kralı I.William ile yaşanan çekişme savaşa dönüştü. I.William'ın başbakan olarak atadığı Otto von Bismarck 1864 Danimarka Savaşı'nı başarıyla sürdürdü. Prusya'nın Avusturya karşısındaki galibiyeti ile Kuzey Almanya Konfederasyonu kuruldu ve Avusturya bu konfederasyonun dışında bırakıldı.


Alman İmparatorluğu (1871–1918) [değiştir]
Versailles'da Alman İmparatorluğu'nun kurulması, 1871. Bismarck ortadaki beyaz üniformalıBilinen modern Almanya 18 Ocak 1871'de Prusya'nın düzenlemeleriyle, Versailles'da kuruldu. Yeni İmparatorluğa Hohenzollern sülalesi hükmetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı.

Birleşik Almanya, İmparator I.William zamanında dış politikasını Almanya'nın güvenli bir pozisyonda durması, güçlü ülkelerle dostluk kurulması, Fransa ile dış politikada uzak durulmaması ve Fransa ile savaştan kaçınılması üzerine kurmuştu.II.William zamanında sömürge konusunda diğer Avrupa ülkeleriyle çekişmeye girildi. Bu ,Almanya'nın ittifaklarını yenileyememesine neden oldu. Bu esnada Fransa ise Birleşik Krallık ve Rusya ile ittifak kurdu. Almanya ise sadece Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile ittifak kurabildi.


Alman İmparatorluğu (1871-1918)Almanya,sömürgecilik politikası gereği,Afrika'nın diğer Avrupa ülkeleri tarafından paylaşımına katılmak istedi. Berlin Konferansı ile Avrupa'nın önemli güçleri Afrika'yı paylaştılar. Almanya'nın payına Alman Doğu Afrikası,Alman Kuzey-Batı Afrikası,Togo ve Kamerun düştü. Afrika'yı paylaşma mücadelesi I.Dünya Savaşı'nı tetikledi.

Avusturya Arşidükü Ferdinand'ın 28 Haziran 1914'te suikaste uğraması ile I.Dünya Savaşı patlak verdi. Savaşta Almanya'nın içinde olduğu İttifak Devletleri savaşı kaybetti. Kasım 1918'de,Alman devrimi patlak verdi;II.William ve tüm prensler tahttaki tüm haklarında vazgeçtiler. Almanya'nın savaş hali Haziran 1919'da imzalanan Versailles Antlaşması ile sona erdi. Bu ittifak devletlerinin de mağlubiyeti anlamına geliyordu. Bu antlaşmanın Almanya'yı aşağıladığı düşünülüyordu. Bu,daha sonra Almanya'da Nazizim'in yayılmasını hızlandırdı


Weimar Cumhuriyeti (1919–33) [değiştir]Ayrıca Bakınız:Weimar Cumhuriyeti

1918 Kasım Devrimi'nin başarısının ardından cumhuriyet ilan edildi. 11 Ağustos 1919'da Friedrich Ebert devlet başkanı olarak hükümeti kurdu. Daha önce Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht 1918 yılında Alman Komünist Partisi'ni kurmuşlardı. Alman İşçi Partisi ise Ocak 1919'da kuruldu. Parti daha sonra adını Milliyetçi Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne dönüştürecekti.

Cumhuriyet ismini,I. Dünya Savaşı’ndan yenilgiyle ayrılınması sonucu, lavedilen Alman monarşisi yerine, milli meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentinden alır. Ancak cumhuriyet o dönemde hala kendini “Deutsches Reich” Alman İmparatorluğu olarak adlandırıyordu.

Almanya’da liberal bir demokrasiyi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil antlaşmazlıkların olduğu bir döneme rastgeldi ve Adolf Hitler’in Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin iktidara gelmesiyle sona erdi. Aslında teknik olarak 1919 Anayasası II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar yürürlükten kaldırılmadı. Ancak 1933 yılındaki Nazi Hükümeti düzenlemeleri, tipik “demokratik” sistemin mekanizmalarını tahrip etti, o yüzden 1933 Weimar döneminin sonu olarak kabul edilir.


