[flashbellek]

-NORMLAR-

Erkek Ortalama
Kadın Ortalama

Toplam item sayısı

PSİKOTİK
3.95
2.77
25
DIŞADÖNÜK
13.12
12.95
21
NÖROTİK
9.69
12.73
23
YALAN
7.22
8.06
21

EYSENCK KİŞİLİK SORU VARAKASI:

Eysenck Kişilik envanteri (EPQ) daha önce oluşturulan pek çok kişilik envanterinin geliştirilmiş halidir; serinin en sonuncusu olan EPI’dan farkı yeni bir ölçeğin ilave edilmiş olmasında ve diğer ölçekler üzerinde yapılan bazı çalışmalarla görülen gelişmelerin bu ölçekte daha iyi sonuçlar vermesi beklenmektedir. Bu serideki ilk örnek Maudsley Tıbbi envanteri idi. Bu kestyoner 40 itemden oluşan N (nörotizm veya emosyonalite) i ölçmeyi amaçlamakta idi. Bunu takiben geliştirilen MPI (Maudsley Personality Invertory), N ve E (dışa dönüklük içe dönüklük) nin ölçülmesini öngören itemlerden oluşuyordu. MPI’ı (Eysenck 1959), EPI (Eysenck ve Eysenck, 1964) takip etmiş olup bu envantere de bir yalan ölçeği (L) ilave edilerek dissimilasyonun ölçülmesi amaçlanmıştır. A ve B olarak iki alternatif form halinde geliştirilerek aynı populasyon için gereğinde testin tekrarlanabilmesi sağlanmıştır. İlave olarak EPI daha basit bir dille yazılmış olup, eğitimi düşük deneklerin de soruları kolayca anlayabilmeleri ve kendilerine ayrıca açıklama yapmaya gerek kalmayacak şekilde hazırlanmıştır. Ayrıca, EPI’ de MPI’a kıyasla psikometri yönünden arzu edilen gelişmeleri verebilecek yöntemler geliştirilmiştir. Örneğin EPI’de E ve N’nin boyutları tamamiyle bağımsız hale getirilmiştir, oysa, MPI’de aralarında az da olsa bir korelasyon bulunmaktadır. Bundan başka EPI’nın güvenirliği daha yüksektir.

Her iki envanterin ölçekleri arasında son derece yüksek bir korelasyon vardır, zira her iki ölçekte kişiliğin birbirinin aynı olan boyutlarını ölçmeyi amaçlamaktadır. Pratik yönden skalalar birbirileri ile değiştirilebilmektedirler. Aynı şekilde yeni, ölçekteki N ve E skalaları daha öncekilere çok benzediğinden, bu yeni ölçeğe de eşdeğerde bir güçle uygulanabilmektedir. Yeni ölçeğin en büyük avantajı yeni bir değişken olan ve “P” ile gösterilen psikotizm ölçeğinin ifadesinin ilavesidir. Ancak, psikiyatrik bir terim olan “psikotizm” sözcüğünün, bu ölçeğin normal deneklerin kişilik vasıflarını ölçmeyeceği anlamına gelmemektedir. Psikotizm sözcüğü testte kullanıldığı şekliyle şu anlama gelmektedir; “Her insanda bulunan ancak farklı derecelerde görülen bir şahsiyet vasfı”. Bu vasfın varlığı çok bariz ve aşırı derecede olduğu zaman o kişide psikiyatrik anomaliler gelişebileceği hakkında bir ön tahminde bulunabilmektedir. Denekte böyle bir eğilim olsa bile, o kimsenin psikozo gireceği son derece uzak bir olasılıktır. Yüksek P puanı almış kişilerden çok düşük bir oranda yaşam süreleri boyunca psikoz kapsamına giren anomaliler görülebileceği olasıdır. Pek çok bakımlardan özellikle pratik gayelerle ve normal kimselere uygulandığı zaman , nörotizm ve psikotizm gibi psikiyatrik kökenli terimlerin kullanılmasından vazgeçilerek yerine “emosyonalite” ve inatçı veya dik kafalı anlamına gelebilecek “tough mindedness” gibi terimlerin kullanılması daha yararlı olacaktır. Bu nedenle, bundan böyle N ve P yukarıda açıklandığı anlamda kullanılacaktır.

TESTİN GENEL ZEMİNİ:

İnsan deneklerdeki belli başlı davranış paternlerinin tanımını yapmak daima psikologların ilgisini çekmiştir. Ve kişiliğin önemli boyutlarının araştırılmasına pek çok tanınmış kimse eğilmiştir. Eysenck (1970) tarafından yapılan bir literatür taramasından son derece belirgin ve çok önemli iki şahsiyet boyutunun bulunduğunu kesinlikle destekleyen görüşler olduğu ortaya çıkmıştır. Bunlar sırasiyle “dışa dönüklük – içe dönüklük” ile nörotizm, yani emosyonalite veya istikrarlık-istikrarsızlık olarak tanımlanabilir.

1952’de Eysenck E ve N’den tamamen ayrı olarak bir üçüncü önemli boyut olan psikotizm’i ortaya atmış ve bu bulguyu desteklemek için şöyle bir savunma yapmıştır: “Nörotizm vasfının bir kimsede aşırı derecede görülmesi sonucuna nevroz denildiğine göre, psikoz da aynı şekilde, psikotizm vasfının aşırı olduğu hallere verilen ad olmaktadır. Bu hipotez şu iki temel faraziyeye dayandırılmaktadır: (1) Psikiyatrik anomaliler esas olarak normallikle bir devamlılık gösterirler, ve (2) oysa, nevroz ve psikoz tamamen farklı bağımsız boyutlardır” Her iki hipotez de deneylerle desteklenmiş (Eysenck, 1970) olup bugün için söyleyeceğimiz, varılan sonuçların ve izlenen hedeflerin doğru yönde olduğudur. Şunu ilave edelim ki, psikiyatrlar sık sık psikoz ve psikopatinin temelde genetik ile aralarında çok sıkı bağlar olduğuna dikkati çekerler. Psikotik annelerin çocukları kısa bir süre sonra annelerinden ayrılarak normal anne-babalar tarafından yetiştirilmişlerdir. Sonuçta bu çocukların aşırı derecede psikotik ve psikopatik yönden suç işler mahiyette davranışlar sergiledikleri görülmüştür. Konuya ilişkin