[PSİKO]

TRAVMANIN ÖNEMİ
Travma Stres Bozukluğu

Travma sonrası stres bozukluğu nedir?

Bu kez travma tik olayın yukarıda saydığımız etkileri 1 ayı geçmiş ve devam etmektedir.

A- Kişi hayati tehdit veya ölüme tanık olmuş ya da yasamıştır. Aşırı korku,çaresizlik,dehşete düşmüşlük içindedir.

B- Travma tik olayı aşağıdakilerden en az birisi ile yeniden yasıyordur.

1) Elde olmayan bir şekilde tekrar anımsanan endişe ya da algılar (küçük çocuklar travmayı konu alan oyunlar oynarlar)
2) Olayı huzursuzluk verir bir şekilde rüyada görme
3) Olay sanki yeniden oluyormuş gibi davranma
4) Olayın bir yönünü çağrıştıran ya da andıran iç ya da diş olaylarla karsılaşmakla yoğun huzursuzluk hissetme

C- Aşağıdaki kaçınma davranışlarından en az 3’unun olması

1)Travmaya eslik etmiş olan duygu, düşünce ya da konuşmalardan kaçınma çabaları
2)Travma ile ilgili anıları uyandıran etkinlikler,yerler ya da kişilerden uzak durma çabaları
3)Travmanın önemli bir yönünü anımsayamama
4) Önemli etkinliklere karsı ilginin ya da bunlara katilimin belirgin olarak azalması
5) İnsanlardan uzaklaşma ya da insanlara yabancılaştığı duyguları
6) Duygulanımda kısıtlılık (örneğin sevme duysunu yasayamama)
7) Bir geleceği kalmadığı duygusunu tasıma (geleceğe yönelik planlar yapmama,”bundan sonra artık okulu bitiremem,evlenemem,is yapamam, gelecek bana bir şey ifade etmiyor”seklinde düşünceler)

D- Aşağıdakilerden en az ikisinin bulunması ile belirli ‘artmış uyarılmışlık ‘ yakınmalarının olması

1) Uykuya dalmakta ya da sürdürmekte güçlük
2) Düşüncelerini belli bir konuya toplayamama
3) Aşırı huzursuzluk,yerinde duramama,gerilim hali
4) Aşırı irkilme tepkisi gösterme

Toplumda travma ve TSSB

3 Kişiden biri hayatlarının belli bir evresinde ağır travma yasarlar. TSSB bunlardan % 10-20 ‘sini etkilemektedir. Hayat boyu TSSB rastlanma oranı % 8 bulunmuştur (erkeklerde % 6,kadınlarda %10) . Bununla birlikte çoğu kişi TSSB hastalığına sahip olup, tedavi görmemiştir.

TSSB’ DA cinsiyet acısından farklılıklar

Kadınlarda cinsel tecavüzler ve fiziksel taciz daha yüksekken, erkeklerde silahlı saldırı ve çatışma seklindeki etkenler daha önde gelmektedir. Kadınlarda belirtiler daha şiddetlidir. Hastalığın suresi kadınlarda daha uzun sürmektedir. Kadınlarda travmatik olayın 15 yas öncesinde başlama riski çok daha yüksektir (özellikle cinsel taciz ve tecavüzlerde) .

TSSB niçin önemlidir?

Eğer hasta tedavi edilmezse :

1) Kişinin sosyal ve mesleki hayati,duygusal dünyasında bozukluklar oluşur (isten çıkarılmalar, boşanmalar, tek basına yasama,kendini iyi hissetmeme gibi)

2) Kişinin hayatinin kalitesi azalır (r girişimleri,hastaneye yatışlar,alkol ve uyuşturucu madde alışkanlıkları,suç isleme)

3) Diğer fiziksel ve psikiyatrik hastalıklara eğilim artar (ileri dönemlerde gastrit, hipertansiyon,astım gibi fiziksel ve depresyon,panik bozukluğu gibi psikiyatrik bozukluklar).

4) Rahatsızlık uzun erimde kişinin ailesi ve çevresini de etkileyeceğinden toplumda huzursuzlukların artmasına ve ruh sağlığı bozuk bir toplum haline gelmemize yol açmaktadır.

TSSB için risk faktörleri

Ailede psikiyatrik bir bozukluğun olması, çocukluğun erken dönemlerinde davranım bozukluklarının olması,eğitim düzeyinin düşük olması,küçük yasta ailesinden ayrılma, daha önceden depresyonun varlığı ve yeterli çevresel desteklerin olmaması TSSB gelişmesi riskini arttırmaktadır.