Üçüncü İmparatorluk(1933–1945) [değiştir]Ayrıca Bakınız:II.Dünya Savaşı ve Nazi Almanyası


Mussolini ve Hitler Yugoslavya'da (soldan sağa)27 Şubat 1933'te meclis ateşe verildi. Bazı temel demokratik haklar hızlı bir şekilde insanların elinden alındı. Meclis,Hitler hükümetine yasama ile ilgili tam yetki verdi. Bununla ilgili tasarıyı sadece Alman Sosyal Demokrasi Partisi reddetti; Komünistlerin geçerli bir tepki vermeleri mümkün değildi çünkü milletvekillerinin çoğu ya öldürülmüş ya da hapse atılmıştı. Yapılan bu seri değişiklikler tek parti iktidarının doğmasına yol açtı. Bütün endüstri alanları temel ihtiyaçlar dışında savaş ana ve yan sanayisine hizmet verecek şekilde düzenlendi. 1936'da Alman askerleri daha önce silahsızlandırılmış Ren Bölgesi'ne girdi. İngiltere başbakanı Neville Chamberlain,bu harekete karşı pasif kaldı. Hitler,bundan sonra Büyük Almanya'yı kurmak için hazırlıklara başladı. İki cephede birden savaşmanın zor olacağını anladığı için Sovyetler Birliği ile Molotov-Ribbentrop Antlaşması'nı imzaladı. Fakat bu antlaşma daha sonra Almanya tarafında bozulacaktı.


II.Dünya Savaşı sonrası Berlin, Potsdam Meydanı 1945Artan karışıklık ortamında Almanya 1 Eylül 1939'da Polonya'ya girdi. Bunu izleyen iki günde İngiltere ve Fransa tarafından savaş deklorasyonları yayınlandı ki bu II.Dünya Savaşı'nın başlaması anlamına geliyordu. Almanya Avrupa'yı dolaylı veya dolaysız yoldan işgal etti.

22 Haziran 1941'de Hitler, Ruslarla yapılan antlaşmayı fesh etti, Doğu cephesini açtı ve Rusya'ya saldırdı. Hemen ardından Japonlar Amerika Birleşik Devletler'in Pearl Harbor üssüne saldırdı. Alman askerleri hızlı bir şekilde Rus topraklarına girdi. Fakat Stalingrad Savaşı savaşın seyrini değiştirdi. Alman askerleri geri çekilmeye başladı ve Almanya savaşı kaybetti. 8 Mayıs 1945'te Almanya teslimiyetini ilan etti. Hemen ardından Kızıl Ordu, Berlin'e girdi.

Nazi soykırımı 11 milyon insanı ölümüne neden oldu. Bunların 6 milyonu Yahudi,3 milyonu Polonyalı idi. Savaş sonunda ise toplam 35 milyon insan hayatını kaybetti.


Bölünme ve Birleşme (1945-90) [değiştir]
1946'da işgal alanları. Saarland 1947–1956 yılları arasında Fransa'nın yönetimi altında kaldı.Savaş, on milyona yakın sivil ve asker Alman'ın ölümü ile sonuçlandı. Almanya ve Berlin savaşı kazanan dört büyük devlet tarafından dört işgal bölgesine ayrıldı. Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere işgal bölgelerini birleştirerek 23 Mayıs 1949'da Federal Almanya Cumhuriyeti'ni kurdular. 7 Ekim 1949'da ise Sovyetler Birliği, kendi işgal bölgesinde Demokratik Almanya Cumhuriyeti'ni kurdu. Bu ülkelerden birincisi genellikle Batı Almanya, diğeri ise Doğu Almanya olarak bilinir.

Batı Almanya'da liberal parlamenter cumhuriyet kuruldu. Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere ile işbirliğine gidilerek pazar ekonomisine ağırlık verildi. 50'lerden itibaren ekonomisi hızla gelişti. 1955 yılında NATO'ya katıldı. 1958 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun kurucuları arasında yer aldı. Doğu Almanya ise Sovyetler Birliği ile ilişkilerini geliştirdi. Ekonomi Sovyet sistemine dayanıyordu. Çok geçmeden Doğu Almanya'da ekonomik bakımdan güçlendi. Fakat birçok vatandaş Batı Almanya'nın politik serbestliğine ve güçlü ekonomisine hayrandı. 1961'de inşa edilen Berlin Duvarı ile Doğu Almanya'dan Batı Almanya'ya kaçışlar durduruldu. Berlin Duvarı,Soğuk Savaş'ın simgesi haline geldi. Her nasılsa Batı ve Doğu Almanya arasındaki gerilim, Batı Almanya Başbakanı Willy Brandt'ın doğudaki Almanların batıya göç etmesi ile ilgili yasayı çıkarması ile, 1970'lerde azalmaya başladı.

Özellikle 1989'un yazında, Doğu Almanya'dan Batı Almanya'ya göç arttı. Bu yeniden birleşmeyi hızlandırdı. Sonuçta iki ülke birleşti. Başkent Berlin oldu. Birleşmeden beri Almanya, NATO ve Avrupa Birliği içinde oldukça önemli rol üstlenmeye başladı.


Siyaset [değiştir]Almanya'nın devlet yapısı anayasal federal cumhuriyet'tir. Devlet; cumhuriyet, demokrasi, federalizm, hukuk devleti ve sosyal devlet beşli temel üzerine kuruludur. Başkanı federal cumhurbaşkanıdır. Görevi politik bir karar alma yetkisi olmadan devleti temsil etmektir, görev süresi beş yıldır ve ikinci kez seçilebilir. Bundestag (Federal Meclis) ülkenin ana yüksek yasama organıdır. Şu anda görevde bulunan 16. Federal Meclis'te 614 milletvekili bulunur. Bu milletvekilleri dört yılda bir seçilir ve Alman halkını temsil eder. Seçim sistemi çoğunluk ve nispi temsil sistemlerinin bir karışımıdır.

Almanya Federal Cumhuriyeti toplam 16 eyaletten oluşur. 10'u eski eyaletler diye tabir edilen birleşmeden önceki batıdaki eyaletlerdir. Bunlar Bavyera, Baden-Württemberg, Hessen, Bremen, Hamburg, Aşağı Saksonya, Kuzey Ren-Vestfalya, Rheinland-Pfalz, Saarland ve Schleswig-Holstein'dir. Birleşimden sonra 6 yeni eyaletlerin katılımı ile eyalet sayısı 16 çıkmıştır. Her eyaletin bir meclis ya da senatosu (Landeshaus / Senat) bir de bir eyalet hükümeti (Landesregierung) vardır. Her eyalet özerk yönetim kazalarına (Almanca Kreis; adlarını genelde tarihi derebeylerinden alır) ayrılırlar. Her kaza ise belediye ve muhtarlık bölgelerine (Stadt - Gemeinde) ayrılır. Burada da belediye veya şehir meclisleri bulunur ve yerel seçimlerde seçilen belediye başkanı tarafından yönetilirler. Seçme ve seçilme yaşı 18'dir. Yerel seçme hakkı sadece AB yurttaşlarına tanınır.

Ülke 16 eyalete, eyaletler; yönetim bölgelerine, ilçelere, beldelere veya ilçeden bağımsız hareket eden şehirlere (kreisfreie Städte: kent-ilçe) ayrılır. Hamburg, Bremen ve Berlin şehir eyaletler olmakla birlikte, kendi içinde idari açıdan bölünmezler. Eyaletlerin kendi yasama, yürütme ve yargı organları bulunur. Ayrıca yerel yönetimlerle ilgili düzenleme yapma yetkisi de eyaletlerdedir. Bu 16 eyaleti temsil eden, yasaların yapılmasına ve kısmen federal devlet yönetimine katılan anayasal organ Federal Konsey (Bundesrat)'dır.

Federal Hükümet (Bundesregierung), Federal Meclis tarafından seçilen ve bu meclise karşı sorumlu olan başbakan yani Şansölye(Bundeskanzler/in) ve federal bakanlardan (Bundesminister) oluşur. Kabineyi, aynı zamanda çoğunluk partisinin lideri olan başbakan kurar, bakanlarını seçer ve göreve atanmalarını ya da görevden alınmalarını cumhurbaşkanına (Bundespräsident) önerir.

taslak


Resmi Şansölye idari konağı(Bundeskanzleramt)Federal Almanya Başbakanları ve Görev Süreleri:

Konrad Adenauer, CDU (1949-1963) +
Ludwig Erhard, CDU (1963-1966) +
Kurt Georg Kiesinger, CDU (1966-1969) +
Willy Brandt, SPD (1969-1974) +
Helmut Schmidt, SPD (1974-1982)
Helmut Kohl, CDU (1982-1998)
Gerhard Schröder, SPD (1998-2005)
Angela Merkel, CDU (2005-)
Bundestag’da temsil edilen partiler (alfabetik olarak):

Birlik 90/Yeşiller (Genelde “Yeşiller” olarak adlandırılır)
CDU – Hristiyan Demokrat Birliği
CSU – Hristiyan Sosyal Birliği (CDU’nun kardeş partisidir ve sadece Bavyera Eyaletinde temsil edilir)
FDP – Hür Demokrat Parti (“Liberaller” olarak adlandırılır)
Die Linke – Sol Parti
SPD – Sosyal Demokrat Parti


Federal Almanya Cumhuriyeti’nin anayasası, bireyin garanti altına alınan temel haklarını kapsar: “İnsanın onur ve haysiyeti dokunulmazdır. Tüm devlet erki ona saygı göstermek ve onu korumakla görevlidir” (Federal Almanya Anayasası, Madde 1, Paragraf 1).


Türk-Alman ilişkileri [değiştir]Ana madde: Türkiye-Almanya ilişkileri
Türkiye'nin ilk ihtisas üniversitesi olan İzmir Ekonomi Üniversitesi, Almanya'nın Aşağı Saksonya eyaletindeki Goslar kentinde uluslararası bir üniversite kurmak üzeredir. Üniversitenin 2008 yılında eğitime başlaması planlanmaktadır.

İzmir'de de öğretim dili Almanca olan bir Alman üniversitesi kurulması gündemdedir.


Coğrafya [değiştir]
Avrupa Birliğinde Almanyanın konumuGüneyde Alp Dağları'ndan (en yüksek noktası 2.962 m'lik Zugspitze) kuzeyde Kuzey Denizi ve Baltık Denizi'ne kadar uzanır. Ortadaki ormanlık alanlar ve batıdaki alçak alanlardan (en alçak noktası: Neuendorfer/Wilstermarsch -3,54 m) Avrupa'nın önemli akarsuları Ren, Tuna ve Elba geçer. Bu nehirler yüzyıl içinde nehirlerin ıslahı ve mükemmel kanal sistemi sonuçu ülkeyi ağ gibi saran otoyollardan (Autobahn) sonra gelen en önemli nakliyat yollarıdır.

Almanya Federal Cumhuriyeti 16 eyaletten oluşur. Devlet sorumluluğu taşıyan bu eyaletlerin kısmen uzun bir geleneği vardır. Almanya her zaman çeşitli eyaletlerden oluşmuş, ancak haritası yüzyıllar boyunca sık sık değişikliğe uğramıştır.

Federe eyaletler, bugünkü şekilleriyle genel olarak 1945'ten sonra kurulmuşsa da, eski bölgesel ilişkiler ve tarihsel sınırlar kısmen dikkate alınmıştır.

Almanya (Federal Almanya Cumhuriyeti) 1990 yılında birleşinceye kadar 10, daha sonra Saar Bölgesi’nin 1 Ocak 1957’de tekrar ülkeye katılmasından sonra, batılı devletlerin (Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa) işgal bölgelerinde kurulmuş olan 8 eyaletten oluşuyordu. Sovyet işgal bölgesinde de savaş sonrasında daha sonraki Demokratik Alman Cumhuriyeti (DDR) topraklarında 6 eyalet kuruldu. Ama bunlar 1952 yılında toplam 14 il haline getirildi. 18 Mart 1989’da yapılan ilk serbest seçimden sonra 5 federe eyaletin yeniden kurulması kararlaştırldı. Bu eyaletler genellikle 1939’dan önceki şekillerini aldılar. 3 Ekim 1990’da DDR, dolayısıyla da Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern (Önpomeranya), Saksonya, Saksonya- Anhalt ve Thüringen Eyaletleri Almanya Federal Cumhuriyeti’ne katıldı. Doğu Berlin de Batı Berlin ile birleşmiştir:

Almanya'nın tarihsel bir ekonomik gelişmesi vardır. Roma imparatorluğundan miras kalmış mükemmel bir yol düzeni,şehirlerde alt yapı ve kanalizasyon sistemleri, nehirlerin ve havzaların ıslah olması sonucu, mükemmel ve hızlı nehir nakliyatı,kömür havzalarının bulunup açılması,bütün bunlar buhar makinesinin icadından başlayarak bugüne kadar Avrupa'nın en başlı ülkesi durumuna getirmişdir. Ülkenin coğrafi konumu nedeni ile ticari ilişkileri pekleştirmiş. Ülkenin hammadde fakirliği sebebi ile işleyen, üreten sanayi yönelmiş. Fevkelade disiplinli eğitim sayesinde üstün eğitimli esnaf, usta ve mühendisler yetiştirilmiş. Ülke icadları ve yaratıcıkları ile ün yapmışdır. Dünya'da ilk sanayi standartını 9. yüzyılda sucuk, ekmek ve biraya (Reinheitsgebot) getirmişler ve bugün de geçerliliğini sürdürmektedir. 1. Dünya savaşı öncesi ağır sanayiye çok önem verildi. Thyssen, Krups, Mannesmann gibi ünlü şirketler dünya piyasasına hakim oldular. İstanbul-Bağdat hattı da bu şirketlerin projeleridir. Siyasiden çok ekonomik nedenlerden çıkan 1. Dünya savaşı sonucunda Almanya büyük hezimete uğramış; buna bağlı olarak ağır yaptırımlara maruz kalan Alman imparatorluğu iflas ederek yerini Weimarar Cumhuriyetine bırakmıştır.

Yine de bütün zorluklara karşın kıpırdayan Alman ekonomisi Nasyonal Sosyalistlerin hükümeti ele geçirmesi ile savaş sanayisinde korkunç dev adımlar atmaya başlar. Bu zaman içinde de ünlü Alman otoyolların (Autobahn) temelleri atılır. Bu gelişmeler savaşın getirdiği yıkılıma kadar sürer.

Alman Cumhuriyetinin demokratik yapıda tekrar kurulması ve Amerikan Marshall planının burda tutması sonucu ekonomi tekrar dirilir ve mucize yılları (Wirtschaftwunder) diye adlandırılan 50 yıllarında ülke eski ekonomik refahı tekrar yakalamaya başlar. Almanlar artık diğer ülkeleri yeni ekonomi anlayışı ve kaliteli sanayi ürünleri ile cezbetmeyi başarır. Bu arada ülkedeki işçi ihtiyacını yurtdışından getirilen önce Portekiz ve İtalyanlar ve sonrada Türk ve diğer menşeli insanlarla giderilmeye çalışılır. Bu 1974 de patlak veren enerji krizine ve bununla gelen durulmaya kadar da sürer. 1974 senesinde dışardan işçi getirme talebi durdurulur. 60'lı yıllarda Roma antlaşması ile atılan Avrupa Mountain Birliğine üye olan Almanya,bugün bu birliğin ad ve niteliğini değiştiren Avrupa Birliği (Europa Union)ne daimi üyesidir. 2002 yılında güçlü ve katı dengeli Alman Markı yerine Euro ve Cent'e geçmiştir. 1 Euro = 1,95853 DM dür. DM tedavülden kaldırılmadığı halde buğün hiç kullanılmamaktadır.

Amerika'dan sonra en çok telif hakkı ve patent bildiren ülkedir. Otomobil ve yan sanayisi ülkenin belkemiğidir. Tahminen dolaylı veya doğrudan 20 milyon kişinin çalıştığı belirtilmektedir. Ülkenin geneksel otomotiv üreticileri şunlardır : Mercedes-Benz, BMW (Bayerische Motoren Werke), Volkswagen, Audi (NSU), Opel (20.lerden beri General Motors'un), Ford (gene 20'lerden beri), Porsche dir. Bunların yanında düşük sayıda üretim yapan manifaktür türü başka marka otomobil markalarıda bulunmaktadır.

Bilişim Endüstrisinin hatırı sayılır yatırımları da bu ülkededir. Telefon, fiberglas kablo ve hertürlü kominikasyon alt yapı muazzam geniş alana yayılı ve kullanışlıdır. 120 milyon cep telefon ve buna bağlı bir düzine haberleşme teşebüslerinin msl. UMTS, DSL ve diğer sistemlerin aralıksız ve düzenli olarak halk arasında kullanılması için kıyasıya rekabettedir. Yüksek teknolojisi (High-Tech) çok gelişmiş ülkenin uzay istasyonu ISS e katılım payı yanında Airbus 380'nin üretiminde büyük katkıları vardır.

Almanya ekonomisi bir tür Sosyal-Pazar-Ekonomisi (Sosiale-Marktwirtschaft) diye tabir edilir. Kapitalist sistemdeki kıyasıya rekabet ve monopol kurulmasına karşın ekonomik yaptırımlarla ve yasal düzenlemelerle engel olmaya çalışılmaktadır. Bu konuda en son sözü her zaman Kartel Dairesi (Kartelamt) söyler. Devlet işci ve işveren arasındaki iş akitlerine (Arbeitsfriendsvetrag) kesinlikle karışmaz. İşci grevlerini ise sendikasal bir hak olarak görür. İşci çıkartmaları (Lokavt) ise yasal değildir. Her iki taraf senede bir branş ve bölgelere göre masaya oturup anlaşmaya çalışırlar. Ülkede çalışma süresi haftada 34 - 40 saat arasındadır. Sosyal haklar çok iyi ve geniş olmasına rağmen küresel rekabet yüzünden kırpılmaya gidilmişdir.

Bugün iki Almanya'nın getirdiği ağır sorumluluklar, küresel ekonomik kriz, enerji darboğazlığı ve değişen küresel dengelere rağmen yıllık enflasyon %1,5 civarıdır. Kişi başına milli hasılat yılda 35.650€ (2005)dir.

Yeni Bayan Şansölye Merkel'in (Fizikçi, Kuantum kimya üzerine Doktorası var.) hükümetin başına geçmesi ile aldığı katı önlemler, sosyal haklar ve yardımlara büyük kırpma getirdi. Buna karşın ülke tarihinde ilk defa vergi gelirinin artımı ile bütçe milyarlık fazlalık verdi. Ekonomide ve özellikle iş piyasasında hissedilir bir iyimserlik yanında istatistik gelişmeler göze çarpmaktadır. İşsizlik sayısı yıllardır %10,5 üzerinde iken bu sayı %9,5 inmişdir.

Almanya ekonomisi Avrupanın en büyük, A.B.D ve Japonya'dan sonra dünyanın en büyük 3. ekonomisidir. Rakamlarla Almanya'nın ekonomisi (tahmini 2007'de €): 726 milyar ihracat, 134 milyar ticaret fazlalığı, %16 ihracatta artış gözlendi.

Ülkenin başlıca üyelikleri : BM, OECD, AB, NATO, G8, FIFA, UEFA, Europol.

Almanya en fazla silah üreten ve satan 3. ülkedir. Dünya ihracat (ABD´nin önünde) şampiyonudur.

Almanlarda etnik yapılanma üstüne durulmasada, geldikleri coğrafyaya ve şiveye göre adlandırılırlar. Bunların başında Bayuvarlar, Franklar, Badenseler, Hanseatlar (Hamburg, Bremerhaven), Frizeler, Hessenliler. Ama esas iki ana unsura bölünürler. Aşağı Almanya, Bavyerada Bavyeralılarla, diğer Almanları tabir eden Prusyalılar. Bunun dışında yurtdışında yaşayan Kazakistan Almanları, Romanyada Siebenbürgen'lerle, Çek Cumh. yaşayan Sorbenleride katabiliriz. Amerikada'da eski almanca konuşmalarına rağmen halen halen değişik hıristiyan mezheblerine ait olan gruplar vardır. Herrenhuter, Amish sayılabilir. Yahudilerde bir nevi Almanca yahudice karışımı yidiş'i konuşurlar.

Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası'nın 4. maddesi şöyledir: “Din ve vicdan özgürlüğü ile din ve dünyevi inanç özgürlüğüne dokunulamaz”. Almanya’da halkın %34’ü Protestan, %34’ü Katolik, %3,7’si Müslüman, %28,3’ü ise diğerler dinlere mensuptur. Almanya’da 160 kadar değişik dini cemaat vardır. Müslümanların, Yahudilerin ve diğer dini cemaatlerin bayram günleri resmi tatil günlerinden sayılmaz. [1]

İslam Almanya'da resmi din statüsünde değildir. Bu yüzden din hürriyeti ve kanunları altında açılamayan camiiler, ancak dernek sıfatı ile açılabilmektedirler.

2001 WTC olayının hemen arkasından, islami girişimler ve teşebüsler Anayasayı Koruma Teşkilatı (Verfassungsschutz; MİT'e eş) ve özellikle Federal Kriminal Teşkilatı (Bundeskriminalamt) tarafından daha da sıkı gözetlenmektedirler.

AB dışı vatandaşların yerel belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakları yoktur. Ancak Yabancılar Kurultay'ları (Ausländerbeirat) belediye yönetimlerine danışmancı ve tavsiyeci sıfatları ile katılırlar. Bu konuda Hollanda gibi diğer ülkeler belediye yerel seçimlerine seçmne ve seçilme haklarını tanımışlardır.

İlk resmi sayımlara göre, Almanya’nın Aralık 2004’teki nüfusu 82,3 milyondur. 2003 yılında doğu Almanya 13,6 milyon kişi iken, batıdaki eyaletler ve Berlin nüfusun geri kalanını oluşturmaktadır. 2003 yılının sonunda Almanya’da 7,3 milyon yabancı (nüfusun %8,9) yaşamakta olup bunlardan yaklaşık 2,5 milyonu Türk vatandaşıdır. Federal İstatistik Ofisinin tahminlerine göre 2013 yılından itibaren nüfus azalmaya başlayacak olup, 2050 yılında 75 milyon rakamına düşecektir.

Bu tahminler göçmenlerin ülkelerine dönüş hızı ile artabilir ya da azalabilir. Avrupa'nın en fazla göçmen alan ülkesi durumunda iken, 1990 yılların başında alınan tedbirler ve başarısız entegrasyon politikası sonucu bu ülkede ciddi sosyal sorunlar ortaya çıktı. 2000 yılında değiştirilen vatandaşlık yasası bunu dahada pekiştirmişdir. Bundan dolayı nufüsta alman vatandaşı olmayanların sayısı yüksek doğurganlığa rağmen geriye gitmektedir. Wiesbaden'de bulunan Fedeal İstatislikler Dairesi hersene bu konuda bulgularını bültenle bildirmektedir.

Yaşlı nüfusun (60 yaş ve üstü) 2001 ve 2011 yılları arasında çalışan nüfusa (20-59 yaş) oranı yavaş yavaş yükselmesi beklenmektedir. Bu oranın 2050 yılında %78’e kadar çıkacağı tahmin edilmektedir. “Yaşlı” tanımı 65 yaş ve üstü olarak alınsa bile 2050 yılında bu oranın %55 olması, sosyal güvenlik sistemini ciddi olarak zorlayacağı anlamına gelmektedir.[2] 2005 yılı net göç oranı tahmini 2,18 göçmen / 1.000 kişi’dir. Her 1.000 yaşayan bebeğe karşılık, 4,16 bebek ölümü gerçekleşmektedir. 2005 yılı tahminlerine göre doğurganlık oranı 1,39 bebek / kadın’dır. 2001 yılında 43.000 kişi HIV/AIDS ile yaşamakta olduğu tahmin edilmektedir. AIDS’den ölümlerin 2003 yılında 1.000’in altında olduğu tahmin edilmektedir. [1]

İki Almanya'nın birleşiminden sonra doğu eyaletlerden batıya göç beklenmiş, ama bu göç beklenenin çok altında kalmışdır. Eski Doğu Almanya, bugün ise yeni eyaleletler diye adlandırılan bölgelerin sosyo-ekonomisi zayıf, çökmüş veya atıl durumda olduğu için yüzmilyarlarca Euro ya varan bir kalkındırma programı uygulanmaktadır. Bunun kaynağı içinse batıda çalışanlardan dayanışma vergisi kesilmektedir. Bu da halen kafalarda varsayılan duvarı pekiştimekte, doğulu (Ossi) ve batılı (Wessi) şeklinde tabirlenmektedir. İki Almanya'nın barışcı bir ayaklanma sonucunda 1990'da birleşmesinin mimarları o zamanın Şansölyesi Dr. Helmut Kohl, Dışişleri Bakani D. Genscher ve eski Sovyetler genel sekreteri Gorbaçov'dur.

1989'a kadar ekonomik durumdan son derece mutsuz olan Demokratik Alman C. vatandaşları Dresden ve diğer şehirlerinde her gece kilisenin önderliğinde "duvarlar insin (Mauer muss weg), halk biziz" (Wir sind das Volk) sloganları ile sakince protesto ederek yürüdüler. Diğer demir perde ülkelerindeki (Macaristan, Çek vs.) Batı Almanya temsilciliklerine toplu kaçış ve iltica girişimleri zamanın hükümetin değişmesine sebep oldu. Sosyalist Partinin (SED) rejim değişikliğini kabul etmek zorunda kalması sonucu sınırlar açıldı ve tam 40 yıllık hasret 1989'da bir gecede sona erdi. Batı Almanya, Doğu Almanya'da bulunan Varşova Paktının özellikle Rus ordusunun tekrar Rusya'ya geriye çekilmesini kolaylaştırmak ve bir tür geriye bırakılan taşınmaz mallar için 10 milyar Alman Markı'ndan fazla ödeme yaptı. Bugün taşınmaz mallara dahil arazi vb. lerin arındırılması ve çevre sağlığı için temizlenmesine devlet şimdiye kadar 60 milyar DM üzerinde harcamada bulundu.


Spor [değiştir]1972 Münih Yaz Olimpiyat'ı yanında tarihinde önemli dev spor şölenlerine ev sahipliği yapan ülkedir. En son 2006 yılında Futbol Dünya Şampiyonası (FIFA) Almanya'da düzenlemiştir.

Almanlar sporu seven bir ulus olup, özellikle futbolun önemli bir yeri vardır. Almanya Milli Futbol Takımı, 1954, 1974 ve 1990'da FIFA Dünya Kupası Şampiyonu olmuş,1966, 1982, 1986 ve 2002 yıllarında da yine bu şampiyonada final oynamaya hak kazanmıştır. Ayrıca 1972, 1980 ve 1996'da UEFA Avrupa Kupası Şampiyonluğunu da kazanmıştır. Bunun yanısıra başta Bayern München olmak üzere, Borussia Dortmund, Borussia Mönchengladbach, Hamburg, Bayer Leverkusen, Werder Bremen ve Eintracht Frankfurt gibi takımlar Avrupa'da kulüpler bazında uluslararası düzeyde pek çok şampiyonluk ve başarılara imza atmıştır. Ülke, dünya futboluna Franz Beckenbauer, Uli Hoeneß, Fritz Walter, Sepp Maier, Gerd Müller , Karl-Heinz Rummenigge ve Jürgen Klinsmann gibi pek çok efsane yetiştirmiştir. Diğer spor dalları ise federasyonlara bağlı binlerce spor klübüyle organize olmuştur.

Altyapıya çok önem verilir. Her yerleşim bölgesinde açık ve kapalı spor tesisleri göze çarpar. Futbol dışında özellikle jimnastik dalları ve özellikle masa tenisi, buz hokeyi, voleybol, eltopu sevilen spor dalları olarak sıralanabilir.

Bisiklet, yüzme, atletizm gibi sporlar ve kayak, slalom kayak, curling gibi kış sporları büyük ilgi çekmektedir. Bisiklette Tour de France yarışmasını kazanmış veya iyi dereceye girmiş Jan Ullrich ve Erik Zabel gibi ünlü Alman yarışcılar vardır.

Motor sporlarında ise Formula 1 yarışlarının yapıldığı Hockenheim pisti dışında Nürburg Ring, Oschersleben ve Lausitzring önemli pistlerden sayılır. Bu ilgi sonucu Schumacher kardeşler, Nico Rosberg, Nick Heidfeld gibi ünlü yarışcılar yetişmiştir.

DTM (Deutsche Tourenwagen Meisterschaft) ve ADAC-Touring sürat yarışmaları da bu önemli motor sporları arasındadır


kaynak vikipedi